ÇAYELİ - MADENKÖY BAKIR-ÇİNKO (Cu - Zn) YATAĞININ JEOLOJİSİ VE CEVHERLEŞMEYE İLİŞKİN SORUNLAR

Çayeli-Madenköy Cu-Zn ve pirit yatağı çok eskiden beri bilinmektedir. 1967 yılında M.T.A. Enstitüsü tarafından başlatılan ayrıntılı araştırmalar, bugün son aşamasına gelmiş olup, laboratuvarında cevher zenginleştirme, sahada ise hidrojeoloji etütleri şeklinde sürdürülerek fizibilite çalışmaları tamamlanmaya çalışılmaktadır. Yapılan bu araştırmalar sonucu jeolojik yapı aydınlığa kavuştuğu gibi cevher potansiyelinin gerçek durumu da ortaya çıkmıştır. Sahadaki birimlerde aşağıdan yukarıya doğru şu şekilde bir istiflenme izlenmektedir: Bu iki seri arasında andezitik intruzifler vardır. Bu yatakta bulunan tabandaki ağsal (stockwork) tip cevher hidrotermal metasomatik, üste gelen masif tip cevher ise volkanik-tortul (volcanogenic) kökenlidir. Cevherleşme, Üst Kretasedeki asidik volkanizmanın durgunluk, bazik volkanizmanın başlangıç safhasında oluşmuş olup, belli bir stratigrafik seviye içinde izlenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

ÇAYELİ - MADENKÖY, BAKIR-ÇİNKO, JEOLOJİSİ VE CEVHER

GEOLOGY OF THE ÇAYELİ-MADENKÖY COPPER-ZINC DEPOSIT AND THE PROBLEMS RELATED TO MINERALIZATION

The Çayeli-Madenköy copper-zinc and pyrite deposit has been known for a long time. Detailed study of the area, initiated by the Mineral Research and Exploration Institute (M.T.A.) in 1967, has now reached its final stage and detailed studies are concentrated on the Implementation of the feasibility studies of the area, for the purpose of which hydrogeological surveys are being conducted in the field, and ore-beneficiation tests carried out in the laboratories. Resulting from the studies thus far carried out, the geological structure as well as the ore potential of the area were determined. The sequence of the units observed in the area covered by the present paper is, from bottom to top, as follows: The upper basic series and the Iower dacitic series are separated by the andesitic intrusives. The origin of the stockwork-type ore, occurring at the base of the deposit, is hydrothermal metasomatic, and the overlying massive ore is volcanogenic. Mineralization took place during the Upper Cretaceous, in the interval between the final phase of the acidic volcanism and the initial phase of the basic volcanism, and is confined to a well-defined stratigraphical level.

Keywords:

ÇAYELİ-MADENKÖY, MINERALIZATION, COPPER-ZINC,

PDF

___

ALTUN, Y. (1972): Rize-Çayeli Madenköy l sahasının jeoloji etüdü raporu. M.T.A. Rap., no. 4987 (yayınlanmamış), Ankara.
BAYKAL, F. (1949): Of-Rize-Pazar kıyı dağları hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2198 (yayınlanmamış), Ankara.
BRENNİCH, G. (1963): Madenköy'de yapılan bakır Prospeksiyonu 200/334 hakkında rapor (Çayeli, Rize).
M.T.A. Rop., no. 3701 (yayınlanmamış), Ankara.
CAN, M. (1974): Artvin F45-c4 paftasının jeoloji etüdü raporu. M.T.A. Rap., no. E475 (yayınlanmamış), Ankara.
ÇOĞULU, E. (1970): Gümüşhane ve Rize granitik plutonlarının mukayeseli petrolojik ve jeokronometrik etüdü. İ.T. Ü. Maden Fakültesi Yayınl., İstanbul.
ERENTÖZ, C. & KETİN, İ. (1962): 1:500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası. M.T.A. Yayınl., Ankara.
GEOFFROY, J. de (1960): Çayeli, Pazar ve Ardeşen bölgelerinin jeolojisi ve maden yatakları. M.T.A. Rop., no. 3073 (yayınlanmamış), Ankara.
GÜMÜŞ, A. (1970): Türkiye Metalojenisi, 1:2 500 000 ölçekli Türkiye Metalojenik Haritasının izahı. M.T.A. Yayınl., no. 144, Ankara.
MADO, H. (1973): «Çayeli tipi» bakır-kurşun-çinko yatağı. M.T.A. Kütüphane, no. 434 (228) / M 1834, Ankara.
NEBİOĞLU, T. Y. (1975): Rize-Çayeli-Madenköy l sahasındaki bakır yatağına ait sonuç raporu. M.T.A. Rap., no. 5766 (yayınlanmamış), Ankara.
OVALIOĞLU, İ. (1971): Çayeli-Madenköy l sahası jeolojik raporu.
SAWA, T. & HAMAMCIOĞLU, A. (1970): Gelişen yeni görüşlerin ışığı altında Karadeniz bölgesinin bakır-çinko-kurşun yatakları. M.M.O. Yayınl., Ankara.
TURGAY, I. (1969): Çayeli-Madenköy bakır aramaları 'induced polarisation' etüdü. M.T.A. Rop., no. 4173 (yayınlanmamış), Ankara.
TURHAN, K. (1969): Madenköy sahasının jeolojik raporu. M.T.A. Rop., no. 4591 (yayınlanmamış), Ankara.
- (1970): Rize-Çayeli bölgesi jeolojik raporu. M.T.A. Rop., no. 4616 (yayınlanmamış), Ankara.
VVIJKERSLOOTH, P. de (1946): Karadeniz doğu sahilleri cevher bölgesi ve bilhassa Kuvarshan bakır yatakları (Vilâyet-Çoruh) hakkında bazı malûmat, M.T.A. Mecm., no. 1/35, Ankara.
VUJANOVIC, V. (1974): Doğu Karadeniz bölgesi kıyı kesiminde bulunan sülfit maden yataklarının mineraloji, parajenez ve köken özellikleri. M.T.A. Derg., no. 82, Ankara.