Nilüfer Pınar KILIÇ, İlkin Esen YILDIRIM

Sadece Bernays’ın Eşi Mi? Halkla İlişkilerin Kadın Öncüllerinden Doris E. Fleischman

Profesyonel anlamda halkla ilişkiler uygulamalarının tarihi 1900’lü yıllardan başlamakta ve genellikle Amerika Birleşik Devletleri’ndeki öncüller aracılığıyla aktarılmaktadır. Ivy Lee ve Edward L. Bernays üzerinden aktarılan bu tarih anlatısında kadın öncüllerin göz ardı edilmesi çalışmanın motivasyon noktasını oluşturmaktadır. Çalışmanın temel amacı halkla ilişkiler alanın kuruluşunda ve gelişiminde önemli işler yapmış olan ve Türkiye’deki halkla ilişkiler literatüründe yer almayan Doris Elsa Fleischman’ın alana katkılarını görünür kılmaktır. Bu bağlamda öncelikle Türkiye’de yayınlanmış halkla ilişkiler kitapları incelenerek literatür taraması yapılmış, sonrasında Amerika Birleşik Devletleri halkla ilişkiler tarihinde önemli bir yeri bulunan Fleischman’ın halkla ilişkiler alanına katkıları olumsuz örnek olay yöntemiyle analiz edilmiştir. Sonuç olarak Bernays’ın şirketinin eş ortağı olan Doris E. Fleischman’ın, alanın adlandırılmasından uygulamalardaki katkılarına kadar pek çok alanda faaliyette bulunduğu ve akademik yayınlar yaptığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Halkla İlişkiler Tarihi, Doris Elsa Fleischman, Edward Bernays, Tarihyazımı

Is She Just Bernays's Wife? Doris E. Fleischman, One of the Women's Precursors of Public Relations

The history of professional public relations begins in the 1900s and is usually conveyed through the precursors in the United States. The Ignorance of precursors in this historical narrative, expressed over Ivy Lee and Edward L. Bernays, is the motivational point of the study. The main aim of this study is to make Doris Elsa Fleischman's contribution to the field visible. Although her significant works in public relations, she is almost unnamed in the Turkish public relations literature. In this context, firstly a literature rewiev is made on pr books published in Turkey. Afterwards, Fleischman's contributions to the field of public relations, which has an essential place in the history of public relations in the United States, were analyzed by a negative case study method. As a result, it has been identified that Doris E. Fleischman, who is the co-partner of Bernays' company, has been active in many fields from the naming of the field to her contributions in applications and made academic publications.

