Bilgin Ünal İBRET, Fatih AYDIN, Tuğba TURGUT

COĞRAFYA EĞİTİMİNİN BİREY YETİŞTİRİLMESİNDEKİ ROLÜ

Bu araştırma, coğrafya eğitiminin birey yetiştirilmesindeki rolünü incelemek amacıyla yapılmıştır. Coğrafya öğretmenlerinin görüşlerine göre yapılan araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmaya Karabük İli ortaöğretim kurumlarında görev yapan 16 coğrafya öğretmeni katılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Araştırmaya katılan coğrafya öğretmenlerinin görüşleri altı boyuta ayrılarak (coğrafya eğitiminin birey yetiştirilmesindeki rolü, coğrafi açıdan ülkesini tanıma ve vatan sevgisi arasındaki ilişki, kimlik gelişimine katkısı, aktif vatandaşlıktaki etkisi, beceriler ve değerler) incelenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre coğrafya öğretmenleri temel ifade olarak bireylere günlük yaşam becerileri kazandırmada coğrafya eğitiminin oldukça etkili olduğunu belirtmiştir. Bununla birlikte coğrafya öğretmenleri coğrafya eğitiminin bireylerde vatan ve millet sevgisinin artmasına, yaşadığı yeri ve ülkesini tanıyarak aidiyet duygusunun gelişmesine ve kimlik gelişimine katkı sağlayacağını düşünmektedir. Araştırmadan ortaya çıkan diğer sonuçlara göre coğrafya öğretmenleri müfredatın yoğunluğu ve ders saatlerinin azlığı nedeniyle öğrencilere verilmesi gereken beceri ve değerleri etkili şekilde kazandıramadıklarını belirtmektedir. Araştırma sonuçlarına dayanarak konunun daha da detaylandırılması için ilgili öğrenci görüşlerinin alınması ve çalışmanın farklı illerde görev yapan coğrafya öğretmenleri ile de gerçekleştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Coğrafya, Birey, Coğrafya Eğitimi, Coğrafya Öğretmenleri, Kimlik

THE ROLE OF GEOGRAPHY EDUCATION IN EDUCATING INDIVIDUALS

This research was conducted to examine the views of the geography teachers about the role of the individual in the training of the individual. In the study, the phenomenological design is used in the qualitative research method. 16 geographical teachers working in Karabük secondary education institutions participated in the research. The interview form developed by the researchers was used as data collection tool. In the analysis of the data, content analysis method was used. The views of the participating geographical teachers were divided into six dimensions (the role of geography education in raising an individual, the relationship between country recognition and homeland love, contribution to identity development, impact on active citizenship, skills and values). As a result of the study, geography teachers stated that geography education is effective in giving the individuals the skills of daily life. In addition, geography teachers think that geography education will contribute to the development of identity and individuals' identity by increasing the love of motherland and nation in the individuals, by knowing the place and country where they live. Moreover, in research findings, geography teachers have reached the conclusion that they cannot make the skills and values effective for the students because of the intensity of the curriculum and the lack of lesson hours. Based on the results of the research, it is suggested that students' opinions about the subject should be taken with the geography teachers working in different fields.

Keywords:

Geography, Geography Education, Geography Teachers, Individual, Identity,

PDF

___

Alım, M. (2003). Dokuzuncu sınıf coğrafya öğretim programının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Akengin, H. (2008). Coğrafya öğretmenlerinin yenilenen lise coğrafya öğretim programı hakkındaki görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 18, 1-20.
Aksoy, B. (2003). Milli kimliğin kazanılmasında coğrafyanın önemi. Türk Yurdu Dergisi, 23(194), 55-59.
Aksoy, H. & Ünlü, M. (2012). Coğrafya derslerinde harita becerisine yönelik uygulamalarının öğrenci tutumlarına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 16-41. Atasoy, T. & Koç, H. (2015). Coğrafya öğretiminin aktif vatandaşlık eğitimindeki rolü: öğretim üyesi görüşleri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(2), 113-131.
Aydın, F. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya dersine yönelik akademik benlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, 6(1), 661-677.
Aydın, F. (2012). Sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin coğrafya dersinin öğretimine yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 189- 203.
Bednarz, S.W., Heffron, S., & Huynh, N.T. (Ed.). (2013). A road map for 21st century geography education: Geography education research (A report from the Geography Education Research Committee of the Road Map for 21st Century Geography Education Project). Washington, DC: Association of American Geographers.
Bilgili, M. (2018). The Lack of Interdisciplinarity in Undergraduate Geography Teaching in Turkey. Journal of Education and Training Studies. 6(2). https://doi.org/10.11114/jets.v6i2.2957
Biriukova, N.A. (2005). The Formation of an Ecological Consciousness. Russian Education and Society, 47(12), 34-45. 10.1080/10609393.2005.11056938 Buttimer, A. (1974). Values in Geography. ERIC. Association of American Geographers, Washington D.C. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Catling, S. (2001) İlköğretimde coğrafya önemlidir!. Seçil Şenyurt (Çeviri), Coğrafya Eğitimi Dergisi, 1(1), 29-36.
Coğrafya Dersi Öğretim Programı (2018) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr
Çifçi, T. & Ünaldı, Ü.E. (2014). Coğrafya öğretmenlerinin değer eğitiminin mevcut durumu ile ilgili görüş ve düşünceleri. Zeitschrift für die Welt der Türken/ Journal of World of Turks, 6(2), 81-99.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Demiralp, N. (2006). Coğrafya eğitiminde harita ve küre kullanma becerileri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(3), 323-343.
Demirkaya, H. (2008). Coğrafya öğretiminde eleştirel düşünme stratejileri ve sorgulama yoluyla öğrenmenin kullanımı. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 89-116. Dı̇kmenlı̇, Y. & Çifçi, T. (2016). Lise öğrencilerinin coğrafya dersine yönelik görüşleri. Electronic Turkish Studies, 11(3), 911-928.
Doğanay, H. & Zaman, S. (2002). Ortaöğretim coğrafya eğitiminde hedefler-stratejiler ve amaçlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 7(8), 7-25.
Efe, R. (1996). Coğrafya’da yeni yaklaşımlar, coğrafya eğitiminde çağdaş method ve teknikler. Marmara Coğrafya Dergisi.
Esteves, M. (2015). Citizenship education – what geography teachers think on the subject and how they are involved?. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 447 – 451. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.697 Fien, J., & Slater, F. (1981). Four strategies for values education in geography. Geographical Education, 4(1), 39-52. Geçit, Y. & Akarsu, A. H. (2017). Critical Thinking Tendencies of Geography Teacher Candidates in Turkey. Universal Journal of Educational Research, 5(8), 1362-1371.
Giorgi, A. (1997). The Theory, practice and evaluation of the phenomenological method as a qualitative research procedure. Journal of Phenomenological Psychology, 28(2), 235-260.
Güzel, E. B. ve Demircioğlu, H. (2014). Nitel araştırmada çeşitlilik kuramsal yönelimler Bütün, M. ve Demir, S.B. (Ed.), Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri içinde (s. 75-142). Ankara: Pegem Akademi.
Haas, M. E. (1989). Teaching Geography in the Elementary School. ERIC Digest. https://www.ericdigests.org/pre-9212/geography.htm Hopwood, N. (2008). Values in geographic education: the challenge of attending to learners’ perspectives. Oxford review of education, 34(5), 589-608. https://doi.org/10.1080/03054980701768766 Huckle, J. F. (1983). Values education through geography: a radical critique. Journal of Geography, 82(2), 59-63. https://doi.org/10.1080/00221348308980774
İbret, B.Ü., Karatekin, K. ve Avcı, E. (2015). Sosyal bilgiler dersinde coğrafya öğretiminin değerler eğitimi açısından önemi. Milli Eğitim Dergisi, 207, 5-23.
