KARADENİZ BÖLGESİNDE KIRSAL GÖÇLER İLE SOSYOEKONOMİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ANALİZİ

Türkiye’de, 1950’li yıllarda hızlanmaya başlayan iç göçler, her geçen gün daha da artarak günümüze kadar devam etmiştir. Kırsal yerleşmelerden şehirlere olan göçler iç göç hareketleri içerisinde önemli bir orana sahiptir. Karadeniz Bölgesi bölgelerimiz arasında en fazla kırsal nüfusa sahip olup, önemli oranda kırsal göç vermektedir. Karadeniz Bölgesi’nde, insanların doğdukları yer olan kırsal alanları bırakıp şehirlere göç etmesinin temelinde çok sayıda sosyo-ekonomik faktör bulunmaktadır. Bu çalışmada, hiyerarşik kümeleme, korelasyon ve regresyon gibi istatistiksel teknikler kullanılarak Karadeniz Bölgesi’nde kırsal göçü etkileyen sosyo-ekonomik faktörler analiz edilmiştir. Pearson korelasyon analizde, kırsal göç oranı ile kullanılan 39 sosyo-ekonomik değişkenin 1’i yüksek derecede, 8’i orta derecede, 13’ü zayıf derecede, 17’si çok zayıf derecede ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Kırsal göç oranı ile ilişkili olan 39 değişkenin %95 güven aralığında, 11 değişkenin istatistiksel açıdan önemli olduğu, geriye kanlan 28 değişkenin ise önemsiz olduğu belirlenmiştir. Bu istatistik sonuçlarına göre, Karadeniz Bölgesi’nde kırsal göçler, kullanılan sosyo-ekonomik verilerden büyük ölçüde etkilendiği, bununla birlikte, elimizde olmayan veya ölçülemeyen bazı sosyo-psikolojik faktörlerden, şehirlerin çekici özelliklerinden ve iletici faktörlerden de etkilendiği tahmin edilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Karadeniz Bölgesi, kırsal göç, sosyo-ekonomiközellikler, korelasyon, regresyon

-

Keywords:

-,

PDF

___

Bulutay, T., Timur, S. ve Ersel, H., 1971, Türkiye’de Gelir Dağılımı 1968, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
DPT, 2001, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Nüfus, Demografi Yapısı, Göç Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT:2556, ÖİK:572, Ankara.
Kurt, H., 2003, Türkiye’de Kent–Köy Çelişkisi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Özbay F. ve Diğerleri, 2001, Nüfus ve Kalkınma Göç Eğitim Demokrasi, Yaşam Kalitesi, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü Yayını, Ankara.
Özgür, E.M., 1995, “Türkiye’deki İç Göçlerde Ankara İlinin Yeri”, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı:4, Sayfa: 63-76, Ankara.
Sungur, O., 2005, “Korelasyon Analizi”. Ş. Kalaycı (ed.) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım. 115-127, Ankara:
Tanoğlu, A., 1966, Beşeri Coğrafya, Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Yayın No:1183, İstanbul.
Tekeli, İ. ve Erder, L., 1978, Yerleşme Yapısının Uyum Süreci Olarak İç Göçler, Hacettepe Üniversitesi Yayınları D-26, Ankara.
TÜIK, 2002, 1997 Köy Envanteri, (Cd Ortamında- Excel Formatında).
TÜİK, 2003, 2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyo Ekonomik Nitelikleri, Türkiye İstatistik Kurumu Yayın No:2759, Ankara.
TÜİK, http://www.dpt.gov.tr/bgyu/bgr/goc.htm (Erişim tarihi: Haziran 2008)
TÜİK, 2005, Genel Nüfus Sayımı 2000 Göç İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu Yayın No:2976, Ankara.
Tümertekin, E., 197), “Türkiye’de İç Göçler Üzerine”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı:22, Sayfa:29-42, İstanbul.
Tümertekin, E. ve Özgüç, N., 1998, Beşeri Coğrafya, İnsan, Kültür, Mekan, Çantay Kitabevi, İstanbul.
Yenigül, B., 2005, “Göçün Kent Mekanı Üzerine Etkileri”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Sayı:18(2), Sayfa:273-288, Ankara.
Yılmaz, O., Çelebioğlu, S., İlhan, G., 2006, “2000 Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre Bölgelerarası (Düzey 1) Göç Olayları ve Göç Nedenlerinin İncelenmesi ile Bu Sonuçların 1980, 1985 ve 1990 Sonuçları ile Karşılaştırılması”, 14 üncü İstatistik araştırma Sempozyumu 2005, Bildiri Kitabı, Sayfa:1-16, Ankara.
Yavuz, F., Keleş, R. ve Geray, C., 1978, Kentleşme ve İnsan, Ankara