BALIKESİR KENT KİMLİĞİ

Kentler kimliği olan yerleşmelerdir. Bu kimlikler farklılıklar toplamıdır ve zamanla oluşmaktadır. Küreselleşme süreçleri benzer özelliklere sahip kentler oluşturma yönünde işlemektedir. Bu nedenle kentlerin kimliği kaybolmaya başlamıştır. Bu çalışmada Balıkesir kent kimliği bileşenleri incelenmiştir. Çalışmada kentsel kimlik bileşenlerinin incelenmesinde Deniz (2004) ve Solak (2014)'dan faydalanılmıştır. Bunlardan biri olan yapay çevre bileşenlerinin tespiti için Lynch'in (1960) kentsel imaj elemanları kullanılmıştır. Balıkesir kent kimliğinin bileşenleri birçok özelliğe sahiptir. Ovada kurulu büyükşehir olan Balıkesir hizmet, ticaret ve imalat fonksiyonlarının ön planda olduğu bir kenttir. Toptan ve parekende ticaret, istihdam açısından en önemli alt sektördür. Balıkesir askeri kimliği olan bir yerleşmedir. Kentin en önemli imaj elemanları, nirengi noktalarıdır. Bu açıdan bakıldığında Gar binası nirengi noktası olarak ön plana çıkmaktadır. Balıkesirde Milli Kuvvetler Caddesi en önemli yol olarak ortaya çıkmıştır. Kentsel imaj elemanları bu alana yakın yerlerdetoplanmıştır. Toplu Taşıma Merkezi (TTM) kavşak olarak önemlidir. Kesim olarak ön plana çıkan imaj elemanları Paşaalanı ve terminaldir. Kentte demiryolu kenar olan elemandır. Kentte Cumhuriyet Dönemi'ne ait yapılar zihin haritalarında çok az yer almış veya hiç gösterilmemiştir. Aynı özellik, kültürel işlevli yapılarda için de söz konusudur. Höşmerim ve kolonya dışında deniz, balık, zeytin, Kaz Dağı, Manyas Kuş Cenneti, termal kaynaklar, Seyit onbaşı kentin uzak çevresinde bulunan kimlik elemanlarıdır.Kimlik Bileşenleri

Anahtar Kelimeler:

Kent, Kimlik Bileşenleri, Balıkesir

URBAN IDENTITY OF BALIKESİR

Cities are settlements with identity. These identities are the sum of differences and occur over time. Globalization processes operatetowards creating cities with similar characteristics. For this reason, the identity of the cities started to disappear. In this study, components of Balıkesir urban identity are examined. In the study, urban identity components of Deniz (2004) and Solak (2014) were used to analyze the components of urban identity. Urban image elements of Lynch (1960) are used for artificial environment components. These were obtained by draft map technique. As a result, it is seen that Balıkesir city identity has many features. Balıkesir is a city built on the plain. Service, trade and manufacturing functions are at the forefront in the city. Wholesale and retail trade is the most important sub-sector in terms of employment. Balıkesir is a settlement with a military identity. Landmarks are the most important image elements of the city. From this point of view, Gar building stands out. Milli Kuvvetler Avenue emerges as the most important road in Balıkesir. Urban image elementsgathered close to this area. Public Transport Center (TTM) is important as an intersection. Paşaalanı and Terminal emerges as region. Railway is the edge element. There are also structures belonging to the Republican period in the city. However, these are little or no shown in draft maps. The same feature exists in structures with cultural functions. Apart from Höşmerim and Cologne, sea, fish, olives, Mount Ida, Manyas Bird Sanctuary, thermal springs, Seyit Corporal are the identity elements located in remote surroundings.

