TÜRKİYE TEKSTİL ENDÜSTRİSİNİN MEKÂNSAL ÖRÜNTÜSÜ: 2009-2015 YILI KARŞILAŞTIRMALI YERELLEŞME KATSAYISI ANALİZİ

Tekstil sektörü, sağladığı istihdam imkânı, üretim sürecinde yarattığı katma değer ve uluslararası ticaretteki payı ile ekonomik kalkınma sürecinde önemli bir role sahiptir. Türkiye’de bu alandaki yatırımlar ve üretim Osmanlı dönemine dek uzanmaktadır. Günümüzde tekstil sanayi Türkiye’nin öncü sektörlerinden biri konumundadır. Tekstil sektörünün hangi bölgelerde yoğunlaşma potansiyelinin olduğu ve hangi bölgelerde yoğunlaşma gösterdiği önemli bir konudur. Bu bağlamda, çalışma NACE 2 koduna göre 13 kodlu Tekstil sektörünün Düzey-2 bölgelerine göre mekânsal örüntüsünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, TÜİK 2009 ve 2015 yılı yerel birim sayısı, çalışan sayısı ve ciro göstergeleri temel alınmıştır. Elde edilen veriler sektörel yoğunlaşma analizlerinde en çok tercih edilen tekniklerden biri olan yerelleşme katsayısı tekniği ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak, Türkiye’de yerel birim sayısı, istihdam ve ciro göstergelerine göre her üç parametrede 13 kodlu tekstil ürünleri imalatı sanayinde TR41-(Bursa, Eskişehir, Bilecik) ve TR32-(Aydın, Denizli, Muğla) bölgelerinde yoğunlaşma görülmektedir. Bu çalışmanın sonuçları bölgesel kalkınma planlarının hazırlanmasında ve aynı zamanda sektöre yönelik olarak yatırımcılara yol gösterici özelliktedir.

Anahtar Kelimeler:

Ekonomik Coğrafya, Endüstriyel Yoğunlaşma, Yerelleşme Katsayısı, Mekânsal Analiz, Endüstriyel Yoğunlaşma, Tekstil Endüstrisi

SPATIAL PATTERNS OF TURKISH TEXTILE INDUSTRY: COMPARATIVE LOCATION QUOTIENT ANALYSIS FOR 2009 AND 2015

The textile sector has an important role in the economic development process with its employment opportunities, the added value it creates in the production process and its share in international trade. Investments in this area and production in Turkey dates back to the Ottoman period. Today, the textile industry is one of Turkey's leading sectors. In which regions the textile sector has a concentration potential and in which regions the concentration is concentrated is an important issue. In this context, the study aims to reveal the spatial pattern of the 13 coded textile sector according to Nace 2 code and Level-2 regions. For this purpose, TurkStat 2009 and 2015 number of local units, number of employees and turnover indicators are taken as basis. The obtained data were analyzed with the Location Quotient technique which is one of the most preferred techniques in sectoral concentration analysis. Consequently, the number of local units in Turkey, employment and turnover index in industry manufacturing 13 coded textile products in all three parameters according to TR41- (Bursa, Eskişehir, Bilecik) and TR32- (Aydın, Denizli, Muğla). The results of this study will constitute the basis for the regional plans to be prepared; it also guides investors.

Keywords:

Economic Geography, Location Quotient, Spatial Analysis, Industrial Concentration, Textile Industry,

