Seçilen Büyükşehir Belediyelerinin Engelli İstihdamına Yönelik Faaliyetlerinin Fırsat Eşitliği Açısından Değerlendirilmesi

Anayasanın 2. maddesinde belirtildiği üzere “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir.” Sosyal devlet kavramı bireyin yalnızca hukuk önünde eşit olmasına değil; bireyin sosyal ve ekonomik fırsatlara sahip olmadaki eşitliğine de vurgu yapmaktadır. Sosyal devlet anlayışının yerel yönetimlerdeki temsilcisi ise sosyal belediyecilik anlayışına göre hizmet veren belediyelerdir. 2005 yılında kabul edilen 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanuna 2014 yılında eklenen 14.maddede belirtildiği üzere devlet engelli bireylerin işgücüne katılması ve çalışma ortamında kalıcı olması için gerekli tedbirler almakla yükümlüdür. 2004 yılında yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun 7.maddesinde ise Büyükşehir Belediyelerine, engellilere yönelik olarak meslek ve beceri kazandırmaya yönelik kursları açmak ve bu hizmetleri yürütürken üniversiteler, yüksek okullar, meslek liseleri, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmak görevi verilmiştir. Bu çalışmada Ankara, İstanbul, Antalya ve 2012 yılında Büyükşehir Belediyesi statüsü kazanan iller içerisinde en fazla nüfusa sahip olan Şanlıurfa, Hatay ve Trabzon büyükşehir belediyelerinin 2018 yılı faaliyet raporları incelenerek, engellilere yönelik uygulanan politikalar değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

sosyal devlet, sosyal adalet, , engellilik hali, fırsat eşitliği

The Evaluation By “Equal Opportunities” of Policies To Accessing The Employment Of Disabled People

The Republic of Turkey is a social law state. Social state emphasizes not only the equality of individiual by laws but also social and economic opportunities. Municipalites are a unit of the sociak state in local government. So, Its are obliged to provide interpersonal equal oppurtinity. The Disability Law No. 5378 was adopted in 2005. With the regulation in 2014, the area of responsibility of Municipalities has increased. To be more clear, its have to engage in activities the infrastructure as well as social municipality activities. For example hold vocational training and development a course, do social and cultural activity etc.In this study is examined the annual reports of the Metropolitan municipalities of Ankara, İstanbul and Antalya as well as Sanliurfa, Hatay and Trabzon, which gained Metropolitan Municipality status in 2012. Then, it is evaluated that whether there is a unity of practice among the provinces by policies for the disabled in annual reports.