Keywords:

City, Identity, Balıkesir City,

PDF

___

Aliağaoğlu, A. (2007). Davranışsal Coğrafyaya Bir Örnek: Öğrenci Merkezli Balıkesir Şehir İmajı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 17-44.
Aliağaoğlu, A. (2015). Balıkesir’de Şehirleşme ve Şehirsel Nüfusun Dağılış Düzeni. İçinde, S. Zaman & O. Coşkun (ed.). Coğrafya’ya Adanmış Bir Ömür: Prof. Dr. Hayati Doğanay (s. 339-354). Ankara: Pegem Akademi Yay.
Aliağaoğlu, A. (2018). Türkülerde Erzurum: Bir Şehir Kimliği Çalışması. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 14-25.
Anadolu Yayıncılık A.Ş. (1982). Yurt Ansiklopedisi. İstanbul.
Asiliskender, B. (2008). Modernleşme ve Konut; Cumhuriyet'in Sanayi Yatırımları İle Kayseri'de Mekansal ve Toplumsal Değişim. (Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul).
Aslanoğlu, R. A. (1998). Kent, Kimlik, Küreselleşme. Asa: Bursa.
Atkinson, D. & Cosgrove, D. (1998) Urban Rhetoric and Embodied Identities: City, Nation, and Empire at the Vittorio Emanuele II Monument in Rome, 1870–1945. Annals of the Association of American Geographers, 88(1). 28-49. DOI: 10.1111/1467-8306.00083
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi [BBB], (2016). Karesi Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, Plan Açıklama Raporu. 2 Haziran 2017 tarihinde http://balikesir.bel.tr/documents/imar/2017/ocak/12.01.2017/1/1/Karesi-5000-Revizyon-Ilave-NIP-Plan-Aciklama-Raporu.pdf, adresinden erişilmiştir.
Balıkesir Kent Portalı (2012). On Başlıkta Balıkesir. 4 Eylül 2019 tarihinde https://www.balikesir.com.tr/documents/file/kp_Document/10_Ba%C5%9Fl%C4%B1kta_Balikesir- 2ccaa3e5-83b9-4902-bf86-b5a594062686.pdf, adresinden erişilmiştir.
Balıkesir Kent Portalı (2019). 03 Eylül 2019 tarihinde https://www.balikesir.com.tr/tr, adresinden erişilmiştir.
Bergman, E. F. (1995). Human Geography, Cultures, Connections and Landscapes. USA: Printice Hall.
Bilgin, N. (2011). Sosyal Düşüncede Kent Kimliğ.İdeal Kent, 3, 20-47.
Birol, G. (2007). Bir Kentin Kimliği ve Kervansaray Oteli Üzerine Bir Değerlendirme.Arkitekt Dergisi, 514, 46-54.
Bondi, L. (1992). Gender symbols and urban landscapes. Progress in Human Geography, 16(2). 157-170.
Bondi, L. (1998). Gender, Class and Urban Space: Public and Private Space in Contemporary Urban Landscapes. Urban Geography, 19(2), 160-185.
Cürebal, İ., Efe, R., Soykan, A. & Sönmez, S. (2008). Balıkesir kent merkezi yerleşim alanı ile jeomorfolojik birimler arasındaki ilişkinin CBS ve UA yöntemleriyle belirlenmesi.Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu’nda sunulmuştur. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Troia Kültür Merkezi. Çanakkale.
De Certau, M. (2008). Gündelik Hayatın Keşfi I. Eylem, Uygulama, Üretim Sanatları (Çev: L. A. Özcan). Ankara: Dost Kitabevi Yay.
Deniz Topçu, K. (2011). Kent Kimliği Üzerine Bir Araştırma: Konya Örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 1050-1072.
Deniz, K. (2004). Konya’da Farklı Üç Kentsel Mekanda Kent Kimliği Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.)
Durmaz, G. (1995). Balıkesir Şehri. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Coğrafya Anabilim Dalı. İstanbul).
Ergül, E., Öztürk, Z., Akçaören, F. & Gözler, Z., (1980). Balıkesir İli Marmara Denizi Arasının Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Proje No:6760, Ankara.
Göregenli, M. (2015). Çevre Psikolojisi, İnsan Mekân İlişkileri (3. Baskı). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
