SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMAYA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Bu çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumlarını ortaya koyan ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Siirt il merkezinde farklı okullarda öğrenim gören 133 (% 44) kız ve 171 (% 56) erkek olmak üzere toplam 304 ortaöğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri literatür taraması ve ortaöğretim kademesinde öğrenim gören 8 öğrencinin “Sürdürülebilir Çevre”, “Sürdürülebilir Ekonomi” ve “Sosyal Sürdürülebilirlik” için sahip olunması gereken davranışlar konulu yazdıkları kompozisyonların içerik analizi sonucunda oluşturulan ve uzman görüşleri doğrultusunda belirlenen 23 maddelik Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutum Ölçeğiyle toplanmıştır. Toplanan bu veriler üzerinde açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda yapı geçerliği sağlanmış olan 21 madde son ölçekte yer almıştır. Ölçeğin sosyal, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik olmak üzere toplam üç faktör altında toplandığı tespit edilmiştir. Son halini alan ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucu elde edilen üç faktörlü ölçeğin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analiziyle test edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir kalkınma, çevresel sürdürülebilirlik, sosyal sürdürülebilirlik, ekonomik sürdürülebilirlik, ölçek geliştirme.

-

The purpose of this study is to develop a measuring tool so as to determine the attitudes of students in secondary schools on sustainable development. The working group of this study is composed of 304 students, 133 (44%) girls and 171 (56%) boys, who study in various secondary schools in Siirt city center in 2012 – 2013 educational year. Data were collected by a 23item “The Attitude Scale for the Sustainable Development” developed as a result of literature survey and content analysis of compositions about the appropriate behaviors for ‘Sustainable Environment’, ‘Sustainable Economy’ and ‘Social Sustainability ’ written by eight students in secondary schools. To the data gathered was applied an exploratory factor analysis. 21 items with the construct validity were included in the final form of the scale. It was found that there were three factors; namely, social sustainability, environmental sustainability and economical sustainability, in the scale. The Cronbach’s Alpha internal consistency of the scale was calculated when the final form appeared. Confirmatory factor analysis was used to test the construct validity of the three – dimensional scale.

Keywords:

Sustainable developoment, environmental sustainability, social sustainability, economical sustainability, scale development,

PDF

___

Alkış, S. (2009). Sürdürülebilir Bir Dünya İçin Coğrafya Eğitimi, Aktif Yayınevi, İstanbul.
Bayram, N. (2004). Sosyal Bilimlerde SPSS İle Veri Analizi, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A First Course in Factor Analysis. (2th Edition), Hillsdale, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New Jersey.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
Field, A. (2000). Discovering Statistics using SPSS for Windows. London, Thousand Oaks, Sage Publications, New Delhi.
Goodland, R. (1995). “The Concept of Environmental Sustainability” Annual Review of Ecology and Systematics, 26, 1-24. http://www.sg.ch/home/staat___recht/staat/Nachhaltige_Ent wicklung/was_ist_nachhaltige.html
Gürlük, S. (2010). “Sürdürülebilir Kalkınma Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilir mi?” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (2), 85-99.
Harris,J.M. (2000). Basic Principles of Sustainable Development. Global Development and Environment Institute Working Paper: 0004, Tufts University, USA.
Holmberg, J. & Sandbrook, R. (1992). Sustainable Development: What Is to Be Done? Making Development Sustainable: Redefining Institutions, Policy, and Economics. (Ed. J. Holmberg). International Institute for Environment and Development, s. 19-38, Washington, D. C. Island Press.
Islam, S. M. N., Munasinghe, M. & Clarke, M. (2003), “Making LongTerm Economic Growth More Sustainable: Evaluating the Costs and Benefits” Ecological Economics, 47 (2-3), 1-19. Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). “İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
Kaypak, Ş. (2011). “Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre” KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13 (20), 19-33.
Koçak, F. ve Balcı, V. (2010). “Doğada Yapılan Sportif Etkinliklerde Çevresel Sürdürülebilirlik” Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 2 (2), 213-222.
Marsh, H. W., Hau, K.T., Artelt, C., Baumert, J. & Peschar, J. L. (2006). “OECD’s Brief Self-Report Measure of Educational Psychology’s Most Useful Affective Constructs: CrossCultural, Psychometric Comparisons Across 25 Countries” International Journal of Testing, 6 (4), 311–360. DOI:1207/s15327574ijt0604_1
Moffatt, I. (1996). Sustainable Development: Principles, Analysis and Policies, The Parthenon Publishing Group Limited, UK.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-fit Measures. Method of Psychological Research. 8 (2), 23–74.
Sümer, N. (2000). “Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar Ve Örnek Uygulamalar.” Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74. Tabachnick, B. G. & Fidel, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics (Fourth Edition), Allyn and Bacon, MA.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tavsancıl, E. ve Keser, H. (2002). “İnternet Kullanımına Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 79- 100.
Ülgen, G. (1996). Eğitim psikolojisi, Lazer Ofset, Ankara.
Yenilmez, K. (2008). “Open Primary Education School Students’ Opinions About Mathematics Television Programmes” Turkish Online Journal of Distance Education – Tojde, 9 (4), 176- 189. http://www.sg.ch/home/staat___recht/staat/Nachhaltige_Entwicklung/wa s_ist_nachhaltige.html/ VeriBilgi 10 Şubat 2013.