SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE SORUNLARINA YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ

Bu çalışmada Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları çeşitli değişkenler açısından ele alınarak incelenmiştir. Tarama modelinde gerçekleştirilen çalışmanın örneklemini Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 455 Sosyal Bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Şama (2003) tarafından geliştirilen Çevresel Tutum Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi sonucunda öğretmen adaylarının çevre konuları ile ilgilenme konusunda olumlu tutum içerisinde oldukları saptanmış, ayrıca cinsiyet, çevre konularına karşı duyarlılık algıları ve çevre ile ilgili konuları basından takip etme sıklığı değişkenleri ile çevreye yönelik tutumları arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çevre Eğitimi, Çevre Sorunları, Çevre Tutum Ölçeği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Öğrencileri.

-

In this study, the attitudes of prospective social studies teachers towards environmental problems were analyzed by considering various variables. The sample of the study conducted with the screening model consists of 455 prospective social studies teachers studying at the Niğde University Faculty of Education. As data collection instruments in the study, the Environmental Attitude Scale developed by Şama (2003) and the personal information form were utilized. As a result of the analysis of data obtained in the study, it was determined that prospective teachers had a positive approach towards being concerned with environmental issues and furthermore, there were significant differences between the variables of gender, awareness perceptions towards environmental issues and the frequency of keeping up-to-date on environmental issues through the media and attitudes towards the environment.

Keywords:

Environmental Education, Environmental Problems, Environmental Attitude Scale, Prospective Social Studies Teachers.,

PDF

___

Alım, M. (2006), Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Türkiye’de Çevre ve İlköğretimde Çevre, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2): 599- 616.
Aslan, O., Sağır Uluçınar, S. ve Cansaran, A. (2008). Çevre Tutum Ölçeği Uyarlanması ve İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25: 283-295.
Aydın, F., Kaya, H. (2011). Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı:24, S.229-257; İstanbul.
Baş Tarsus, M. (2010). Evaluation of Environmental School Students, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Beyhun, N.E., Vaizoğlu, S.A., Mete, A., Okur, S., Ongun, M., Orçan, S. ve Güler, Ç. (2007). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 2005-2006 Öğretim Dönemi Son Sınıf Öğrencilerinde Çevresel Risk Algılama Düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(5):345-350.
Çabuk, B., Karacaoğlu, C. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt:38,Say6ı:1-2, S. 189-198, Ankara.
Çelen, Ü., Yıldız, A., Atak, N., Tabak, R.S. ve Arısoy, M. (2002). Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılığı ve İlişkili Faktörler. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı, Diyarbakır, (http://cevreegitimi. com.tr. Çevre Bakanlığı, (1991).2000’li Yıllara Doğru Çevre, Ankara.
Çevre Bakanlığı Yayınları(Devlet Planlama Teşkilatı. (1994). Çevre Eğitimi, İnsan Gücü ve Katılım Planlaması, VII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu, Ankara.
Demirkaya, H. (2006). Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:16, Sayı:1 Sayfa: 207-222, Elazığ.
Ekici, G. (2005). Lise Öğrencilerinin Çev re Eğitimine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 18: 71-83.
Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. (İkinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Erdoğan, G. (2005), Fifth Grade Students ‘Environmental Literacy and The Factors Affecting Students Environmentally Responsible Behaviors, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara
Erten, S., Özdemir, P., ve Güler, T. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Çevre Bilinci Düzeylerinin ve Bu Okullardaki Çevre Eğitimimim Durumunu Belirlenmesi, OMEP 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansında Bildiri Olarak Sunulmuştur, Kuşadası, Türkiye.
Erten, S. (2005). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 91-100.
Garipoğlu, N. (2002).Türkiye’de Hava Kirliliği ve Coğrafi Esasları, Arya Yayıncılık, İstanbul.
Güney, E. (2002). Genel Çevre Kirlenmesi, Çantay Kitapevi. 3 Baskı, İstanbul.
İncekara, S. ve Tuna. F. (2010).Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevresel Konularla İlgili Bilgi Düzeylerinin Ölçülmesi: Çankırı İli Örneği, Marmara Coğrafya Dergisi. 22: 168-182.
Kayalı, H. (2010). Sosyal Bilgiler, Türkçe ve Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları, Marmara coğrafya Dergisi, Sayı:21, s.258-268, İstanbul.
Morgil, İ., Yılmaz, A. ve Cingör, N. (2002). Fen Eğitiminde Çevre ve Çevre Koruma Projesi Hazırlanmasına Yönelik Çalışma, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ. Ankara.
Özey, R. (2009). Çevre Sorunları, Aktif Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul.
Özpınar, D. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunları Hakkındaki Görüşleri (Afyonkarahisar İli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Aslan, O., Sağır, S. ve Cansaran, A. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevre Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, İlköğretim Online E-Dergi, 7(2): 496- 511.
Soran, H., F. Morgil, i. F., Yücel, S., Atav, E. ve Işık, S. (2000). Biyoloji Öğrencilerinin Çevre Konularına Olan İlgilerinin Araştırılması ve Kimya Öğrencileri ile Karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 18: 128-139.
Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A., ve Şahin, B. (2004). Yüksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama, G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:24, Sayı:3, S.113-128, Ankara.
Şahin, K. ve Gül, S. (2009). Orta Öğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi, Davranışı ve duyarlılıklarının Araştırılması: Samsun Örneği, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2): 541-556.
Şama, E. (2003). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, S.99-110, Ankara.
Timur, S. ve Yılmaz, M. (2011). Fen Bilgisi Öğret5men Adaylarının Çevre Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim dergisi, Cilt:31, Sayı:1, 303-320.
Tümertekin, E., Özgüç, N. (2002). Beşeri Coğrafya İnsan-Kültür-Mekân, Çantay Kitapevi, İstanbul.
Tuncer, G., Sungur, S., Tekkaya, C. ve Ertepınar, H. (2006). Environmental Attitutes of The 6th Grade Students From Rural and Urban Area: A Case Study For Ankara. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26: 167-175.
Ünal, S ve Dımışkı, E. (1999). UNESCO-UNEP Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi ve Türkiye’de Ortaöğretim Çevre Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16- 17: 142-154.
Yılmaz A., Morgil, İ., Aktuğ, P. Ve Göbekli, İ. (2002). Orta Öğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Önerileri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 156-162.
Yılmaz, Ö. ve Andersen, H. O. (2004). View and Elementary and Middle School Turkish Students toward Environmental Issue. İnternational Journal of Science Education, 26(12): 1527- 1546.
Yücel, S.A. ve Morgil, I. (1998). Yüksek Öğretimde Çevre Olgusunun Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (14): 84-94.