TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETİM PROGRAMINDA ÖN OKUMA KAZANIMI STRATEJİLERİ VE BU STRATEJİLERİN 10. SINIF DERS KİTABI METİNLERİNDEKİ YETERLİLİĞİ

Bireyin, yazılı bir metindeki bilgileri, ön bilgilerinin de yardımıyla yorumlama ve yeni anlamlar üretme çabası olarak tanımlanabilecek okuma, çeşitli zihin becerilerini de kapsayan önemli bir dil becerisidir (Güneş, 2014). Akyol (2013)’e göre ise okuma, yazar ve okuyucunun sürekli etkileşim içinde bulunduğu aktif bir anlam kurma çabasını gerektirir. Öncelikle anlamaya ve kavramaya yönelik kazanımları içeren okuma becerisi, ilkokuldan itibaren öğrencilere kazandırılmaya başlanır. Ön okuma, okuma öncesi yapılması gerekli çeşitli etkinliklerle ilgili strateji bilgilerini içerir. Bir okumaya geçmeden önce, metnin konusu ve içeriği ile ilgili önceden birtakım tahminlerde bulunmayı sağlayan ön okuma bilgisi, öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirir; böylece metnin daha hızlı ve doğru anlaşılmasını sağlar.Bu çalışmanın amacı, Türk Dili ve Edebiyatı Dersi öğretim Programı’ndaki ön okuma stratejilerini belirlemek ve bu stratejilerin, Türk Dili ve Edebiyatı 10. Sınıf Ders Kitabı’ndaki uygulama olanaklarını araştırmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarının,  öğrencilerin ön okuma stratejilerini daha verimli ve etkin kullanmalarını sağlayacak biçimde tasarlanması gerektiği önerilmektedir.

___

  • Akyol, H. (2013). Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Anderson, R.C., Reynolds, R. E., Schallert, D. L. and Goetz, E. T. (1976). Frameworks for Comprehending Discourse. University of Illinois Laboratory For Cognitive Studies in Education. (https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/17811/ctrstreadtechrepv01976i00012_opt.pdf?sequence=1) (15.04.2018).
  • Antakyalıoğlu, Z. (2013). Roman Kuramına Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Başaran Yılmaz, A. H. (2018). Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı 10 Ders Kitabı. Ankara: Bir-Yay Yayınevi.
  • Bruning, R.H., Schraw, G.J., Norby, M. M. (2014). Bilişsel Psikoloji ve Öğretim. (Z. N. Ersözlü, R. Ülker, çev. ed.) Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
  • Demirel, Ö. (2004). Türkçe Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Enginün, İ. (2006). Yeni Türk Edebiyatı/Tanzimat’tan Cumhuriyet’e. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Perfetti, C. A., & Hogaboam (1975). T. Relationship Between Single Word Decoding and Reading Comprehension Skill. Journal of Educational Psychology, 1975, 67, 461-469.
  • Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi/Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Kintsch, W., Van Dijk, T.A. (1978), Toward a Model of Text Comprehension and Production. Psychol Rev. 85: 363-94.
  • McGinley, W. J., Daner, P. R. (1985). The Use of Semantic Impresions as a Previewing Activity for Providing Clues to a Story’s Episodic Structre. (citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.828.9196&rep=rep1&type=pdf)
  • MEB (2018). Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Moran, B. (2001). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Onan, B. (2013). Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
  • Özdemir, E. (1990). Örnekli Açıklamalı Edebiyat Bilgileri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Anderson, R. C., Reynolds, R. E., Schallert, D. L., & Goetz, E. T. Frameworks for comprehending discourse (Technical Report No. 12). Urbana, Ill.: University of Illinois, Center for the Study of Reading and Cognition, July 1976. https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/17719/ctrstreadtechrepv01976i00014_opt.pdf (04.05.2017).
  • Rumelhart, D.E. (1980). Schemata: The Building Blocks of Cognition. Theoretical Issues in Reading Comprehension. (R.J. Spiro etal, ed.) Hillsdale: Lawrence Erlbaum. Rumelhart, D. E. “Understanding understanding.” Memories, Thoughts, and Emotions: Essays in Honor ofGeorge Mandler. Ed. Kessen, W., Ortony, A., Craik, F., Lawrence Erlbaum Assocıates, Publishers 1991. 256-275.
  • Snow, C. (2002). Reading for Understanding : Toward a Research and Development Program inReading Comprehension. Pittsburgh, Pennsylvania, Pittsburgh: Rand.
  • Stevens K. C. (1980). The Effect of Background Knowledge on the Reading Comprehension of Ninth Graders. Journal of Reading Behavior, Vol.XII. No:2, pp.153.
  • Stevick, P. (2004). Roman Teorisi. (S. Kantarcıoğlu, çev.) Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tanpınar, A. H. (1998). Edebiyat Üzerine Makaleler. (Z. Kerman, haz.) İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Ülper, H. (2010). Okuma ve Anlamlandırma Becerilerinin Kazandırılması. Ankara: Nobel Akdemi Yayınları.
  • Van Dijk T.A., Kintsch, W. (1983). Strategies of Discourse Comprehension. New York: Academic Press.
  • Wellek, R., Warren, A. (2016). Edebiyat Teorisi. (Ö. F. Huyugüzel, çev.) İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Wiener, H. S. (1978). Any Child Can Read Better. New York: Oxford University Press.
  • Yetiş, K. (1996). Talîm-i Edebiyat’ın Retorik ve Edebiyat Nazariyâtı Sâhasında Getirdiği Yenilikler. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
  • Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.

