Üçüncü basamak bir hastanede sağlık çalışanlarında kesici-delici alet yaralanmalarının değerlendirilmesi

Amaç: Sağlık çalışanları kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlar açısından risk altındadır. Bu çalışmada, kan ve vücut sıvıları ile temasa maruz kalan sağlık çalışanlarına ait verilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: 01 Ocak 2016-31 Aralık 2017 tarihleri arasında, hastanemizde, kesici-delici aletlerle yaralanma ya da kan ve vücut sıvıları ile mukozal temas nedeniyle başvuran sağlık çalışanlarına ait veriler hastane kayıtlarından retrospektif olarak incelendi. Bulgular: İki yıllık sürede kesici-delici aletle yaralanan ya da kan ve vücut sıvıları ile temasa maruz kalan 101 sağlık çalışanı vardı. Bunların %35.6’sı hemşire, %27.7’si stajyer hemşire, %23.8’i temizlik personeliydi. Perkütan yaralanmalar en sık (%37.2) işlem sonrası iğne ucunun atık bertarafı sırasında gerçekleşmişti. Bunu, uygunsuz olarak atılmış atıkların toplanması sırasında (%25.5), uygulanan tıbbi işlem sırasında (%24.5) ve iğne ucunun kapatılması (%12.8) sırasındaki yaralanmalar takip etmekteydi. Çalışanların %22’si işlem sırasında koruyucu ekipman kullanmamıştı. Koruyucu ekipman kullanmayanların %59’u stajyer hemşire ve %27.3’ü hemşireydi. Yaralanmaların %54.5’i kliniklerde, %19.8’i yoğun bakım ünitelerinde, %7.9’u ameliyathanede gerçekleşmişti. Yaralanan sağlık çalışanlarının %8’inde Hepatit B virüsüne karşı bağışıklık mevcut değildi. Sonuç: Bulgular, kesici-delici alet atık kutularının doğru kullanımının ve atıkların doğru ayrıştırılmasının yaralanma riskinin azaltılması açısından önemini göstermektedir. Tıbbi atık yönetimi ve kişisel koruyucu ekipman kullanımı ile ilgili verilen eğitimlerin etkinliğinin gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık çalışanı, Kesici-Delici Alet Yaralanmaları, Mesleki yaralanma, Enfeksiyon

Evaluation of sharp objects injuries in the health-care workers in a tertiary-care hospital

Aim: Healthcare workers are at risk of blood borne infections. In this study, the data of healthcare workers exposed to the blood / body fluids was examined. Method: Hospital records of sustained sharp object injuries or mucosal exposure to blood / body fluids were retrospectively examined for the time period of 01 January 2016 – 31 December 2017. Results: Within two years’ period, 101 healthcare workers had been injured with a sharp object or exposed to blood or body fluids. Among them 35.6% were nurses, 27.5% were trained nurses and 23.8% were cleaning staff. Percutaneous injury most commonly took place during needle tip waste disposal after the procedure (37.2%). This is followed by injuries sustained during the collection of improperly disposed waste (25.5%), during medical procedure (24.5%) and closing of the needle tip (12.8%). 22% of the staff did not use protective equipment during the procedure. Among those, 59% were trained nurses and 27.3% were nurses. The location based distribution of the injuries: 54.5% at clinics, 19.8% at intensive care units and 7.9% at operating rooms. 8% of the healthcare workers sustained injuries had no immunity against HBV. Conclusion: The results demonstrate that correct usage of sharp object disposal boxes and appropriate sorting of waste is essential to avoid injury risk. The effectiveness of the training on medical waste disposal and personal protective equipment usage need to be re-evaluated.