PDF

___

Aktaş M., Gençtürk Hızal, S.G., & Özdemir, B. P. (2013). Türkiye’de Halkla İlişkiler Tarihi, Kurumsallaşma Yılları 1960-1980. Ankara: De-Ki Yayınları
Alikişioğlu, M. (2009). Halkla İlişkiler Pazarlama Yönlü Bir Yaklaşım. İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları
Aydın, A. H. & Taş, İ. E. (2016). Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler Kavramlar Kurumlar Uygulamalar (2. Baskı). Ankara: Seçkin
Balta Peltekoğlu, F. (2014). Halkla İlişkiler Nedir (8.Baskı). İstanbul: Beta Yayınları
Balta Peltekoğlu, F. (2016). Halkla İlişkiler Nedir (9.Baskı). İstanbul: Beta Yayınları
Bernays, A. (1998). Doris E Fleischman. Judith Shapiro (Ed.), Mothers Through the Eyes of Women Writers: A Barnard College Collection içinde (s.49-52). MA: Red
Bernays, E. L. (1971). Emergence of the Public Relations Counsel: Principles and Recollections. The Business History Review, 45(3), 296-316, DOI: 10.2307/3113663
Bernays, E. L. (2015). Biography of an Idea: The Founding Principles of Public Relations. (İlk basım: Simon and Schuster, 1965). New York: Open Road Media
Bernays, E. L., & Fleischman, D.E. (1937). Public Relations as a Career. The Vocational Guidance Journal, 16(2), 131-133. DOI: 10.1002/j.2164-5892.1937.tb02214.x
Broom, G.M. (1982). A Comparison of Sex Roles In Public Relations. Public Relations Review, 8(3), 17-22, DOI: 10.1016/S0363-8111(82)80028-3
Budak, G. & Budak, G. (1995). Halkla İlişkiler (Davranışsal Bir Yaklaşım). İstanbul: Beta
Canpolat, N. (2012). Geçmişten Günümüze Örneklerle Türkiye'de Halkla İlişkilerin Gelişimi (Tarihsel Süreçleri ve Hükümetlerin Yaklaşımı ile Türkiye'de Halkla İlişkiler). Ankara: Seçkin
Creedon, P. J. (1989). Public Relations History Misses ‘Her Story’. Journalism Educator, 44(3), 26-30. DOI: 10.1177/107769588904400304
Demirci, K. (2018). Halkla İlişkiler, 1900'lerden 2000'lere Demokrasi Perspektifinden Bir Değerlendirme. Ankara: Ütopya
Erdoğan, İ. (2008). Teori ve Pratikte Halkla İlişkiler (2. Baskı). Ankara: Erk Yayınları
Fleischman, D.E., & Cutler, H.W. (1956). Themes and Symbols. Edward L. Bernays (Ed.), The Engineering of Consent (2.Baskı) içinde (s.138-155). ABD, Oklahoma: University of Oklahoma Press
Fontenot, E. V. (2005). Fleischman Doris Elsa. Robert L. Heath (Ed.), Encyclopedia of Public Relations içinde (s.328-330). California: Sage
Gower, K. K. (2017). The Historiography of North American Public Relations. Tom Watson (Ed.), National Perspectives on the Development of Public Relations içinde (s.113-126). London: Palgrave Macmillan
Henry, S. (1997). Anonymous In Her Own Name. Journalism History, 23(2), 50-62, DOI: 10.1080/00947679.1997.12062467
Henry, S. (1998). Dissonant Notes of a Retiring Feminist: Doris E. Fleischman's Later Years. Journal of Public Relations Research, 10(1), 1-33, DOI: 10.1207/s1532754xjprr1001_01
Henry, S. (1999). There Is Nothing in This Profession ... That a Woman Cannot Do. American Journalism, 16(2), 85-111. DOI: 10.1080/08821127.1999.10739176
Karaaslan Şanlı, H. (2015). The Historiography of Public Relations in Turkish Public Relations Books. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 23, 135-149. DOI: 10.16878/gsuilet.285317
Kazan, E. (2007). Eski Türkler ve Osmanlı’da Halkla İlişkiler. İstanbul: Yakamoz
Kazancı, M. (2009). Kamuda ve Özel Kesimde Halkla İlişkiler (8.Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi
Lamme, M. O. (2001). Furious Desires and Victorious Careers: Doris E. Fleischman, Counsel on Public Relations and Advocate for Working Women. American Journalism, 18(3), 13-33, DOI: 10.1080/08821127.2001.10739322
Lamme, M. O. (2007). Outside the Prickly Nest: Revisiting Doris Fleischman. American Journalism, 24(3), 85-107, DOI: 10.1080/08821127.2007.10678080
Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar-2 (6. Baskı). Sedef Özge (Çev.), Ankara: Yayınodası
Okay, A. & Okay, A. (2005). Halkla İlişkiler Kavram, Strateji ve Uygulamaları (2.Baskı). İstanbul: Der Yayınları
Özer, M. A. (2018). Halkla İlişkiler Dersleri (4. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi
Toth, E.L., & Grunig, L.A. (1993). The Missing Story of Women in Public Relations. Journal of Public Relations Research, 5(3), 153-175, DOI: 10.1207/s1532754xjprr0503_01
www.prmuseum.org (2018). “Installment #5: Doris Fleischman, The Mother Of Public Relations.” PR Museum, 18 Nisan 2018, https://www.prmuseum.org/blog/2018/4/13/installment-5-doris-fleischman-the-mother-of-public-relations?rq=Doris%20Fleischman, Erişim Tarihi: 08.01.2020)
Yıldırım Becerikli, S. (2008). … Ve Halkla İlişkiler Şeytanın Avukatlığından Arabuluculuğa; Bir Disiplinin Eleştirel Analizi. Ankara: Karınca Yayınları