___

APA Gerçek, Ş. , Yavaş, G. & Çevirme, H. (2019). TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETİM PROGRAMINDA ÖN OKUMA KAZANIMI STRATEJİLERİ VE BU STRATEJİLERİN 10. SINIF DERS KİTABI METİNLERİNDEKİ YETERLİLİĞİ . Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 19 (4) , 1362-1372 . DOI: 10.17240/aibuefd.2019..-455602
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-0493
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÖĞRENCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİNİN KÜLTÜREL ÖRÜNTÜSÜ

Hülya ÇEVİRME, Dilek ÜNVEREN

DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL BECERİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Perihan ŞARA HÜRSOY, Ceyda GÜNEŞ

YENİ RESİM İŞ ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMININ (2018) UYGULAMAYA DAYALI DERSLER AÇISINDAN ÖĞRETMEN ADAYLARININ YARATICI DÜŞÜNME GELİŞİMLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Kani ÜLGER

ÖĞRETMENLERİN EŞLİ RUMİNASYON VE ÖZ- DUYARLIK DÜZEYLERİ İLE MESLEKİ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Begüm TOPRAK, Sakine Gülfem ÇAKIR

ALTINCI SINIF ÖĞRENCİLERİN DOĞRU ORANTI VE TERS ORANTI BİLGİSİNİ OLUŞTURMA SÜRECİNİN RBC+C MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ: BİR ÖĞRETİM DENEYİ

Özlem KALAYCI, Recai AKKAYA

ORTAÖĞRETİM KİMYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI KAZANIMLARININ TOULMİN ARGÜMAN MODELİ BİLEŞENLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Ümmüye Nur TÜZÜN, Volkan BİLİR, Gülseda EYCEYURT TÜRK

SORGULAMA TEMELLİ MATEMATİK YAKLAŞIMININ, ÖĞRETMEN ADAYLARININ MATEMATİKSEL DÜŞÜNME SÜREÇLERİNİ GELİŞTİRMELERİNE ETKİSİ: BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Baki SAHİN

ORTAOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTAPLARININ KULLANILMASI VE KULLANILMAMASINA İLİŞKİN BİR DURUM ÇALIŞMAS

Hasan Hüseyin MUTLU, Üzeyir SÜĞÜMLÜ, Enes ÇİNPOLAT

YABANCI DİL OLARAK İNGİLİZCE KULLANAN YAZARLARIN İNGİLİZCE YAZMAYA DAİR GÖRÜŞLERİNİN BİR METAFORİK ANALİZİ

Osman DÜLGER

ZİHİN YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN İŞ YAŞAMINA GEÇİŞ SÜRECİNE İLİŞKİN ÖĞRETMENLERİN VE OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Mihriban SÖNMEZ, Elif SAZAK