TÜRKİYE’NİN GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ VE PV UYGULAMALARININ YEREL ÖLÇEKTE DEĞERLENDİRİLMESİ: KARABÜK İLİ ÖRNEĞİ

Bu araştırma, güneş enerjisi açısından güçlü bir potansiyele sahip olan Türkiye’nin bu kaynağı enerji portföyü içinde değerlendirme sürecini ve yerel bir örnek olarak Karabük ilinde güneş enerjisi uygulamalarını fırsatlar ve riskler bağlamında analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırma bir durum çalışmasıdır (case study). Araştırmada nitelikli ve derinlemesine bilgilerin sektördeki yetkililerden alınacağı düşünülmüş ve amaçsal örneklem yöntemlerinden olan ölçüt örneklem yöntemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda; küresel enerji portföyü içinde güneş enerjisinin geleceği, Türkiye açısından güneş enerjisinin avantajları, dezavantajları ve geleceği, güneş enerjisi santrali (GES) açısından Karabük ilinin avantajları, dezavantajları ve Karabük ilinde GES uygulamaları şeklinde üç tema ortaya çıkmıştır. Araştırmada, arazi GES’leri ile çatı ve yan yüzey (cephe) uygulamalarının Türkiye genelinde ve Karabük özelinde daha fazla yaygınlaşmasının yalnızca ışınım değerlerine bağlı olmayıp ulusal enerji politikalarının seyri, enerji teknolojileri üretimi, ilk yatırım maliyetleri, ilgili mevzuatlar, teşvikler, sübvansiyonlar, iletim ve dağıtım altyapısı, prosedür süreçleri ile söz konusu kaynağa yatırım yapılmasına yönelik çeşitli coğrafi kriterlere bağlı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak güneş enerjisi, yatırımlar kapsamında büyümekle birlikte projeksiyonlar bazında küresel ve ulusal ölçekte enerji politikalarında; fosil yakıtlar, nükleer enerji, hidrolik enerji, rüzgâr enerjisi, hidrojen enerjisi de etkin bir rol üstlenecektir.

SOLAR ENERGY POTENTIAL OF TURKEY AND EVALUATION OF PV APPLICATIONS IN LOCAL SCALE: CASE OF KARABÜK PROVINCE

This study aims to analyze the evaluation process of this source in the energy portfolio by Turkey which has a strong potential in terms of solar energy as well as examine solar energy applications, opportunities and risks in the context of Karabük as a local sample. Qualitative research method was used in the study. This research is a case study. In the research, it was thought that qualified and in-depth information would be obtained from the authorities in the sector and from one of the purposeful sampling methods, the criterion sampling method was used. In this direction three themes emerged as the future of solar energy in global energy portfolio, advantages, disadvantages and future of solar energy in terms of Turkey, the advantages of Karabük province in terms of solar power plant (SPP) and SPP applications in Karabük province. In the study, it was found that the reason of more widespread of the application of SPP lands with roof and the side surface (front) in the general practice of Karabük and Turkey does not depend only on radiation values but also depends on the course of national energy policies, production of energy technologies, initial investment costs, related legislation, incentives, subsidies, transmission and distribution infrastructure, procedure processes and various geographical criteria for investing in the resource in question. As a result, although solar energy has been growing within the scope of investments, in energy policies on a global and national scale based on projections; fossil fuels, nuclear energy, hydraulic energy, wind energy, hydrogen energy will also play an active role.

