Kırgızistan’daki Din Görevlilerinin Mesleki Yeterlikleri ve Sorunları

Kırgızistan yaklaşık 70 yıl Sovyet yönetimi altında kaldıktan sonra, 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir. Bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte, diğer alanlarda olduğu gibi din ve devlet ilişkilerinde de yeni bir dönem başlamıştır. Ülkedeki yaygın din eğitimi konusunda da en önemli gelişmelerden birisi hiç şüphesiz, 1993 yılında “Kırgızistan Müslümanları Dini İdaresi”nin kurulmasıdır. Kırgızistan Müslümanları Dini İdaresinin pek çok görev ve sorumluluğu olmasına rağmen, en önemli görevlerinden birisi ülkedeki cami hizmetlerini yürütmektir. Cami hizmetleri ilk planda genellikle ibadet fonksiyonuyla akla gelmektedir. Oysa, camilerin ibadet fonksiyonlarının ötesinde, en önemli görevlerinden birisi de hiç şüphesiz din eğitimine olan katkısıdır. Bu durum,  Kırgızistan halkı için çok daha önemlidir. Nedeni de hem uzun yıllar din eğitiminden mahrum kalınması, hem de devlet okullarında henüz yeteri kadar din öğretiminin yapılamaması gibi sebeplerle, halkın büyük ölçüde dinle ilgili bilgileri camilerden almasıdır. Cami hizmetlerinin en önemli yanlarından birisi de ülkenin en ücra köşesine kadar nüfuz etmesidir. Böylece camiler ibadet ve din eğitimi fonksiyonlarının yanında genel anlamda sosyalleşme ve özel anlamda da dini toplumsallaşma açısından da önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Bağımsızlık öncesi ülkede yalnızca 39 cami bulunurken, bu sayı 2018 yılı itibariyle 2838’e ulaşmıştır. Bu camilerden 2457’si (%86,6’sı) ilgili makamlar tarafından kayda alınmış durumdadır. Diğer camiler ise henüz kayıt altına alınmamıştır. Camilerin fiziki yapısı ve sayısı kadar, buralarda görev yapan din görevlilerinin mesleki yeterlikleri ve yetişmişlik düzeyi de son derece önemlidir. Zira camilerden gereği kadar yararlanmanın yolu orada görev yapan imamların mesleki yeterliliklerine; din eğitimi açısından sahip oldukları donanıma bağlıdır. Zira din kendini anlatmamakta; daima din eğitimi alan insanlar aracılığıyla anlatılmaktadır. Dolayısıyla din görevlisi demek o toplumda din anlayışının niteliği demektir. Kaliteli ve doğru bir dini eğitimle donatılmış din görevlileri, dinin o toplumda doğru işlev sergilemesinin biricik teminatıdır ve bu nedenle mesele çok önem arz etmektedir. İşte bu makalenin amacı da, Kırgızistan genelinde camilerde görev yapan din görevlilerinin mesleki yeterliklerini ve mesleki bazı sorunlarını ele alarak, daha iyi görev yapabilmelerini temin için birtakım önerilerde bulunmaktır. Bu amaçla Kırgızistan’da görev yapan din görevlilerine yönelik bir alan araştırması yapılmıştır. Bu araştırmada 206 din görevlisine anket uygulanmış, ayrıca yedi bölge gezilerek, bölge kazıları (kadıları) ve bazı imamlarla mülakat da yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen genel sonuçlara göre: Ülkede hem cami sayısı hem de cemaat sayısı hızla artmaktadır. Fiziki açıdan bakıldığında camilerin abdesthaneleri ve tuvaletleri hariç, her hangi bir sorun gözükmemektedir. Anket uyguladığımız din görevlilerinin büyük çoğunluğu kırsal kesimde görev yapmakta ve yaş ortalaması da büyük oranda (% 80) 35 yaş üzerindeki kişilerden oluşmaktadır. Din görevlilerinin önemli bir kısmı medrese ve İslam Üniversitesinden mezun olmakla beraber, Kırgızistan’da din görevlisi olarak atanmak için resmi bir din eğitimi programı ve atama şekli bulunmamaktadır. Ekonomik nedenlerden dolayı din görevliliği mesleği cazip bir meslek olarak görülmediğinden, imamlar mesleki açıdan yeterli bir eğitim almadan da bu görevi yapabilmektedirler. Din görevlilerinin çoğu din kaygılarla bu mesleği seçtiklerini söylemiş olsalar da, çevrenin zorlaması ve talebiyle bu mesleği seçenler de azımsanmayacak bir orandadır. Bununla birlikte, onların büyük kısmı mesleklerinden memnun olduklarını ifade etmişlerdir. 