PDF

___

Akgüngör, S. (2006). Geographic concentrations in Turkey's manufacturing industry: identifying regional highpoint clusters. European Planning Studies, 14(2), 169-197.
Akgüngör, S., Kumral, N. & Lenger, A. (2003). National industry clusters and regional specializations in Turkey. European Planning Studies, 11(6), 647-669.
Arıbaş K. & Deniz M. (2011). Paul Krugman ve yeni ekonomik coğrafya. TÜCAUM VI. Ulusal Coğrafya Sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s. 181-189). Ankara.
Arslanhan, S. & Kurtsal, Y. (2010). Güney Kore inovasyondaki başarısını nelere borçlu? Türkiye için çıkarımlar? TEPAV Politika Notu. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Ankara.
Aytekin, B. (2018). Türkiye Ekonomisinin Sektörel Dönüşümü. Ankara: Orion Yayınevi.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2018). Türkiye Tekstil Hazır Giyim ve Deri Ürünleri Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2015-2018, Sanayi Genel Müdürlüğü, Ankara.
Bulut, Ü. & Koçak, E. (2014). Orta gelir tuzağı: teorik çerçeve, ampirik yaklaşımlar ve Türkiye üzerine ekonometrik bir uygulama. Maliye Dergisi, 167, 1-21.
ÇKA (2014). Mersin İli Potansiyel Yatırım Konuları Araştırması, 02.04.2019 tarihinde www.cka.org.tr, adresinden edinilmiştir.
Çoban, O. & Kök, R. (2005). Türkiye tekstil endüstrisi ve rekabet gücü: AB ülkeleriyle karşılaştırmalı bir analiz örneği, 1989-2001. İktisat İsletme ve Finans, 20 (228), 68-81.
Çubukçu, KM. (2015). Planlamada ve Coğrafyada Temel İstatistik ve Mekansal İstatistik, Ankara: Nobel Yayınları.
DAKA (2011). TRB2 Bölgesi Mevcut Durum Analizi. 02.04.2019 tarihinde www.daka.org.tr, adresinden edinilmiştir.
Eraslan, İH., Bakan, İ. & Kuyucu ADH. (2008). Türk tekstil ve hazırgiyim sektörünün uluslararası rekabetçilik düzeyinin analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 265-300.
Eser, U. & Köse, S. (2005). Endüstriyel yerelleşme ve yoğunlaşma açısından Türkiye sanayii: il imalat sanayiilerinin analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60 (2), 97-139.
Eşiyok, BA. (2013). Türkiye imalat sanayinin teknolojik yapısı: sürdürülebilir mi?, 21.03.2019 tarihinde https://www.iktisatvetoplum.com/iktisat-ve-toplum-dergisi-sayi-31-32/ adresinden edinilmiştir.
EUROSTAT, (2019). 01 Nisan 2019 tarihinde https://ec.europa.eu/eurostat/statistics adresinden edinilmiştir.
Freyer, H. (2018). Sanayi Çağı, (Çev: B. Akarsu & H. Batuhan). (2. Baskı). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Gordon, I.R. & McCann, P. (2000). Industrial clusters: complexes, agglomeration and/or social networks? Urban Studies, 37 (3), 513-532.
İZKA (2010). İzmir Kümelenme Analizi, 02.04.2019 tarihinde www.izka.org.tr, adresinden edinilmiştir.
Kara, H. (1988). Türkiye’de pamuk üretim alanları. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 11, 71-90.
KARACADAĞ (2014). TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) Bölgesi 2014-2023 Bölge Planı Analiz ve Genel Değerlendirme, 02.04.2019 tarihinde www.karacadag.gov.tr, adresinden edinilmiştir.
Kaygalak, İ. (2011). Türkiye’de sanayi kümelenmesi: Usak örneği, (Doktora tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Lın, HL., Lı,HY. & Yang, CH. (2011). Agglomeration and productivity: firm-level evidence from China's textile ındustry. China Economic Review, 22, 313-329.
Malmberg, A. & Power, D. (2005). How do firms in clusters create knowledge, Industry and Innovation, 12 (4), 409-431.
Marshall, A. (1920). Principles of Economics, London: Macmillan.
Mevlana Kalkınma Ajansı (2013). Konya Karaman Bölgesi İmalat Sanayi Sektörel Rekabet Edebilirlik Analizi, Bölgesel Araştırma Raporları Serisi, 02.04.2019 tarihinde www.mevka.org.tr, adresinden edinilmiştir.
Moineddin, R., Beyene, J. & Boyle, E. (2003). On the location quotient confidence ınterval. Geographical Analyisis, 35 (3), 249-256.
OECD, ISIC Rev. 3 Technology Intensity Definition (2011). 01.04.2019 tarihinde www.oecd.org, adresinden edinilmiştir.
Özben, O., Bulu, M. & Eraslan, I. H. (2004). Turkish Textile and Clothing Industry After 2005: A Future Projection, 01.04.2019 tarihinde www.researchgate.net adresinden edinilmiştir.
Pamuk, Ş. (2018). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Porter, ME. (1998). On Competition, Harward: Harvard Business School Press.
Seyfeddinoğlu, Ü. & Ayoğlu, D. (2007). Türk imalat sanayiinde illere göre yerelleşme ve kentleşme ekonomilerinin belirlenmesi. Bilig, 43, 169-192.
Sungur, O. (2015). TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) bölgesinde sektörel yoğunlaşmanın ve yoğunlaşma dinamiklerinin analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(3), 289-315.
Sungur, O., Keskin, H., Demirgil, H., Şentürk, C. & Dulupçu MA. (2013). Kümelenme: Bölgesel Kalkınmada Anahtar Mı Kilit Mi?, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Şahin, MT. & Türkoğlu, T. (2018). Türkiye orman endüstrisi sektörünün mekansal örüntüsü. III. INES Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi’nde sunulmuştur. Alanya, Türkiye.
Şen, Ö. & Sandal EK. (2017). Gaziantep ilinde üç yıldız analizi yöntemi ile endüstriyel kümelenme analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 38, 39-62.
TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri, (2018). 01.10.2018 tarihinde www.tuik.gov.tr, adresinden edinilmiştir.
Uyanık, S. & Çelikel, D.C. (2019). Türk tekstil endüstrisi genel durumu. Teknik Bilimleri Dergisi 9 (1), 32-41.