___

  • Altuntop, N. & Erdemir, N. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Güneş Enerjisi İle İlgili Gelişmeler. Mühendis ve Makina, 54(639), 69-77.
  • BloombergNEF (2020). New Energy Outlook. 15 Şubat 2020 tarihinde https://about.bnef.com/new-energy-outlook/#toc-download, adresinden edinilmiştir.
  • British Petroleum (BP) (2019). Statistical Review of World Energy – all data, 1965-2018. 14 Şubat 2020 tarihinde https://www.bp.com/en/global/corporate/energy- economics/statistical-review-of-world-energy.html, adresinden edinilmiştir.
  • Choi, Y.K. (2014). A Study on Power Generation Analysis of Floating PV System Considering Environmental Impact. International Journal of Software Engineering and Its Applications, 8(1), 75-84.
  • Doğanay, H. & Coşkun, O. (2017). Enerji Kaynakları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi (DEKTMK) (2009) Dünya’da ve Türkiye’de Güneş Enerjisi. Ankara: DEKTMK Yayını.
  • Eldem, M. (2017). Güneş Enerjisi. TMMOB EMO Ankara Şubesi Haber Bülteni, 1-10.
  • Elektrikport (2012). Güneş Enerjisi Uygulamalarının Tarihçesi. 11 Şubat 2020 tarihinde https://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/gunes-enerjisi-uygulamalarinin-tarihcesi- infografik/17103#ad-image-0, adresinden edinilmiştir.
  • Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) (2019) Elektrik Piyasası Sektör Raporu. Ankara: EPDK Yayını.
  • Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) (2020) Elektrik Piyasası Sektör Raporu. Ankara: EPDK Yayını.
  • Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) (2019). Elektrik. 09 Mayıs 2020 tarihinde https://www.enerji.gov.tr/elektrik, adresinden edinilmiştir.
  • Enerji Atlası (2018). Güneş Enerjisi İle Elektrik Üretimi. 10 Mayıs 2020 tarihinde https://www.enerjiatlasi.com/elektrik-uretimi/gunes, adresinden edinilmiştir.
  • Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (EİGM) (2008a). Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası (GEPA). 02 Mart 2020 tarihinde http://www.yegm.gov.tr/MyCalculator/, adresinden edinilmiştir.
  • Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (EİGM) (2008b). Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası (GEPA). 02 Mart 2020 tarihinde http://www.yegm.gov.tr/MyCalculator/pages/78.aspx, adresinden edinilmiştir.
  • Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (EİGM) (2018). Güneş Enerjisi ve Teknolojileri. 11 Şubat 2020 tarihinde http://www.yegm.gov.tr/yenilenebilir/g_enj_tekno.aspx, adresinden edinilmiştir.
  • Gül, A., Karakoç, A. & Rehimbeyli, S. (2017) Mekânsal Planlama Alan Kullanım Kararlarında Güneş Enerji Santrallerinin Yer Seçimi Kriterleri. 5th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science (ISITES) Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s.895-904), Bakü.
  • Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) (2020). Ülkemizde Güneş Enerjisinin Üretilen Toplam Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı. 30 Mayıs 2020 tarihinde http://www.guyad.org/TR,460/ulkemizde-gunes-enerjisinin-uretilen-toplam-elektrik-en-.html, adresinden edinilmiştir.
  • Hacısalihoğlu, İ.Y. (1995) Şehir Coğrafyası Açısından Safranbolu-Karabük İkilemi. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beşerî ve İktisadi Coğrafya Anabilim Dalı, İstanbul) https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/, adresinden edinilmiştir.
  • Hausfather, Z. (2018). Global Emissions. 30 Mayıs 2020 tarihinde https://www.carbonbrief.org/analysis-fossil-fuel-emissions-in-2018-increasing-at-fastest-rate-for-seven-years, adresinden edinilmiştir.
  • Herkese Bilim Teknoloji (2016). Güneş Enerjisi Panellerinin Çevreye Verdiği Zararlar Tartışılıyor. 05 Haziran 2020 tarihinde https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/surdurulebilirlik/gunes-enerjisi-panellerinin-cevreye-verdigi-zararlar-tartisiliyor, adresinden edinilmiştir.
  • Howell, E. (2018) How Fast Is Earth Moving? 25 Mayıs 2020 tarihinde https://www.space.com/33527-how-fast-is-earth-moving.html, adresinden edinilmiştir.
  • Hürriyet Gazetesi (2019). İlk Yerli Güneş Paneli Üretimine 2020’de Başlanacak. 12 Mayıs 2020 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/ilk-yerli-gunes-paneli-uretimine- 2020de-baslanacak-41359771, adresinden edinilmiştir.
  • International Energy Agency (IEA) (2019). World Energy Outlook. 30 Mayıs 2020 tarihinde https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2019/renewables, adresinden edinilmiştir.
