FARUK AYLAR, HALİL İBRAHİM ZEYBEK, Hasan DİNÇER

KILIÇLI MAĞARASI VE KASTAMONU İLİ MAĞARA TURİZMİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Kastamonu, başta il arazisinin litolojik özellikleri olmak üzere, tektonik ve klimatik özelliklerinin uygun olması sebebiyle çok sayıda mağaraya sahip bulunmaktadır. Pınarbaşı ilçesindeki Ilgarini ve Mantar mağaraları, Devrekani İlçesi’ndeki Sarpunalınca ve Sisli-Gizemli mağaraları, Şenpazar ilçesindeki Kuyluç Mağarası ve çalışmaya konu olan Cide ilçesi Kılıçlı Mağarası ildeki mağaraların başlıcalarıdır. Söz konusu mağaralar, önemli turizm potansiyeline sahip olup, değerlendirilmeyi beklemektedirler. Kılıçlı Mağarası, Batı Karadeniz Bölümü’nde Kastomonu İli’ne bağlı Cide İlçesi’ne bağlı Çamdibi Köyü’nün Meydan Mahallesi sınırları içerisindedir. Meydan Mahallesi’nde Evliyaharman Kayalığı Mevkii’nde yer alan mağaranın Cide ilçe merkezine uzaklığı yaklaşık 26 km’dir. Mağara ağzının deniz seviyesinden yüksekliği 280 m olarak ölçülmüştür. Kılıçlı Mağarası litolojik olarak Üst Jura-Alt Kretase yaşlı kireçtaşları içerisinde gelişmiştir. Mağara farklı boyutlarda ve birbirinden belirgin eğim kırıklığı ile ayrılan üç ana galeriden oluşmaktadır. Söz konusu salonlarda çok sayıda göl yer alır. Toplam uzunluğu yaklaşık 300 m olan mağara içinde sarkıt, dikit, sütun, mağara gülleri gibi şekiller yer almaktadır. Mağara, sahip olduğu özellikleriyle çevresine göre bir mikroklima alanı özelliği gösterir. Kılıçlı Mağarası hidrolojik bakımdan da yarı aktif bir mağara özelliği gösterir. Kılıçlı Mağarası başta damlataşları ve gölleri olmak üzere başlı başına önemli bir turizm potansiyeline sahiptir. Bu özellikleriyle mağara Kastamonu İli mağara turizmi açısından önemli bir çekicilik niteliği taşımaktadır. Mağaranın Valla Kanyonu Milli Parkı’na yakınlığı önemini daha da artırmaktadır. Mağaranın turizm potansiyelinin değerlendirilmesi için herhangi bir önlem alınmamıştır. Tırmanma, aydınlatma ve yürüyüş yolları başta olmak üzere yöreye gelen turistlerin mağarayı rahatlıkla gezebilecekleri eksikliklerin giderilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte mağarayı turizme kazandıracak tüm müdahalelerin doğal çevreyle uyumlu ve mağarada tahribata yol açmayacak şekilde planlanması gerekir.

Anahtar Kelimeler:

Cide, Mağara, Kireçtaşı, Damlataşı, Turizm

PDF

___

Arpacı, Ö., Zengin, B. & Batman, O. (2012). Karaman’ın mağara turizmi potansiyeli ve turizm açısından kullanılabilirliği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (23), 59-64.
Bekdemir, Ü., Sever, R., Uzun, A. & Elmacı, S. (2004). Yıldızkaya mağarası. Doğu Coğrafya Dergisi, 9 (12), 311-326.
Ceylan, S. & Demirkaya, H. (2006). Dim mağarasının (Alanya) kaynak değerleri, turizmde kullanımı ve sürdürülebilirliği. Doğu Coğrafya Dergisi, 15, 199-223.
Ceylan, S. (2007). Zeytintaşı mağarası (Serik-Antalya). Doğu Coğrafya Dergisi, 12(17), 223-243.
Doğanay, H. & Zaman, S. (2013). Türkiye turizm coğrafyası. Ankara: Pegem Akademi.
Doğaner, S. (2001). Türkiye turizm coğrafyası. Konya: Çizgi Kitapevi.
Doğu, A. F., Çiçek, İ., Gürgen, G., Tuncel, H. & Somuncu, M. (1995). Periliin mağarası. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, 291- 308.
DOPEM (2011). Küre Dağları Milli Parkı Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planı Hazırlama Projesi (2011-2030). Ortadoğu Ormancılık Proje Etüt ve Müşavirlik Ticaret A.Ş.
Düring, B., Şerifoğlu, T. E. & Glatz, C. (2010). 2010 Cide Arkeoloji Projesi: İkinci Sezon Sonuçları. 13 Şubat 2018 tarihinde http://cidearchaeology.com/cap/tr/yayinlar/, adresinden edinilmiştir.
Efe, R. (1999). Dereköy mağaraları ve yakın çevresinin jeomorfolojik özellikleri. Türk Coğrafya Dergisi, 34, 31-50.
Efe, R., Sönmez, S., Cürebal, İ. & Soykan, A. (2008). Balıkesir’in geoturizm yöreleri: Marmara geoturizm örneği. 3. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, 17-19 Nisan 2008.
Ege, İ. (2015). Maymunlar mağarası (Antakya-Hatay). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 275-296.
Ertek, A. (1989). Sofular mağarası (Şile-İstanbul). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih yüksek kurumu Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 1, 143-147.
Karadeniz, V., Çelikoğlu, Ş. & Akpınar, V. (2009). Gökgöl mağarası ve turizm potansiyeli. Turkish Studies International Periodical For the
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4-8, 1621-1639.
Keçer, M., Ateş, S., Erkal, T. & Karakaya, F. (2001). Kastamonu Merkez İlçesi ve Kentleşme Alanlarının Yerbilim Verileri. MTA Derleme No: 10454.
Ketin, İ. & Gümüş, O. (1963). Sinop-Ayancık Arasında III. Bölgeye Dahil Sahaların Jeolojisi Hakkında Rapor. TPAO Rapor No, 213.
Kınacı, B., Pehlivan, A. N. & Seyhan, G. (2011). Turizm ve çevre (çevre koruma). Ankara: Pegem Akademi.
Kopar, İ. (2008). Elmalı mağarası (İspir-Erzurum). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18-2, 71-90.
Kopar, İ. (2010). Aladağların (Orta Toroslar) Fosil Mağara Potansiyelinden Yeni Bir Kayıt: Kapuzbaşı Mağarası (Divrik Dağı). Türk Coğrafya Dergisi, 54, 31-40.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2017). Yayımlanmamış Rasat Verileri.
MTA. (2010). Türkiye jeoloji haritaları Kastamonu-E30 ve D-30 Paftaları (1/100.000 Ölçekli). MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi, 135.
Nazik, L. & Poyraz, M. (2017). Türkiye karst jeomorfolojisini karakterize eden bir bölge: Orta Anadolu platoları karst kuşağı. Türk Coğrafya Dergisi, 68, 43-56.
Nazik, L. (1989). Mağara morfolojisinin belirlediği jeolojik-jeomorfolojik ve ekolojik özellikler. Jeomorfoloji Dergisi, 17, 53-62.
Nazik, L. & Güldalı, N. (1985). İncesu mağaralar sistemi (Taşkale/Karaman); jeomorfolojik evrimi ve ekonomik olanakları. Jeomorfoloji Dergisi, 13, 47-52.
Özal, T. & Özcan, F. (2013). Çamlık mağaraları ve turizm potansiyeli. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 423-443.
Özşahin, E. & Kaymaz, Ç. K. (2014). Gilindire (Aynalıgöl) Mağarası’nın Turizm Potansiyeli (Aydıncık-Mersin). Doğu Coğrafya Dergisi, 19(31), 145-166.
Özşahin, E. (2013). Çan Mağarası’nın jeomorfolojik özellikleri ve doğal risk açısından değerlendirilmesi (Harbiye-Antakya/Hatay). Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 135-154.
Öztürk, M. Z., Şimşek, M., Utlu, M. & Şener, M. F. (2016). Bolkar Dağlarının batı platosunun flüvyo-karstik evrimi. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu.
Sever, R. (2008). Polat mağarası ve Turizm Potansiyeli (Doğanşehir-Malatya). Doğu Coğrafya Dergisi, 13(19), 251-266.
Sür, A. (1994). Karstik yerşekilleri ve Türkiye’den örnekler. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, 1-28.
Törk, K., Akgöz, M. & Özel, E. (2010). Kılıçlı Mağarası (Çalköy-Cide-Kastamonu). Mavi Gezegen, 15, 4-10.
Törk, K., Akgöz, M., Özel, E. & Acar, C. (2008). Kılıçlı Mağarası (Cide-Kastamonu) Araştırma Raporu. Ankara: MTA Derleme No:11013.
Uzun, A. & Zeybek, H. İ. (1996). Akçakale Mağarası (Gümüşhane). Türk Coğrafya Dergisi, 31, 39-53.
Uzun, A. (1991). Karaca Mağarası. Atatürk kültür, dil ve tarih yüksek kurumu coğrafya bilim ve uygulama kolu. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3, 15-23.
Uzun, A., Zeybek, H. İ., Yılmaz, C. & Bahadır, M. (2015). Aksu Çayı Havzası traverten mağaraları (Giresun). Marmara Coğrafya dergisi, 31, 243-257.
Yılmaz, O. (1980). Daday-Devrekani Masifi kuzeydoğu kesimi litostratigrafi birimleri ve tektoniği. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Dergisi, 5-6, 101-135.
Zeybek, H. İ. (2001). Bahçebaşı Mağarası (Turhal-Tokat). Doğu Coğrafya Dergisi, 7(6), 237-253.
Zeybek, H. İ. (2010). Canik dağlarının güneydoğu bölümünde karstlaşma ve karstik şekiller. Doğu Coğrafya Dergisi, 15, 24, 273-288.