Serpil SENAL, Burcu ASLANTAŞ ATEŞ, Ahmet ERKAN

Muhasebede İhtiyatlılık Düzeyinin Bankalar Üzerindeki Etkisi

Riske karşı temkinli davranılması, olabileceğin en kötüsüne göre bir davranış şekli belirlenmesi anlamına gelen tutuculuk kavramı; “koşullu” ve “koşulsuz” şeklinde ikiye ayrılarak incelenmektedir. Bu ayrım; bir koşul ortaya çıktığında riske karşı önlem alma ya da en başından herhangi bir koşul ortada yokken tutucu bir tavır sergileme şeklinde özetlenebilir. Doğaldır ki koşullu ve koşulsuz tutuculuk içeren finansal davranış şekilleri finansal tabloları farklı şekilde etkileyecek; raporların farklılaşmasına yol açacaktır. Yapılan araştırmalarda muhasebe sürecinde tutucu davranış sergilenmesinin tarafsızlık ve gerçeğe uygun sunum ilkesine aykırı davranılmasına sebep olduğu yönünde eleştiriler bulunmaktadır. Ancak bunun yanında güvenilir bilgi sunmak için söz konusu ilkeye ihtiyaç bulunduğu yönünde de tartışmalar yaşanmaktadır. Bu noktadan hareketle, Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların koşulsuz tutuculuk düzeyleri ölçülmüş ve bu düzeyin risk alma düzeylerini etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda bankaların tutuculuk düzeyleri ile sermaye yeterlilik oranları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiş ancak aynı ilişkinin bankaların kredi ve mevduat oranı ile koşulsuz tutuculuk düzeyi arasında olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Tutuculuk, Bankalarda Risk, Sermaye Yeterlilik Oranı, Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve

The Effect Of Conservatısm Level In Accountıng On Banks

The concept of conservatism which means being cautious towards the risk examined as divided into two that "conditional" and "unconditional". This distinction can be summarized in that taking measure towards the risk when a condition arises or display a conservative attitude without any condition from the beginning. It is natural that forms of financial behavior that include conditional and unconditional prudence will affect financial statements differently; will lead to differentiation of reports. There are criticisms in this direction caused to be treated contrary to impartiality and fair presentation principle of exhibiting conservative behavior in the accounting process in the research done. However, there is also debates that needed to said principle to offer reliable information. Based on this point, the unconditional prudence levels of the banks traded in Borsa Istanbul were measured and it was investigated whether this level affected the risk taking levels. As a result of the study, a significant relationship was determined between the prudence levels of banks and capital adequacy ratios, but it was observed that the same relationship was not between the banks loan and deposit ratio and unconditional prudence level.

PDF

___

Acar, D.& Aktürk, A., (2009). Muhasebede İhtiyatlılık Kavramı ve İMKB Sınai Endeksinde İşlem Gören İşletmelerde İhtiyatlılık Üzerine Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, XI (1).
Ak Bingül, B., (2018). Bankacılık Sisteminde Risk ve Sermaye Yeterliliği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:14 (Nisan).
Akdoğan, N & Aydın, H. (1987). Muhasebe Teorileri. Gazi üniversitesi Yayın No: 98, Ankara.
Alper, K., Çapacıoğlu, T., (2016). Bankacılık Sektöründe Likitide Pozisyonu ve Mevduat Faizleri ile İlişkisi, T.C. Merkez Bankası Ekonomi Notları, Sayı (2016-31).
Ball, R. & Shivakumar, L. (2006). The Role of Accruals in Asymmetrically Timely Gain and Loss Recognition. Journal of Accounting Research, 44.
Basu, S. (1997). The Conservatism Principle and the Asymmetric Timeliness of Earnings. Journal of Accounting and Economics 24, 3-37.
Beaver, W.H. & Ryan, S.G., (2005). Conditional and Unconditional Conservatism: Consepts and Modeling. Review of Accounting Studies, 10.
Cemalcılar, Ö. & Önce, S. (1999). Muhasebenin Kuramsal Yapısı, Anadolu Üniversitesi Yayın No:1093.
Delikanlı, İ,U. (2011). Finansal Düzenlemelerin İlke Bazlı Ya Da Kural Bazlı Olmasının Finansal Raporların Denetim Sürecine Etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 66 (2), 73-92. Erdoğan, N. & Çubukçu, S. (2010). Tutuculuğun Kurumsal Yönetim Anlayışı Üzerindeki Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, Ekim, 53-66. Ertuğrul, A.N., (2014). Geleneksel Muhasebeden Uluslararası Finansal Raporlamaya Geçişte İhtiyatlılık Kavramı. Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 7(1).
Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve Versiyon 2011 ve 2018, www.kgk.gov.tr
Givoly, D. & Hayn, C. (2000). The Changing Time-Series Properties of Earnings, Cash Flows and Accruals: Has Financial Reporting Become More Conservative?. Journal of Accounting & Economics, 29(3).
Gör, Y. & Tekin, B., (2018). Muhafazakar Muhasebe Uygulamalarının Kurumsallaşmış Şirketlerdeki Etkisi Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2).
Guay, W., & Verrecchia, R. E. (2007). Conservative disclosure. Working paper. University of Pennsylvania. Alıntılayan: Juan Manuel Garcı´a Lara & Beatriz Garcı´a Osma & Fernando P. (2011). Conditional Conservatism And Cost of Capital. Rev Account Stud 16:247–271 DOI 10.1007/s11142-010-9133-4, 247.
Hazar, A.& Babuşçu & Ş., Tekindal, M.A. (2018). Bankacılık Sektöründe Sermaye Yeterliliği Rasyosunu Belirleyen Risklerin Analizi. UİİİD-ILEAS (20).
Kalaycı, Ş., (2005). SPSS Uygulamalı Çık Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayınları, Ankara.
Karabınar, S. Muhasebe İklimi, Seçkin Kitabevi.
Kaytmaz Balsarı, Ç. & Dalkılıç, F. (2007). Kural-Bazlı ve İlke-Bazlı Finansal Raporlama Standartlarının Karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış, Mayıs, 105-117. Kiseleva, M., (2017). Relationship Between Accounting Conservatism and Liquidity Levels: Evidence From The Russian Sector. St. Petersburg Üniveristesi, Master Thesis. Liu, C.& Marchewka, J.T. & Lu, J. & Yu, C.S., (2005). Beyond Concern: A Privacy-Trustbehavioral İntention Model of Electronic Commerce. Information&Management, 42. Ruch, G.W. & Taylor, G. (2015). Accounting Conservatism: A Review of The Literature. Journal of Accounting Literature , 34 , 17–38. Sevilengül, O. (2016). Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, Ankara.
TMS 8, Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar Standardı, www.kgk.gov.tr
Zang, J. (2008). The Contracting Benefits of Accounting Conservatism to Lenders and Borrowers. Journal of Accounting and Economics, 45(1).
Zeghal, D. & Lahmar, Z. (2016). The Impact of IFRS Adoption on Accounting Conservatism in the European Union. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 6(1) ISSN 2162-3082 2016, 127-160.
Zeytinoğlu, E. & Polat, Z.G., (2018). Muhasebede İhtiyatlılığı Etkileyen Faktörler: Borsa İstanbul Örneği. Journal Of Social and Humanities Sciences Research, 5(20).