  • International Renewable Energy Agency (IRENA) (2019a) Renewable Capacity Statistics. Masdar City, Abu Dhabi, UAE: IRENA Publication.
  • International Renewable Energy Agency (IRENA) (2019b) Future Of Solar Photovoltaic. Masdar City, Abu Dhabi, UAE: IRENA Publication.
  • Karabulut, Y. (2003). Enerji Kaynakları. Ankara: Hilmi Usta Matbaacılık.
  • Karabük Üniversitesi (KBÜ) Külliye Gazetesi (2019). KBÜ Kendi Elektriğini Güneş Panelleri İle Üretiyor. 19 Mayıs 2020 tarihinde https://kulliye.karabuk.edu.tr/kbu-kendi- elektrigini-gunes-panelleri-ile-uretiyor/, adresinden edinilmiştir.
  • Karabük Belediyesi (2020). Karabük’ün Konumu. 29 Şubat 2020 tarihinde https://www.karabuk.bel.tr/icerik.asp?i_id=39, adresinden edinilmiştir.
  • Kum, G., Sönmez, M.E. & Karabaş, M. (2019). Gaziantep İlinde Güneş Enerjisi Potansiyelinin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi (AHP) İle Belirlenmesi. Coğrafya Dergisi, 39, 61- 72.
  • Live Science (2016) Does the Sun Rotate? 25 Mayıs 2020 tarihinde https://www.livescience.com/32894-does-the-sun-rotate.html, adresinden edinilmiştir.
  • Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) (2020). Resmi İstatistikler-Karabük. 02 Mart 2020 tarihinde https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx? k=A&m=KARABUK, adresinden edinilmiştir.
  • Montgomery, S.L. (2014). Küresel Enerjiye Yön Veren Güçler. (Çev. E.G. Şenol). Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Yayını.
  • National Aeronautics and Space Administration (NASA) (2019) Our Sun. 25 Mayıs 2020 tarihinde https://solarsystem.nasa.gov/solar-system/sun/in-depth/, adresinden edinilmiştir.
  • Nexten (2019). Güneş Enerjisi Kullanımının Tarihsel Gelişimi. 11 Şubat 2020 tarihinde https://nexten.com.tr/tr/gunes-enerjisi-tarihi/, adresinden edinilmiştir.
  • Oral, M. (2017) Enerji Coğrafyası Perspektifinde Türkiye’nin Enerji Politikaları, (Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/, adresinden edinilmiştir.
  • Özdemir, Ü. (2006). Sosyal ve Ekonomik Yönden Az Gelişmiş Bir İlçe: Eskipazar. İstanbul: Aktif Yayınevi.
  • Özdemir, Ü. (2019). Enerji Kaynakları. Doğanay, H., Özdemir, Ü. & Şahin, İ.F. (Ed.) Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya içinde (s. 285-287). Ankara: Pegem Akademi.
  • Öztürk, H.H. (2013). Yenilenebilir Enerji Kaynakları. İstanbul: Birsen Yayınevi.
  • Renewable Energy Policy Network for the 21st Century (REN21) (2019) Global Status Report, REN21 Publication, Paris, France.
  • Solar System Scope (2018) Orbital And Rotational Characteristics Of Our Planet Earth. 25 Mayıs 2020 tarihinde https://www.solarsystemscope.com/spacepedia/earth/orbital- and-rotational-characteristics-of-earth, adresinden edinilmiştir.
  • SOLARGIS (2019). Solar Resource Maps Of World. 17 Şubat 2020 tarihinde https://solargis.com/maps-and-gis-data/download/world, adresinden edinilmiştir.
  • Şenlik, İ. (2017). Güneş Enerji Santrallerinin Yer Seçimi. Elektrik Mühendisliği Dergisi, 462, 94-98.
  • Şevik, S. (2017). İl Bazında Enerji Dengesi Analizi: Karabük Örneği. Fen Bilimleri Dergisi, 5(4), 71-85.
  • The Nine Planets (2020) The Sun Facts. 25 Mayıs 2020 tarihinde https://nineplanets.org/the-sun/, adresinden edinilmiştir.
  • Tümertekin, E. & Özgüç, N. (2007). Ekonomik Coğrafya: Küreselleşme ve Kalkınma. İstanbul: Çantay Kitabevi.
  • Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) (2018). Elektrik İstatistikleri. 10 Mayıs 2020 tarihinde https://www.teias.gov.tr/tr-TR/turkiye-elektrik-uretim-iletim-istatistikleri, adresinden edinilmiştir.
  • Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) (2019). Türkiye Brüt Elektrik Üretiminin Birincil Enerji Kaynaklarına Göre Aylık Dağılımı. 20 Mayıs 2020 tarihinde https://www.teias.gov.tr/tr-TR/aylik-elektrik-uretim-tuketim-raporlari, adresinden edinilmiştir.
  • Türkiye Kojenerasyon Derneği (Kojen Türk) (2010). Dağıtık Üretim Nedir? 12 Mayıs 2020 tarihinde http://kojenturk.org/tr/dagitik-uretim-nedir-25, adresinden edinilmiştir.
  • Universe Today (2016) What is the Rotation of the Earth? 25 Mayıs 2020 tarihinde https://www.universetoday.com/47181/earths-rotation/, adresinden edinilmiştir.
  • Yergin, D. (2014). Enerjinin Geleceği (İklim Değişikliği, Yeni Enerjiler, Geleceğin Dünyası). (Çev. Ü. Şensoy). İstanbul: Optimist Yayınları.
  • Yeşil, H. (2017). Enerjide Bağımlılık Kader Değildir. 27 Şubat 2020 tarihinde http://www.emo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=118559&tipi=2&sube=, adresinden edinilmiştir.