Gospodini, A. (2004). Urban morphology and place identity in European cities: built heritage and innovative design. Journal of Urban Design, 9(2), 225-248.
Güler, T., Şahnagil, S.& Güler, H., (2016). Kent Kimliğinin Oluşturulmasında Kültürel Unsurların Önemi: Balıkesir Üzerine Bir İnceleme.Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 131-147). Bursa.
Harvey, D. (2014). Postmodernliğin Durumu. (Çev: S. Savran). (7. Baskı). İstanbul: Metis Yay.
İlgar, E. (2008). Kent Kimliği ve Kentsel Değişimin Kent Kimliği Boyutu: Eskişehir Örneği.(Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir).
İnce Güney, Y. (2008). Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu. Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 283-295). Ed: Kubat, A. S., Kürkçüoğlu, E., Küçük, E., Kurtuluş, İ. Eskidemir, K., Akay, M. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yay.
Jarvis, H., Kantor, P. & Cloke, J. (2015). Kent ve Toplumsal Cinsiyet. (Çev: Y. Temürturkan). Ankara: Dipnot Yay.
Karaaslan Ç. (2010). Tarihi Kentlerde Kimliksizleşme Sorunu ve Bir Çözüm Yolu Olarak Kentsel Canlandırma Projeleri. (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
Karadağ, A.& Turut, H. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Kentsel Çevre Algısı Üzerine BirAraştırma: İzmir Örneği.Coğrafi Bilimler Dergisi, 11(1), 31-51.
Karadağ, A., Turut, H. & Mirioğlu, G. (2012). İzmirlilerin İzmiri: Kentsel Çevre Algısı Üzerine Bir Alan Araştırması.TÜRKBİLİM Dergisi, 10, 19-40.
Kartal, M. E. (2013). Üst Ölçekli Projelerin Kent Kimliği Üzerindeki Etkisi Karaburun Örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
Kaypak, Ş. (2010). Antakya'nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi.Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14),373-392.
Kısakürek, Ş.& Beyazıt, E. (2018). Kahramanmaraş Kenti Örneğinde Kent Kimliği ve Kentsel Donatı Elemanları. Turkish Journal of Forest Science, 2(1), 49-59.
Knox, P. (1994). Urbanization, An Introduction to Urban Geography.New Jersey: Prentice Hall.
Lalli, M. (1992). Urban-related identity: Theory, measurement, and empirical findings. Journal of Environmental Psychology, 12(4). 285-303.
Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi. (Çev. I. Ergüden). (2. Baskı). İstanbul: Sel yay.
Lynch, K. (1960). The Image of the City. London: The M.I. T. Press.
Mirioğlu, G. (2019). Balıkesir Kentinde Kadınların Kamusal Mekân Kullanımı: Feminist Bir Perspektif. (Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.)
Mirioğlu, G. (2020). Mekânı Feminist Perspektifle Okumak: Balıkesir Kenti Merkezi İş Alanı Örneği. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 41, 103-128.
Ocakçı, M. & Türk, M.A. (2012). Kentsel Kimlik. M. Ersoy (Ed.), Kentsel Planlama, Ansiklopedik Sözlük İçinde, (s. 226-228). İstanbul: Ninova.
Ocakçı, M. (2012). Kent İmgesi (İmajı). M. Ersoy (Ed.), Kentsel Planlama, Ansiklopedik Sözlük içinde (s. 192-193). İstanbul: Ninova.
Oktay, D. (2002). The quest for urban identity in the changing context of the city Northern Cyprus. Cities, 19(4), 261–271.
Oktay, D. (2011). Kent Kimliğine Bütüncül Bakış.İdeal Kent, 3, 8-19.
Öntuğ, M. M. (2003). XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Balıkesir Şehrinin Fiziki, Demografik ve Sosyo-Ekonmik Yapısı. (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi. Tarih Anabilim Dalı, Konya).
