ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (ŞİÖ) VE TÜRKİYE’NİN ŞİÖ İLE GERÇEKLEŞTİRDİĞİ DIŞ TİCARETİN ANALİZİ

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, bölgede oluşan boşluğu gidermek ve ABD’nin tek kutuplu düzenine karşı Asya’nın iki büyük ülkesi olan Çin ve Rusya’nın öncülüğü ile Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) kurulmuştur. Asyadaki ülkeler arasında işbirliğini artırmayı amaçlayan ŞİÖ’nün kuruluş amacı Çin ve Rusya'nın Asya'da güvenlik üzerine işbirliği yapmak istemeleridir. ŞİÖ’nün sekiz üyesi bulunuyor. Merkezi Pekin’de bulunan örgütün üyeleri Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan, Pakistan ve Hindistan. Diğer yandan Afganistan, Belarus, Moğolistan, ve İran ise gözlemci ülkelerdir. Türkiye ise diyalog ortağı ülkeler arasında yer almaktadır.                 Bu çalışmada, Türkiye ile ŞİÖ arasındaki dış ticaret ilişkileri incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Türkiye ile ŞİÖ arasındaki dış ticaret ilişkilerinin daha da artış göstermesi gerektiği görülmektedir. Türkiye ve diğer bölge ülkeleri için önemli bir pazar haline gelen Türki Cumhuriyetler ile Türkiye arasında, geçmişten gelen tarihi ve kültürel bağlar bulunmaktadır. Bu yüzden Türkiye’nin ŞİÖ ile ticari faaliyetlerini gerçekleştirmesi hem Türkiye hem de bölge ekonomileri için büyük önem taşımaktadır.

___

  • AL-QAHTANİ, Mutlaq, (2006). The Shanghai Cooperation Organization and Law of International Organizations, Chinese Journal of International Law, Vol. 5, No. 1, ss. 129-147 ANDİCAN, Ahat. (2006). Çin Satrancında Orta Asya ASAM Dergisi, Avrasya Dosyası, Cilt 12, Sayı 1, ss. 7-36. BAKİ, Pelin MUSABAY,(2014), Avrasya’da Bölgesel İşbirliği Sürecinden İşbirliği Mekanizmasına: Türk Konseyi, Bilge Strateji, Cilt 6, Sayı 11, ss.133-162. ÇAVUŞOĞLU, Mevlüt, “2015 Yılına Girerken Dış Politikamız”, T.C. Dışişleri Bakanlığı, 14 Aralık 2014, Dışişleri Bakanlığı’nın 2015 Mali Yılı Bütçe Tasarısının TBMM Genel Kurulu’na Sunulması Vesilesiyle Hazırlanan Kitapçık. EREN, Erdem, (2017), Strategic Public Management Journal Volume 3, Issue 5, ss. 77-94 IŞIK, Nalan (2016) Türkiye ile Şanghay İşbirliği Örgütü Arasındaki Ticaret Akımlarının Panel Çekim Modeli ile Analizi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi Sayı: 17, ss. 151-174 KARAKAŞ, Merve, (2016) Uluslararası Ekonomik Birleşmelerin Dış Ticaret Üzerindeki Dışlama Etkisi, Türkiye’nin Olası Şanghay İşbirliği Örgütü, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale. KARLUK, R. (2007). Küreselleşen Dünyada Uluslararası Kuruluşlar, Beta Basım A.Ş., 6.Baskı, İstanbul. KARTAL, Burak ve SOFYALIOĞLU Çiğdem, (2011), "Türkiye’deki Gençliğin Şangay İşbirliği Örgütüne Yönelik Tutumuna Pazarlama Perspektifiyle Bakış", International Conference on Eurasian Economies 2011, ss. 24-29. 12-14 October, Bishkek, KYRGYZSTAN. ÖZDAŞLI, Esma. (2012). “Çin ve Rusya Federasyonu’nun Perspektifinden Şanghay İşbirliği Örgütü”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 4, Cilt: 6, ss.108-122. SAGBANSUA, Lutfu. ve CAN, Nurettin. (2011). “Shanghai Cooperation Organization, Tur-kic Republics and Turkey: Economic and Business Dimensions”, Canadian Social Science, 7(2), 80-87. TELATAR, Gökhan. (2005). Şanghay İşbirliği Örgütü: 21. Yüzyılın Bölgesel/Küresel Çekim Merkezi, Geleceğin Süper Gücü Çin: Uzakdoğu’daki Entegrasyonlar ve Şanghay İşbirliği Örgütü, Atilla ve İlhan Güllü (der.), İstanbul: TASAM Yayınları. YENER, M.Cüneyt. (2013). “Küresel Düzende Yeni Arayışlar: Şangay İşbirliği Örgütü ve Türkiye”, Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 13 (46), 77-91. T.C Dışişleri Bakanlığı; http://www.mfa.gov.tr/sanghay-isbirligi-orgutu.tr.mfa YARDIMCIOĞLU Murat, KOÇARSLAN Hüseyin; Çok Kutuplu Dünyaya Doğru: Şanghay İşbirliği Örgütü; http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/article/download/5000039281/5000038154 EĞİLMEZ Mahfi; http://www.mahfiegilmez.com/2016/11/sangay-isbirligi-orgutu-ve-turkiye.html World Integrated Trade Solution; http://wits.worldbank.org/Default.aspx?lang=en www.tuik.gov.tr