ÇOCUKLARDA YARATICILIĞIN GELİŞİMİNE İLİŞKİN BOYLAMSAL BİR ARAŞTIRMA

Çocukların yaratıcılıklarının, anasınıfında birinci sınıfta ve dördüncü sınıfta iken incelenmesi amacıyla planlanan bu araştırmada betimsel yöntemlerden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Aynı zamanda bu çalışma boylamsal bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Yozgat İl merkezinde bulunan ilköğretim okulları bünyesindeki ana sınıflarına (47 anasınıfı) devam eden çocuklar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise bu anasınıflarından tesadüfi yöntemle seçilen 201çocuk oluşturmuştur. Birinci sınıfta örneklem sayısı 160’a, dördüncü sınıfta 147’ye düşmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Genel Bilgi Formu, Torrance Yaratıcı Düşünce Testi (Şekil Form A ve Form B) kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden frekans, tekrarlı ölçümler için ANOVA ve ilişkisiz ölçümlerde t Testi yapılmıştır. Araştırma sonucunda akıcılık ve orijinallik alt boyutlarında anasınıfında iken alınan puan ile dördüncü sınıfta iken alınan puan arasında ve birinci sınıfta iken alınan puan ile dördüncü sınıfta iken alınan puan arasında farklılaşma olduğu, bu farklılaşmanın dördüncü sınıfta iken alınan puanlar lehine olduğu tespit edilmiştir. Zenginleştirme alt boyutunda anasınıfında iken alınan puan ile birinci sınıfta iken alınan puan arasında birinci sınıfta iken alınan puan lehine ve anasınıfı ile dördüncü sınıfta alınan puan arasında dördüncü sınıfta iken alınan puan lehine farklılaşma olduğu görülmüştür. Toplam yaratıcılık puanlarında anasınıfında iken alınan puan ile birinci sınıfta iken alınan puan arasında ve anasınıfı ile dördüncü sınıf arasında anasınıfında iken alınan puan lehine, birinci sınıf ile dördüncü sınıf arasında dördüncü sınıfta iken alınan puan lehine farklılaşma olduğu tespit edilmiştir (p<.05). Araştırmaya katılan çocukların anasınıfında iken aldıkları akıcılık puanlarının kız çocukların puanları lehine cinsiyete göre farklılaştığı, başlıkların soyutluğu puanının erkek çocukların lehine farklılaştığı; birinci sınıfta iken aldıkları akıcılık puanlarının ve zenginleştirme puanlarının kız çocukların puanları lehine cinsiyete göre farklılaştığı; dördüncü sınıfta iken aldıkları akıcılık puanlarının kız çocukların puanları lehine cinsiyete göre farklılaştığı, belirlenmiştir (p<.05).