PDF

___

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (ASPB). (2015). Kamuda Engelli İstihdamının Analizi, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Akdoğan, Yalçın (2002), Ulusal Soruna Yerel Çözüm: Sosyal Belediyecilik” Eminönü Bülteni, Şubat Sayısı.
Altan, Ömer, Zühtü (2006), Sosyal Politika Dersleri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Ankara Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu, 2018.
Antalya Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu, 2018.
Başbuğ, Aydın (2013), Sosyal Hukuk Hukukun Toplumsal Temelleri, A kitap, Ankara.
Candan, Ayşen ve Yılmaz, Volkan (2012), Türkiye’de Eşitsizlikler, Bilnet Matbaacılık, İstanbul.
Ertürk, Dilek (2018), Engelli Bireylerin İstihdam Hakkı, TİSK İŞVEREN Dergisi, cilt 56, sayı 6, ss. 20-24.
Göregenli, Melek (2012), Ayrımcılığın Meşrulaştırılması, s.61-73. Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar Kitabı İçinde, der. (Kenan Çayır ve Müge Ayan Ceyhan), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Göregenli, Melek (2008). Ayrımcılık ve İnsan Hakları Aralık 2007 Çalışma Toplantısı Raporu.
Gül, İdil Işıl ve Karan, Ulaş (2011), Ayrımcılık Yasağı Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme, (ed. Burcu Yeşiladalı ve Gökçeçiçek Ayata) İnsan Hakları Hukuku Çalışmaları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Güven, Sami (1995), Sosyal Politikanın Temelleri, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Hatay Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu, 2018.
İnce, Hilal Onur, Babaoğlu, Cenay ve Akkaya, Aysun Yaralı (2016), Belediye Hizmetleri ve Engelli Vatandaşların Beklentileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6(2), ss.86-109.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu, 2018.
Keleş, Sümeyra (2008), Türkiye’de Sosyal Belediyecilik Uygulamaları ve Ankara Büyükşehir Belediyesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.Kesgin, Bedrettin (2014), Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Politikalar, Çağdaş Yerel Yönetimler, cilt 23, sayı 4, ss. 1-15.
Koray, M. (2000). Sosyal Politika, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Koray, Meryem ve Temiz, Hasan Ejder (2014), Merkezi Yönetimle İlişkiler, Kısıtlar ve Harcamalar Çerçevesinde Sosyal Belediyecilik ve Dört Büyükşehir Belediyesi Açısından Uygulamalar, Çalışma ve Toplum, 2014/3, syf. 11-60.
Köten, Esra ve Erdoğan, Barış (2014), Engelli Gençler, Sosyal Dışlanma ve Internet, İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Oliver, Michael (1990), Disability and Rise of Capitalism, Politics of Disablement, Londra: Macmillan, s.25-42, Der D.Bezmez., S.Yardımcı ve Y.Şentürk, Sakatlık Çalışmaları Sosyal Bilimlerden Bakmak, Koç Üniversitesi Yayınları, 2011, s.209-227.
Orhan, Serdar (2013), Türkiye’de Özürlü Dostu İstihdam Politikaları (Durum Analizi ve Öneriler). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayınları, Yayın No 35.Özdemir, Süleyman (2007). Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No: 2007-57.İstanbul.Schiner, Kay (2001), A Disability Studies Perspective on Employment Issues and Policies for Disabled People: An International View, Handbook of Disabilty Studies içinde der. G.L. Albercht, K.D. Selman ve M. Bury, Londre ss.624-662. Der D.Bezmez., S.Yardımcı ve Y.Şentürk, Sakatlık Çalışmaları Sosyal Bilimlerden Bakmak, Koç Üniversitesi Yayınları, 2011, s.269-299.
Seyyar, Ali (2008), Sosyal Siyaset Ekseninde Yerel Özürlüler Politikası.http://www.sosyalsiyaset.net/documents/yerel_ozurluler_politikasi.htm, erişim tarihi: 13.03.2019
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu, 2018.
Şişman, Yener (2011), Türkiye’de Özürlülere Yönelik Yasal Düzenlemeler, Sosyal Siyaset Konferansları, sayı 60, ss. 169-221.
TBMM. (Türkiye Büyük Millet Meclisi). (2013). Engelli Hakları Komisyon Raporu.
T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2005). 2.Özürlüler Şurası Yerel Yönetimler ve Özürlüler Şura Kararları, NUROL matbacılık, Ankara.
T.C. Başbakanlık Özürlüler İdare Başkanlığı, (2002). Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor Araştırması.
Thomas, Carol (2002), Disability Theory: Key Ideas, Issues and Thinkers, Disability Studies Today içinde der. C.Barnes, M.Oliver ve Len Barton, Oxford Polity, s.38-57. Der D.Bezmez., S.Yardımcı ve Y.Şentürk, Sakatlık Çalışmaları Sosyal Bilimlerden Bakmak, Koç Üniversitesi Yayınları, 2011, s.31-51.
TÜİK. (Türkiye İstatistik Kurumu). (2018). Türkiye Geneli İşgücü Piyasası Araştırması İPA Sonuçları.
Trabzon Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporu, 2018.WHO. (Dünya Sağlık Örgütü). Dünya Engellilik Raporu, 2011.
Yılmaz, Volkan (2010), The Political Economy of Disability In Turkey’s Welfare Regime, Master of Arts, Boğaziçi University, İstanbul.