Katılmış, A. ve Balcı, A. (2017). Coğrafya öğretmeni adaylarının değerler eğitimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 1-12.
Keçeci, Ö. T. (2010). Ortaöğretim coğrafya derslerinin çevre bilinci oluşturmadaki rolünün öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Kenger, G. (2010). 9. Sınıf öğrencilerinin coğrafya dersinde öğrendikleri coğrafi kavramların günlük yaşamda ilişkilendirme düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Kızılçaoğlu, A. (2007). Harita becerilerine pedagojik bir bakış. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 341-358.
Kızılçaoğlu, A. ve Taş, H.İ. (2007). İlköğretim ikinci kademede coğrafya eğitimi ve öğretimi: öğrenme alanları ve kazanım boyutu. Marmara Coğrafya Dergisi, 16, 93-108. Meyer, J. M. (1973). Map skills instruction and the child's developing cognitive abilities. Journal of Geography, 72(6), 27-35. https://doi.org/10.1080/00221347308981316
National Assessment Governing Board. (2010). Geography Framework for The 2010 National Assessment of Educational Progress. Washington. www.nagb.org
Okur, M. (2013). Liselerde Coğrafya Eğitiminin Milli Kimlik bilincine Etkisinin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Özgen, N. (2013). A Qualitative Research on Perception of Geography by Training Teachers of Geography: Sample of Turkey. Higher Education of Social Science. 5(1), 25-34.
Prajapati, R., Sharma, B. & Sharma, D. (2017). Significance of life skills education. Contemporary Issues in Education Research, 10(1), 1-5.
Schell, E. M., Roth, K. J. & Mohan, A. (2014). Road Map for 21st Century Geography Education Project. National Council for Geographic Education Washington, DC.
Slater, F. (1998). Illustrating values in geography education through an examination of research. Int. Res. Geographical Environ. Educ. 7(2):162-167.
Slater, F. (2001). Values and Values Education in the geography curriculum in relation to concepts of citizenship. Citizenship through Secondary Geography. pp. 42-67. Solem, M., Lambert, D., & Tani, S. (2013). Geocapabilities: toward an international framework for researching the purposes and values of geography education. Review of International Geographical Education Online, 3(3), 214-229.
Şahin, C. (2001). Ortaöğretim coğrafya öğretmenlerinin mesleki sorunları hakkında bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, 3(2), 59-70.
Şeyihoğlu, A. & Geçit, Y. (2012). “Mind maps” in the metaphors of geography teacher candidates. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 283-295.
Taş, H. İ. (2008). Coğrafi beceriler ve bunları öğrencilere kazandırma yolları. Doğu Coğrafya Dergisi, 13(20), 45-58.
Taş, H. U. (2012). Tasarruf Bilinci Oluşturmada Coğrafya Eğitiminin Yeri ve Önemi. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Tomal, N. (2009). Coğrafya derslerinde edinilen bilgilerin günlük hayatta kullanılma durumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 229-240.
Ünlü, M. (2011). Coğrafya derslerinde coğrafi becerilerin gerçekleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2155- 2172.
Ünlü, M. & Güncegördü, H. A. (2013). Coğrafya derslerinde harita becerisine yönelik uygulamaların öğretmen tutumlarına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 58-71.
Ünlü, M. & Yıldırım, S. (2017). Coğrafya dersi öğretim programına bir coğrafi beceri önerisi: mekânsal düşünme becerisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 13-20. Ünlü, M. (2018). An evaluation of occupational ethical values of geography teacher candidates in turkey. Educational Research and Reviews, 13(2), 68-73.
Wellens, J., Berardi, A. Chalkley, B., Chambers, B. Healey, R., Monk, J. & Vender, J. (2006). Teaching geography for social transformation. Journal of Geography in Higher Education, 30(1), 117-131.
Xuan, X., Duan, Y. & Sun, Y. (2015). Primary geography education in china: past, current and future. Review of International Geographical Education Online, 5(2), 111-136.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2009). Öğretmen adaylarının mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. İş Ahlakı Dergisi, 2(4), 71-88.
Yiğit, F. (2003). Toplumsal sorunların çözümünde coğrafya eğitiminin yeri ve önemi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Yörü, S. (2007). Vatan sevgisi ve yurttaşlık bilinci oluşturmada lise coğrafya derslerinin yerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Zeren, M. G. (2015). Üniversite öğrencilerinin gözü ile coğrafya eğitimcisi: bir olgu bilim araştırması. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 189- 208.