Özdemir, N. (2014). Öğretmen Adaylarının Türkiye'nin Yeryüzü Şekilleri Konusundaki Zihin Haritalaeını Geliştirmeye Yönelik Deneysel Bir Çalışma.Turkish Studies, 9(5), 1685- 1706.
Özey, E. & Çalışkan, V. (2018). Sanayi Coğrafyası Açısından Sektörel Bir İnceleme: Balıkesir’de Kolonya Endüstrisi. Coğrafya Dergisi, 37, 1-17.
Öztürk, Ö. (2007). Kentsel Kimlik Oluşumunda Güzel Sanatların Yeri: İzmir Örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
Proshansky, M. H. (1978). The city and self-identity. Environment and Behavior, 10(2), 147-169.
Sağlık, E. & Kelkit, A. (2019). Kentsel Kimlik Bileşenlerinin Kent Kullanıcıları tarafından Belirlenmesi: Örnek Kent Çanakkale. Çanakkale Onsekizmart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Degisi, 5(1), 63-79.
Şahin, N. (2010). Kent Kimliği Değişim Sürecinin Kayseri Kenti Örneğinde İrdelenmesi.(Yüksek lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
Solak, S. G. (2014). Mekan-Kimlik Etkileşimi ve Kentsel Mekanda Tezahürleri. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara).
Südaş, İ. & Öz, İ. (2018). Davranışsal Coğrafyada Bilişsel Haritalar: Ege Üniversitesi Örneği.Türk Coğrafya Dergisi,17, 81-92.
Tekeli, İ. (1991). Kent Planlaması Konuşmaları. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Yayınları.
Tolun, B. (1970). Balıkesir Ovasında Yerleşme ve İktisadi Faaliyetler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
TÜBA, Türkiye Bilimler Akademisi (2011). Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü. Sosyal Bilimler. Ankara.
Tümertekin, E. & Özgüç, N. (1998). Beşeri Coğrafya: İnsan. Kültür. Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi.
Tümertekin, E. & Özgüç, N. (2009). Beşeri Coğrafya İnsan, Kültür, Mekân. İstanbul: Çantay.
Tunçel, H. (2002). Türk Öğrencilerinin Zihin Haritalarında İslam Ülkeleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 83-103.
Turgut, H., Özalp, A. Y. & Erdoğan, A. (2012). Artvin İlinde Doğal Çevrenin Kent Kimliğine Etkileri.SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 13,172-180.
Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. (11. Baskı). Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu (2017a). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Verileri. Medeni Duruma Göre Nüfus 2019 Yılı Verileri. 26.03.2020 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/, adresinden tarihinde erişilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu (2017b). Ulusal Eğitim İstatistikleri. Bitirilen Eğitim Düzeyi 2016 Yılı Verileri. 09 Nisan 2017 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/, adresinden erişilmiştir.
Uğur, A. & Aliağaoğlu, A. (2019). Şehir Coğrafyası. Ankara: Nobel Yayınevi.
Ulu, E. K. (2019). Türk Mutfak Kültüründe Peynir Tatlıları. AYDIN GASTRONOMY, 3(1), 37-42.
Yurdadön Aslan, P., Özkır, D. & Ofluoğlu, Y. (2016). Bursa Kent Belleği ve Kimliğinin İnşasında Anıt Ağaçların Rolü. İdealkent, 19(7). 800-829.
Yusuf Hocaoğlu Fotoğraf Arşivi, 2020.
Zhou, B., Liu L., Oliva, A. & Torralba, A. (2014). Recognizing City Identity via Attribute Analysis of Geo-Tagged Images. ECCV 2014, III (8691), 519–534. 03 Haziran 2020 tarihinde https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-3-319-10578-9_34.pdf, adresinden erişilmiştir.
Zorlu, T. & Aydıntan, Engin, E. (2010). Kent Kimliği: Tanjant ve Karadeniz Sahil Yollarının Trabzon Kent Kimliğine Etkileri. Mimarlık Dergisi, 252.