DEMOKRATİK TOPLUMLARDA ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ VE ÖĞRENCİLERE YANSIMALARI

Araştırmada, demokratik toplumlarda öğretmenlerin sahip olması gereken nitelikleri belirlemek ve bu niteliklerin öğrencilere yansımalarını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın problemini “sosyal bilgiler öğretmenlerinin sahip olduğu nitelikler öğrencilerin demokratik davranış geliştirmelerinde etkili midir?” sorusu oluşturmaktadır. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak planlanmıştır. Bu kapsamda üç farklı okulda eğitim veren on dört sosyal bilgiler öğretmeni ve onların derslerine girdiği on dört sınıf, araştırmacılar tarafından hazırlanan yapılandırılmış gözlem formuyla tetkik edilmiştir. Ayrıca gözlemden elde edilen verileri desteklemek amacıyla her sınıftan hedef öğrenciler seçilerek odak grup görüşmesi yapılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük bir kısmının demokratik olarak nitelendirilebilecek davranışlar sergiledikleri görülmüş ve bu davranışların da önemli bir kısmının öğrencilerin davranışlarına yansıdığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Demokratik toplum, öğretmen nitelikleri, demokratik tutum

-

In the research, it is aimed to determine the attributes that the teachers should attain and to identify these attributes' reflection on the students in democratic societies. In this context, the problem of the research is constituted by the question "Is Qualities Which Social Studies Teachers Effective on Development of Student’s Democratic Behavior?" The method of the research had been planned as a case study within qualitative research methods. Within this context, fourteen social studies teachers from three different schools and the classes they teach were analyzed by the configured observation forms prepared by the researchers. Additionally, in order to support the data that had been obtained from the research, focus group interviews were made with the selected target students. The obtained data was analyzed through content analysis. It was observed that most of the teachers participated in the research were demonstrating behaviors that could be qualified as democratic, and it was determined that a large part of these behaviors reflected the behaviors of the students

Keywords:

Democratic society, teacher attributes, democratic behavior,

PDF

___

Bassey, M. (1999). Case study research in educational settings. Buckhingam: Open University Press.
Başaran, İ. E. (1986). “Demokrat öğrenci nasıl yetiştirilir?”. Ankara üniversitesi eğitim bilimleri dergisi. Cilt: 19. Sayı: 1, 111-116.
Büyükkaragöz, S. ve Çivi, C. (1999). Genel öğretim metodları (10. Baskı). İstanbul: beta yayın dağıtım.
Büyükkaragöz, S. ve Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Eğitim yönetimi. Yıl 2. Sayı 3. Yaz 1996, 353-365.
Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 19. Yıl 2005/2. 207-237.
Demirbolat, A. (1999). Demokrasi ve demokratik eğitim. Kuram ve uygulamada eğitim yönetim. Yıl 5. Sayı 18.
Demircioğlu, İ. ve Mutluer, C. (2009). I. Uluslararası Avrupa Birliği, demokrasi, vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi sempozyumu. 28-30 Mayıs 2009 Uşak. 272-279.
Dökmen, Z. Y. (2004). Toplumsal cinsiyet. İstanbul. Sistem yayıncılık.
Elo, S. ve Kyngas, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing. 62 (1): 107-115.
Engel, L. (2008). Experiments in democratic education. The Social Studies. 32. 117-122.
Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 19. Sayı: 2. 209-230. Elazığ.
Glatthorn, A. A., Jones, B. K. ve Bullock, A. A. (2006). Developing highly qualified teachers. Thousand Oaks, Ca: corwin press.
Kahne, j. ve Westheimer, J. (2003). “Teaching democracy: what schools need to do”. Phi Delta Kappan 85 (1). 34-40.
Kilbane, C. R. ve Milbane, N. B.(2003). The digital teaching portfolio handbook: a how-to guide for educators. Boston: Allyn and Bacon.
Krueger, R. A. ve Casey, M. A. (2000). (Third Edition) Focus groups: a practical guide for applied research. Thousand Oaks, Ca: Sage.
Levin, B. (1998). The educational requirement for democracy. Curriculum İnquiry. 28 (1). 57-59.
Novak, J. M. (ed). (1994). Democratic teacher education: programs, processesi problems, and prospects. Albany. State university of new york press.
Osler, A. ve Starkey, H. (1994). Fundamental ıssiues in teacher education for human rights: a european perspective. Journal of Moral Education. 23.349-360.
Shafer, S. F. (1987). “Human rights education in schools” human rights and education, (Edit. Norma Bernstein Tarrow), ss. 191-205, Pergamon Press, New York.
Shechtman, Z. (2002). Validation of the democratic teacher belief scale. Assessment in Education; Principles, Policy ve Practice. 9. 363-377.
Strain, L. B. (2007). Documenting characteristics of highly qualified teachers. Forum on Public Policy. Vol: 2007 no: 3 summer.
Tekin, M., Yıldız, M., Lök, S. ve Taşğın, Ö. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğretmen adaylarının çeşitli değişkenlere göre demokratik tutum düzeylerinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. Cilt: 3. Sayı: 3. 204-212.
Toper, T. (2007). İlköğretim ikinci kademe demokrasi eğitimi: ikinci kademe öğretmenlerinin demokratik tutum ve davranışları sergileme düzeyleri (Kars ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kars.
Touraine, A. (2002). Demokrasi nedir? (Çev. O. Kunal). İstanbul. Yapı Kredi Yayınları.
Türköne, M. (1995). Eski Türk Toplumunda cinsiyet kültürü. Ankara. Ark yayınevi.
Ural, Ş. (1988). Demokrasi kavramı, toplumsal değerler ve birey. Unesco Türkiye milli komisyonu, insan bilimleri komitesi tarafından Ankara'da Türk Tarih Kurumu salonunda düzenlenen 'Demokrasinin Felsefi Temelleri' isimli toplantıda yapılan konuşma metninin genişletilmiş şeklidir.
Yapıcı, M. (2007). Öğretmen tutumları ve yansımalar. Üniversite ve Toplum Dergisi. Eylül 2007. Cilt 7. Sayı 3.
Yeşil, R. (2004). Öğrenci ve öğretim elemanlarının tartışma tutum ve davranışları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi. Cilt: 5. Sayı: 2.195-208.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin yayınları.