Vocational Proficiencies and Problems Of Imams in Kyrgystan

Keywords:

mosque, kyrgyzstan,

___

  • Kudrat Artıkbaev, “Kırgızistan’daki Camilerde İmamların Vaazlarında Kullandıkları Hadislerin Hadis İlmi Açısından Değerlendirilmesi: Oş Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2003.
  • Aydar, Hidayet, Kırgızistan’da Din Eğitimi ve Araşan İlahiyat Fakültesi, Bişkek, 2009.Büyükalaca, Orhan Nadir, Kırgızistan’da Din Eğitimi ve Kırgızistan Müslümanları Dinî İdaresi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003.
  • Cumanov, Muratali, Ölköbüzdögü İslâm Colu, Bişkek, 2009.
  • https://muftiyat.kg/maalymat/, 02.10.2018.
  • Malikov, Kadir E. E. Usubaliev, Musulmanskaya obşina Kırgızstana i politiçeskiy proses v strane: podhodı k gormanizasii otnoşeniy mejdu gosudarstvom i religiey, Bişkek, 2009.
  • Yusubov, Elvin, “Kırgızistan’da Din Eğitimi”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2016.
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi-Cover
  • ISSN: 1694-7215
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Girişimcilerin Finansal Farkındalıkları İle Sosyo-Demografik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Örneği

Sibel ÖZAFŞARLIOĞLU SAKALLI, Muhammet SAYGIN

Sık İş Değiştirme Olgusu Ve Alternatif İş Bulabilme Algısının İşgörenlerin İşten Ayrılma Eğilimi Üzerine Etkisi: Bişkek Yiyecek İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Alan Araştırması

Mehmet ULUTAŞ

Lisans Düzeyinde Turizm Rehberliği Eğitimi Alan Öğrencilerin Akademik Motivasyonlarının Mesleğe Dönük Tutumlarına Etkisi

Seçkin ESER, A. Celil ÇAKICI

Uzun Dönem Denge Döviz Kuru ve Sapmalar: Beer Yaklaşımı

Ali ALTINER, Şükrü ERDEM

Veliler Açısından Sosyal Bilgiler Dersi Ne İfade Ediyor?

Osman ÇEPNİ, Bahadır KILCAN

Gastronomide Kadın Sokak Gıda Satıcıları: Bir Örnek Olay Çalışması

Havva GÖZGEÇ, Burhan AYDEMİR

Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Adaylarının Tükenmişlik Yaşayan Matematik Öğretmenlerine Müdahale Önerileri

Davut AYDIN, Cahit AYTEKİN

Öğrencilerin Muhasebe Derslerinde Teknoloji Kullanımına Yönelik Tutumlarının, Derse Odaklanma ve İlgileri Üzerine Etkisinin Faktör Analizi ve Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İİBF Örneği

Fatma TEMELLİ

Belgesel Fotoğrafçılıkta Alternatif Bir Eğilim: Geç Fotoğrafçılık

Handan DAYİ, Nafia HANYALOĞLU

İngilizce Öğretiminde Kişiselleştirmenin Üniversite Öğrencilerinin Başarılarına Etkisi

Pelin DOĞAN, Özlem ÇAKIR