TİYATRODA GERÇEKÇİ VE KARŞI GERÇEKÇİ SAHNE TASARIMI ANLAYIŞLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Sahne tasarımında gerçekçi anlayış, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratma hedefi doğrultusunda, sahnede gerçek yaşamı olduğu gibi göstermek gerektiğini ileri sürer ve sakaledenK VE STİLİZASYONRMA ahne tasarımındaki tüm unsurlarda gerçeğe benzerliği gözetir. Sahne tasarımında karşı gerçekçi anlayış ise, gerçek yaşamın olduğu gibi yansıtılmasının olanaksız olduğunu; ayrıca sahne üzerindeki unsurlarda gerçeğe benzerliğin seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratmaya hizmet etmeyeceğini; aksine, gerçeklik yanılsamasını tahrip edeceğini savunur. Bu bağlamda, karşı gerçekçi sahne tasarımı, gerçekliğin benzerinin yaratılması yerine, gerçekliğin stilize edilmesi gerektiğini; stilize edilen gerçekliğin, taklit edilen gerçekliğe kıyasla, seyirci üzerinde çok daha güçlü bir gerçeklik yanılsaması yaratılmasını sağlayacağını iddia eder. Bu çalışmada, gerçekçi ve karşı gerçekçi sahne tasarımı anlayışlarının, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratılmasına hizmet etme bağlamında karşılaştırılması amaçlanmış; bu doğrultuda, birbirine karşıt bu iki anlayış, sahne tasarımında başvurdukları yöntemler ve bu yöntemlerin seyirci üzerinde yarattığı etkiler açısından karşılaştırmalı bir biçimde analiz edilmiş; yapılan analiz sonucunda elde edilen bulguların ışığında, gerçekçi ve karşı gerçekçi sahne tasarımı anlayışlarının, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratma bağlamında işlevsellikleri değerlendirilmiştir.  

___

  • Antoine, A. (1967). Dördüncü Duvarın Gerisinde. Suat Taşer (Derleyen), Sahneye Koyma Sanatı (9-25). Ankara: Bilgi Yayınevi.