Çiğdem BERKEŞOĞLU, Eylem Sercan ÖZGÜR, Ahmet Uğur DEMİR

Sigara bırakma başarısını etkileyen faktörler

Amaç: Sigara önemli bir sağlık sorunudur. Sigara içicilerinin yaklaşık %70’i sigara bırakmayı istemektedir. Bu çalışmada; sigara bırakma polikliniğine başvuran ve davranışsal eğitim ve/veya farmakoterapi başlanan hastalarda sigara bırakma başarısını etkileyen faktörleri tespit etmeyi amaçladık. Yöntem: Ekim 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaların demografik verileri, sigara içme durumları, daha önce sigara bırakma girişim durumları, Fageström nikotin bağımlılık test sonuçları, hastane anksiyete ve depresyon ölçek sonuçları, medikal öyküleri ve sigara bırakma farmakoterapisini ücretli/ücretsiz alma durumları hasta kayıtlarından elde edildi. Veriler istatistiksel olarak analiz edildi. Bulgular: Psikiyatrik hastalık öyküsü olan hastalarda 6 aylık sigara bırakma başarısı %14,8 iken psikiyatrik hastalık öyküsü olmayanlarda %39,1 bulunmuştur (p=0,035). Sağlık Bakanlığı sigara bırakma kampanyası bünyesinde ilaç temin eden hastalarda 6 ay sigara bırakma başarısı %30,9 iken ilacını ücretli temin eden hastalarda 6 ay sigara bırakma başarısı %18 bulunmuştur (p=0,006). Altıncı ayda sigarayı bırakabilmiş olan hastalarda ortalama kullanılan sigara bırakma ilacı kutu sayısı 1,9±0,922 iken sigarayı bırakamayanlarda 1,5±1,023 bulunmuştur (p<0,001). Sigara bırakma tedavisinde 3 aylık tedavi süresini tamamlayanlarda 6 aylık sigara bırakma başarısı %46,7 iken tedaviyi tamamlamayanlarda %22,3 bulunmuştur (p<0,001). Sonuç: Bu çalışmada 6 aylık sigara bırakma başarısını etkileyen faktörler sigara bırakma ilacının daha uzun süre kullanılması, önerilen tedavi süresinin tamamlanması, psikiyatrik hastalık öyküsünün olmaması, sigara bırakmak için istekli bireylerin ilacı ücretsiz temin etmesinin sağlanmasıdır Anahtar sözcükler: Sigara bırakma, sağlık kampanyası, vareniklin

Anahtar Kelimeler:

sigara bırakma, sağlık kampanyası, vareniklin

PDF

___

Referans1 Türk Toraks Derneği Sigara Bırakma Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu, Ankara 2014. Erişim yeri:http://www.toraks.org.tr/book.aspx?list=1655&menu=240 Erişim tarihi: 10.10.2018
Referans2 Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017.Erişim yeri: http://ohsad.org/wp-content/uploads/2018/09/27344saglik-istatistikleri-yilligi-2017-haber-bultenipdf.pdf Erişim tarihi: 01.10.2018
Referans3 Fiore MC, Bailey WC, Cohen SJ . Treating tobacco use and dependence. Clinical practice guideline. JAMA 2000;283(24):3244-3254.
Referans4Treating tobacco use and dependence. Clinical practice guideline Rockville, MD. US Department of Health and Human Service, Public Health Service; 2000. Erişim yeri:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK63952/ Erişim tarihi: 01.10.2018
Referans5 West R, McNeill A,Raw M. Smoking cessation guidelines for health professionals: an update. Health Education Authority. Thorax 2000;55(12):987-99.
Referans6 Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Türkiye’de Tütünle Mücadele Süreci, 2016. Erişim yeri:http://havanikoruorg.tr/surec/104-kategorisiz.html Erişim tarihi: 10.10.2018
Referans7 Jorenby DE, Hays JT, Rigotti NA, Azoulay S, Watsky EJ, Williams KE, Billing CB, Gong J, Reeves KR; Varenicline Phase 3 Study Group. Efficacy of varenicline, an alpha4beta2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs placebo or sustained-release bupropion for smoking cessation: a randomized controlled trial. JAMA 2006;296(1):56-63.
Referans8 Uzaslan EK, Özyardımcı N,Karadağ M, Yüksel EG. The physician’s intervention in smoking cessation: results of the five years of smoking cessation clinic. Ann Med Sci 2000;9(1):63-69.
Referans9 Anthonisen NR, Skeans MA, Wise RA, Manfreda J, Kanner RE, Connett JE; Lung Health Study Research Group. The effects of a smoking cessation intervention on 14.5-year mortality: a randomized clinical trial. Ann Intern Med 2005;142(4):233-239.
Referans10 Solak ZA, Telli CG, Erdinç E. Sigarayı bırakma tedavisinin sonuçları. Toraks Dergisi 2003;4(1):73-77.
Referans11 Çan G, Öztuna F, Özlu T. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi sigara bırakma polikliniği sonuçlarının değerlendirilmesi. Toraks Dergisi 2004;52(1):69-74.
Referans12 Selçuk EB, Kayhan TB, Karataş M. Periyodik sağlık muayenesinde sigara içen bireylerle yapılan motivasyonel görüşme sonuçlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Familiy Medicine and Primary Care 2015;9(4):137-42.
Referans13 Osler M, Prescott E. Psychosocial, behavioural and determinants of succesful smoking cessation: a longitudinal study of Danish adults. Tobacco Control 1998;7(3):262-267.
Referans14 Demir T, Tutluoğlu B, Koç N, Bilgin L. Sigara bırakma polikliniğimizin bir yıllık izlem sonuçları. Tüberk Toraks 2004;52(1):63-68.
Referans15 Renaud JM, Halpern MT. Clinical management of smoking cessation: patient factors affecting a reward-based approach. Patient Prefer Adherence 2010;4:441-450.
Referans16 Sağlam L. Investigation of result of smoking cessation clinic and the factor associated with succes. Turk J Med Sci 2012;42(3):515-522.
Referans17 Breslau N, Peterson EL. Smoking cessation in young adults: age at initiation of cigarette smoking and other suspected influences. Am J Public Health 1996;86(2):214-220.
Referans18 Kanatsız B, Başlılar Ş,Şaylan B, Albay A,Basat SU. Sigara Bırakma Başarısını Etkileyen Faktörler ve Medikal Tedavilerin Değerlendirilmesi. Euras J Fam Med 2017;6(2):65-71.
Referans19 Argüder E, Karalezli A, Hezer H, Kılıç H, Er M, Hasanoğlu HC, Demir P. Factors affecting the success of smoking cessation. Turk Thorac J 2013;14(3):81-87.
Referans20 Önen ZP, Şen E, Gülbay BE, Yıldız ÖA, Acıcan T, Saryal S, Karabıyıkoğlu G. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve astım olgularında uzun dönem sigara bırakma oranları ve iki grup arasındaki farklılıklar. Turk Thorac J 2011;12(2):6771.
Referans21 Solak ZA, Göksel T, Erdinç E, ve ark. Sigara ile ilişkili ciddi akciğer hastalığı olanların sigara içen yakınlarında sigara bırakma tedavisinin başarısı. Turk Thorac J 2002;3(3):248-252.
Referans22 Williams JM, Zeidonis D. Addresing tobacco among individuals with a mental illnes or addiction. Addict Behav 2004;29(6):1067-1083.
Referans23 McClave AK,McKnight-Eily LR, Davis SP, Dube SR. Smoking characteristics of adults with selected lifetime mental illnesses: results from 2007 national health interview survey. Am J Public Health 2010;100(12):2464-2472.
Referans24 Lasser K, Boyd JW, Woolhandler S, Himmelstein DU, McCormick D, Bor DH. Smoking and mental illness:a population-based prevelance study. JAMA 2000;284(20):2606-2610.
Referans25 Substance abuse and mental health services administration.results from 2006 National survey on drug use and health: National findings. Erişimi yeri: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED498206.pdf Erişim tarihi: 01.10.2018
Referans26 Cahill K, Stead LF, Lancaster T. Nicotine receptor partial agonists for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2012;18(4):CD006103.
Referans27 Gonzales D, Rennard SI, Nides M, Oncken C, Azoulay S, Billing CB, Watsky EJ, Gong J, Williams KE, Reeves KR; Varenicline Phase 3 Study Group. Varenicline, an alpha4beta2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs sustained-release buprpion and placebo for smoking cessation. A randomized controlled trial. JAMA. 2006;296(1):47-55.