Bolu’da Suriyeli ve Iraklı Sığınmacılar Vatandaşlık ve Kaynak Dağılımı Temelinde Öteki Algısı

Bu makalenin temel amacı Bolu’da yaşayan yerleşik halkın, Iraklı ve Suriyeli sığınmacıların kaynaklara erişimi konusunda ne düşündüklerini vatandaşlık ve ötekileştirme kavramları temelinde analiz etmektir. Bu çerçevede görüşmecile-rin, sığınmacıların kaynaklara erişimi ile ilgili görüşlerinin şekillenmesinde, ulus-devlet-vatandaşlık anlayışı ve ulus-ötesi üyelik anlayışının nasıl bir rol oynadığı irdelenmiştir. Veriler 2014-2015 akademik yılının Sonbahar döne-minde yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilen 44 derinlemesine mülakattan sağ-lanmıştır. Analiz sonucunda ulaşılan temel bulgular üç farklı konu (finansal destek, sağlık hizmeti ve çocukların eğitimi) bağlamında başlıca iki yönde eği-lim göstermektedir: Bunlardan birincisi, sığınmacıların sosyal finansal destek-ten yararlanmaları konusunda görüşmeciler negatif bir eğilim sergilemekte ve sığınmacıları ötekileştirici bir söylem kullanmaktadırlar. Vatandaş olan ve va-tandaş olmayan ayrımı temel alınarak ötekileştirilen sığınmacılar, devletten maddi yardım alma konusunda dışlanmış, fakat dezavantajlı konumda olan Türk vatandaşlarının da bu haktan eşit bir şekilde yararlanabilmesi koşuluyla sığınmacılara devletin maddi destek sağlamasına olumlu bakmışlardır. Üçüncü konu olarak, sığınmacıların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları konusundaki görüşlerde ise her ne kadar sınırlayıcı ifadeler bulunsa da genel eğilimin olum-lu olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü konu olarak sığınmacı çocukların eğitim hakkından yararlanması noktasında güçlü bir olumlama eğilimi görülmüştür. Dolayısıyla, sosyal hak olarak sağlık ve eğitim olanaklarından yararlanmaları konusunda sığınmacılara karşı daha kapsayıcı (içeren) bir tutum sergilenmiştir. Bu olumlu bakış ulus-ötesi vatandaşlık anlayışının birçok nüvesini yansıtmaktadır. Sağlık ve eğitim konusunda ulus-ötesi vatandaşlık anlayışı benimsenmesine rağmen, görüşmecilerin devletin maddi yardım yapmaya yö-nelik fikirlerinin şekillenmesinde ulus-devletvatandaşlık unsurunun etkin ol-duğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sığınmacı, Vatandaşlık, Öteki, Sosyal Kaynaklar, Dışlama, İçerme

PDF

___

Acar, C., B. Sandıklı, M. Mücaz, Z. Ülger ve P. Torun (2015) “İstanbul’da Yaşayan Geçici Koruma Altındaki
Avrupa Komisyonu (2016) “Türkiye: Mülteci Krizi”, İnsani Yardım ve Sivil Koruma, Echo Tanıtım Belgesi,
Biehl, K. (2008) Governing Through Uncertainty: ‘Refugees’ in Turkey. MA Thesis submitted to Boğaziçi
Biner, Ö. (2016) Türkiye’de Mültecilik- İltica, Geçicilik ve Yasallık: Van Uydu Şehir Örneği, İstanbul: İstanbul
Bosniak, L. (2006) The Citizens and the Alien: Dilemmas of Contemporary Membership, Princeton: Princeton
Cenevre Konvansiyonu (1951) “Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme”,http://www.
Çelik, N. B. (2015) “Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Başvurusunda Bulunan veya Uluslararası
Korumadan Yararlanan Yabancıların Hak ve Yükümlülükleri”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dalar, M., N. Ayhan Algan, Ü. Algan (2013) “Bolu’daki Iraklı Sığınmacıların Sosyal ve Ekonomik Sorunları:
De la Paz, G. (N.N.) “Citizenship Identity and Social Inequality, IFE, Center for Civic Education, http://www.
Derrida, J. (1976) Of Grammatology, Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Glesne, C. (2013) Nitel Araştırmaya Giriş, Ankara: Anı Yayıncılık, (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu), 2. Baskı.
Güney, Ü. ve N. Konak (2016) “Bolu’da Suriyeli ve Iraklı Sığınmacılar: Milliyetçilik, Erillik ve Vatandaşlık
Globalization and the World-System, Minneapolis: University of Minnesota Press, 19-40.
Manap Kırmızıgül, Ç. (2013) “Experiences of Asylum Seekers in Turkey”, International Journal of Social
Marshall, T. H. (1963) “Citizenship and Social Class”, in T. H. Marshall (ed.), Sociology at the Crossroads and
Kaya, İ. ve E. Eren Yılmaz (2014) “Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu, Arada Kalanların Hakları ve
Kahya, Ö.ve S. Sallan Gül (2011) “Bir Uydu Kent Örneği Olarak Isparta’dan Sığınmacılık Sorununun
Kazaz, G. (2016). “Eğitim Mülteci Çocukların da Hakkı”, Agos Gazetesi (16.05.2016), http://www.agos.com.
Kirişci, K. (2014) “Misafirliğin Ötesine Geçerken Türkiye’nin Mülteciler Sınavı”, USAK: Uluslararası Stratejik