İbrahim AYDIN, İbrahim AYDIN, Bekir DERİNÖZ

BALIKESİR MERKEZ İLÇEDE TİCARİ SÜT HAYVANCILIĞIN ÇEVRESEL ETKİLERİ

Bu çalışmanın amacı Balıkesir merkez ilçeye bağlı olan kırsal yerleşim yerlerindeki ticari süt hayvancık faaliyetlerinin çevresel etkilerini ortaya koymaktır. Çalışmada metot olarak kültürel ekolojik perspektif kullanılmıştır. Çalışmanın dayandığı araştırma soruları şunlardır: Araştırma alanında ticari süt hayvancılığı nasıl ve ne zaman başlamıştır? Alandaki ticari hayvancılık faaliyetleri çevreyi nasıl etkilemektedir? Faaliyetin sürdürülebilirliği nedir ve bu konuda alınabilecek önlemler nelerdir? Araştırma sahasında tarım ve hayvancılık faaliyetleri geçmişten günümüze kadar geleneksel yöntemlerle yapılmıştır. Yörede yaygın olarak sürdürülen hayvancılık faaliyetleri zamanla nitelik değiştirmiş ve modern tesislerde yapılmaya başlanmıştır. Balıkesir’de 2012 yılı verilerine göre, 50 baş ve daha fazla sağmal sığırın bulunduğu 97 işletmede toplam 12 610 adet sağmal sığır bulunmaktadır. Balıkesir ilindeki 50 baş ve daha fazla sağmal sığırın bulunduğu toplam ticari süt işletmesinin 24 tanesi (% 25), toplam sağmal sığırın da 3032’si (% 24) merkez ilçede yer almaktadır. Balıkesir merkez ilçede sürdürülen ticari büyükbaş hayvancılık, Türkiye süt üretiminin yaklaşık % 10’luk kısmını karşılamaktadır. Son yıllarda yaygınlaşmakta olan hayvancılık işletmelerindeki modernleşme ve yoğun işletmecilik, bir takım sorunları da beraberinde getirmiştir. Ticari büyükbaş hayvancılık faaliyetleri çevreye birtakım olumsuz etkiler yapmaktadır. Bu etkiler, alınabilecek önlemlerle en aza indirilebilir ve mevcut faaliyetlerin söz konusu alanda sürdürülebilir hale gelmesi sağlanabilir. Bu amaçla yeni kurulacak işletmelerin yer seçiminde bilimsel kurallara uyulmalı, böylece işletmelerin çevre üzerinde oluşturacağı olumsuz sonuçların önüne geçilmelidir. Tesislerin kuruluş yeri seçimi, projelendirilmesi, inşası ve işletmesi teknik ve yasal kurallara uygun olarak gerçekleştirilmelidir

Anahtar Kelimeler:

Hayvancılık, ticari hayvancılık, süt üretimi, çevresel etki.

-

The aim of this study is to present the environmental impacts of commercial stock breeding activities in rural areas of Balikesir central district. Cultural ecological perspective is used as method in this study. The study is based on the questions such as; How and when the commercial stock breeding has started in the research area? How do the commercial stock breeding activities in the area influence the environment? What is the sustainability of the activity and which precautions can be taken? The agriculture and stock breeding activities in the research area have been the traditional way from past to present. Stockbreeding activities in the region that have been commonly carried on, have become more modern and started to be carried on in modern plants in time. In Balikesir, according to 2012 data, there are totally 12 610 dairy cattle in 97 plants each of which at least has 50 dairy cattle. % 24 dairy cattle is in Balikesir central district. Commercial diary farming which is carried on in Balikesir, provides % 10 of Turkey’s milk production. Modernization and High business administration in animal holdings, which has become widespread, have also brought some problems beside. Commercial bovine breeding has some negative effects on environment. Precautions may be taken to minimize these effects and to provide the sustainability of the activities. Scientific norms should be taken into account at site selection to build new plants thus negative results of the plants must be prevented. Construction site selection, planning, construction and running of the plants should be carried out as proper to technical and legal rules.

Keywords:

Stockbreeding, commercial stock breeding, milk production, environmental ımpact.,

PDF

___

Alagöz, T.; Kumova, Y.; Atılgan, A. ve Akyüz, A. (1996). “Hayvancılık Tesislerinde Ortaya Çıkan Zararlı Atıklar ve Yarattığı Çevre Kirliliği Üzerine Bir Araştırma”, Tarım-Çevre İlişkileri Sempozyumu, Mersin Üniv. Müh. Fak. Yay., Mersin.
Aytuğ, C. ve Karaman, M. (2001). Süt Sığırı Yetiştiricisinin El Kitabı, 1. Topkim Araştırma Grubu Yayını, İstanbul.
Balıkesir Damızlık Birliği Yıllığı (2012). Balıkesir.
Balıkesir İl Tarım Müdürlüğü Yıllığı (2012). Balıkesir.
Doğanay, H. (2011). Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Pegem Yay., Ankara.
Ergül, M. (1989). “Hayvansal Üretim ve Çevre Kirliliği”, Ankara Yem Sanayi Dergisi, Sayı: 64, Ankara.
Güngör, M. S. (2004). Süt Sektörüne Bakış, Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Yay., Ankara.
Gür, K. (1993). “Tarımda Çevre Sağlığı Problemleri ve Çözüm Yolları”, Ankara Üniv. Ziraat Müh. Dergisi, No: 265, Ankara.
Karaman, S. (2006). “Hayvansal Üretimden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Çözüm Olanakları”, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 9 (2).
Kılınç, E. (2005). Süt Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri, Konya Ticaret Odası Yayınları, Yay. No: 53, Konya.
Kızılçaoğlu, A. (1995). Balıkesir ve Çevresinin İklimi, Deniz Bil. ve İşl. Ens., Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Mutlu, A. (1999). Adana İli Çevresindeki Hayvancılık Tesislerinde Ortaya Çıkan Atıkların Yarattığı Çevre Kirliliği Üzerine Bir Araştırma, Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama ABD, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 99 s., Adana.
Ongley, E. D. (1996). Control of Water Pollution From Agriculture, FAO, Pub. No: 55, Roma.
Özek, E. (1994). Tarımdan Kaynaklanan Çevre Kirlenmesi ve Simülasyon Çalışmaları, Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 79 s., Ankara.
Soysal, M. İ. (1991). Süt Sığırcılığı, Hasat Yayıncılık, İstanbul. TÜİK, 2012 Verileri (www.tuik.gov.tr, 10.03.2013).