Keywords:

Health-care workers, Sharp object injuries, Occupational injuries, Infection,

PDF

___

1. Yang L, Mullan B. Reducing needle stick injuries in healthcare occupations: An integrative review of the literature. ISRN Nursing. 2011;2011:315432 (http://dx.doi.org/10.5402/2011/315432)
2. https://www.cdc.gov/HAI/pdfs/bbp/Exp_to_Blood.pdf (Erişim tarihi: 28.10.2019)
3. Celikbas AK, Dokuzoğuz B, Baykam N, Gok SE, Eroğlu MN, Midilli K, Zeller H, Ergonul O. Crimean-Congo hemorrhagic fever among health care workers, Turkey. Emerg Infect Dis. 2014;20(3):477-479.
4. Beltrami EM, Williams IT, Shapiro CN, Chamberland ME. Risk and management of blood-borne infections in health care workers. Clin Microbiol Rev. 2000;13(3):385-407.
5. Prüss-Ustün A, Rapiti E, Hutin Y. Estimation of the global burden of disease attributable to contaminated sharps injuries among health-care workers. Am J Ind Med. 2005; 48(6):482-490.
6. Resmi Gazete. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121226-11.htm (Erişim tarihi: 03.11.2019)
7. T.C. Sağlık Bakanlığı. Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110406-3.htm (Erişim tarihi: 03.11.2019))
8. Evik G, Uslu M, Kaya Ş, Gülsün S, Dede G. Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Çalışanlarında Kesici Delici Alet Yaralanmalarının Değerlendirilmesi. Mediterranean Journal of Infection, Microbes and Antimicrobials. 2015;4:9 (http://dx.doi.org/10.4274/mjima.2015.9)
9. Kuruüzüm Z, Elmali Z, Günay S, Gündüz S, Yapan Z. Occupationalexposures to blood and body fluids among health care workers: a questionary survey. Mikrobiyoloji Bülteni. 2008;42(1):61-69.
10. Erol S, Özkurt Z, Ertek M, Kadanalı A, Taşyaran MA. Sağlık çalışanlarında kan ve vücut sıvılarıyla olan mesleki temaslar. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2005; 9(2):101-106.
11. Yılmaz GR, Güven T, Bekgöz AG, Öztürk GT, Güner R, Tufan ZK, Eser FC, Taşyaran MA. Üçüncü Basamak Bir Hastanede Sağlık Personelinde Kesici-Delici Alet Yaralanmaları ve Kan/Vücut Sıvılarıyla Temas. Flora. 2014;19(2):85-90.
12. Merih YD, Kocabey MY, Çırpı F, Bolca Z, Celayir AR. Bir devlet Hastanesinde 3 Yıl İçerisinde Görülen Kesici-Delici Alet Yaralanmalarının Epidemiyolojisi ve Korunmaya Yönelik Önlemler. Zeynep Kamil Tıp Bülteni. 2009;40(1): 11-15.
13. Altunal LN, Çakar ZŞ, Özel AS, Karagöz G. Kan ve Vücut Sıvılarına Maruz Kalan Sağlık Çalışanlarının Değerlendirilmesi. Flora. 2019;24(2):101-106.
14. https://internationalsafetycenter.org/wp-content/uploads/2018/10/Official-2017 (Erişim tarihi: 01.11.2019)
15. https://internationalsafetycenter.org/wp-content/uploads/2019/07/Official-2018 (Erişim tarihi: 01.11.2019)
16. Au E, Gossage JA, Bailey SR. The reporting of needlestick injuries sustained in theatre by surgeons: are we under-reporting? J Hosp Infect. 2008;70(1):66-70.
17. Thomas WJ, Murray JR. The incidence and reporting rates of needle-stick injury amongst UK surgeons. Ann R Coll Surg Engl. 2009;91:12-17.
18. Sağlık Çalışanlarında Kesici-delici Alet Yaralanmaları Araştırma Raporu, Mart 2017, Ankara (http://www.hscgp.org/upload/anket_raporu.pdf) (Erişim tarihi: 06.11.2019)
19. Clarke SP. Hospital work environments, nurse characteristics, and sharps injuries. Am J Infect Control. 2007;35(5):302-309.
20. Altıok M, Kuyurtar F, Karacorlu S, Ersöz G, Erdoğan S. Sağlık Çalışanlarının Delici Kesici Aletlerle Yaralanma Deneyimleri ve Yaralanmaya Yönelik Alınan Önlemler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2:70-79.
21. Adams D, Elliott TS. Impact of safety needle devices on occupationally acquired needlestick injuries: a four-year prospective study. J Hosp Infect. 2006; 64(1):50-55.
22. Sohn JW, Kim BG, Kim SH, Han C. Mental health of healthcare workers who experience needlestick and sharps injuries. J Occup Health. 2006; 48(6): 474-479.