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, yaratıcılık

PDF

___

Alacapınar, F.G. (2013). Grade level and creativity. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research. 50, 247-266.
Akçum, E. (2005). 5–6 yaş çocuklarının yaratıcılık ve öğrenime hazır oluş düzeylerine okulöncesi eğitimin etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Aral, N. (1992). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki ortaokul son sınıfa devam eden öğrencilerin yaratıcılıkları ile ilgi alanlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aral, N. (1996). Dokuz ve on dört yaşlarındaki çocukların yaratıcılıkları ile sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 20(101), 65-72.
Argun, Y. (2012). Okulöncesi dönemde yaratıcılık ve eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Aslan, E. (2000). Yaratıcı bir çocuk yetiştirmek. Power of creativity in business. The First Series of Interactive Conferences on Creativity in Turkey. 2nd year. Proceedings. (102-110). Halim Ergunalp (Ed.). Bilge Yön International & Eventus. , (2000).
Aslan, E. (2001b). Torrance Yaratıcı Düşünce Testi'nin Türkçe versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
Atay, Z. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 öğrencilerinin yaş, cinsiyet ve ebeveyn eğitim durumlarına göre incelenmesi: Ereğli örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bessis, P. & Jaqui, H. (1973). Yaratıcılık nedir? İstanbul: İstanbul Reklam Ofset.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Claxton A.F., Pannells T. C. & Rhoads, P.A. (2005). Developmental trends in the creativity of school-age children. Creativity Research Journal, 17(4), 327–335.
Ceylan, E, (2008), Okulöncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının bilişsel tempoya göre yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Çakmak, A. & Baran, G. (2006). Köyde ve kentte yaşayan altı yaş çocuklarının yaratıcılıklarının karşılaştırılması. Avrupa Birliği Sürecinde Okulöncesi Eğitimin Geleceği Sempozyumu Uluslararası Katılımlı) Bildiriler Kitabı, 27-30 Haziran 2006, Kıbrıs s:154-169.
Dinçer, D. (1993) Anaokuluna devam eden beş yaş grubu çocukların anne-baba tutumları ile yaratıcı düşünmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Erdoğdu, Y. (2006). Yaratıcılık değerlendirme ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(12), 61- 79.
Erlendsson, J. (1999). The role of creativity. University of Iceland, http://www.hi.is/~joner/eaps/cq_cr04.htm Erişim Tarihi:29.12.2018
Ersoy, E. & Başer, N. (2009). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 129-137.
Fyle, B. (1985). Encouraging creative thinking in children. Teacher Education Quarterly, 12 (1), 30-35.Helson, R. (1999). A longitudinal study of creative personality in women. Creativity Research Journal, 12(2), 89-101. Published online: 08 Jun 2010. http://www.tandfonline.com/loi/hcrj20 Erişim Tarihi:29.12.2018
http://www.izafet.net/threads/yaratici-dusunme.78580/ Erişim Tarihi:29.12.2018
Isenberg, J.P. & Jalango, M.R. (1973). Creative expression and play in early chilhood. London: Prentice Hall. Isenberg ve Jalongo (1973).
Karakuş, M. (2001). Eğitim ve yaratıcılık. Eğitim ve Bilim, 26(119), 3-3.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Lau, S., & Cheung, C. P. (2010). Development trends of creativity: What twists of turn do boys & girls take at different grades? Creativity Research Journal, 22(3), 329-336. DOI:10.1080/10400419.2010. 503543.
May, R. (1991). Yaratma cesareti. Metis Yay., Çev.: A. Oysal, 3. baskı. İstanbul: Metis Yayıncılık.
Moran, D.J., Sawyers, J.K. & Moore, A.J. (1988). The effects of structure in ınstructions and materials on preschoolers' Creativity. Home Economics Research Journal 17(2), 148-152.
Mullineaux, Y. P., & Dilalla, F. L. (2009). Preschool pretend play behaviors and early adolescent creativity. Journal of Creative Behavior, 43(1), 41-57.
Özden, Y. (1993). Yaratıcılığı Geliştirme Düşünmeyi Öğrenme Öğretme Biçimleri. Ankara: Pegem Yayınları.
Öncü, T. (2003). Torrance yaratıcı düşünme testleri-şekil testi aracılığıyla 12-14 yaşları arasındaki çocukların yaratıcılık düzeylerinin yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43(1), 221-237.
Rein, R. P. & Rein, R. (2000). Çocuğunuzun beceri ve yeteneklerini nasıl geliştirebilirsiniz? (Çev. : S. Göktan). İstanbul: Ya-pa Yayınları.
Russ, S.W., Robins, A. L., & Christiano, B. A. (1999). Pretend play: Longitudinal prediction of creativity and affect in fantasy in children. Creativity Research Journal, 12, 129–139.
San, İ. (1979). Sanatsal yaratma ve çocukta yaratıcılık. Ankara: T.C. İş Bankası Yayıncılık.
Torrance, E.P. (1962). Guiding creative talent. Englewood Cliffs, N.J., Prentice-Hall.
Torrance, E. P. ve Goff, K. (1989). A quiet revolution. Journal of Creative Behavior 23(2), 136-145.