KERAMİK BULUNTULARI IŞIĞINDA İLK TUNÇ ÇAĞI VE DEMİR ÇAĞI’NDA REFAHİYE BÖLGESİ
Erzincan ilinin kuzeybatısında yer alan Refahiye ilçesi, Doğu Anadolu’yu Orta Anadolu’ya bağlayan tarihi ve doğal ana yolun üzerinde bölgesinden geçtiği anlaşılan doğal tarihi yolları korumak olduğuna şüphe yoktur. Günümüzde de bu yollar Doğu Anadolu'anoğ olmasının etkisiyle tarih boyunca önemli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. İlçede yapılan tarihi ve arkeolojik çalışmalardan elde edilen keramikler ve diğer bulgular, Refahiye bölgesinin İlk Tunç Çağı’ndan itibaren yerleşim gördüğünü açıklar niteliktedir. Özellikle Demir Çağı’nda Urartu Krallığı’nın bölgede bıraktığı izler, o dönemden kalan kale ve höyük kalıntılarıyla desteklenmektedir. İlçede ve Erzincan genelinde Profesör Dr. Alpaslan Ceylan başkanlığında 1998 yılında başlayan bu çalışmalar, Erzincan’ın ve Refahiye’nin tarihine ışık tutmuştur. Bu çalışma ile bölgede yapılan yüzey araştırmalarının ışığında Refahiye tarihinin aydınlatılmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır.
___
- Aktimur, H. T. (1986) Erzincan, Refahiye ve Kemah Dolaylarının Jeolojisi, MTA Rap. 7932 Ankara
Aktüre, S. (1997). Anadolu’da Bronz Çağı Kentleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları
Atalay, İ. (1986) Uygulamalı Hisroğrafya, Ege Üniv. Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir.
Arsebük, G. (1979).“Altınova’da (Elazığ) Koyu Yüzlü Açkılı ve Karaz Türü Çanak Çömlek Arasındaki İlişkiler” VIII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, 81-92.
Başıbüyük, A. (2012) “Gercanis ve Kuruçay Kazalarının XVII. Yüzyıl Ortalarındaki Nüfus ve Yerleşme Özellikleri” Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 27. Erzurum.
Ceylan, A. (2008). Doğu Anadolu Araştırmaları (Erzurum-Erzincan-Kars-Iğdır) (1998-2008). Erzurum: Güneş Vakfı Yayınları
Ceylan, A. (2015). Doğu Anadolu Araştırmaları II (Erzurum-Erzincan-Kars-Iğdır) (1998-2008)
Ceylan, A- Üngör, İ. (2018) Eskiçağ’da Erzincan Kaleleri, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum
Çilingiroğlu, A. (1976). Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı,Yaşareğitim ve kültür Vakfı, İzmir
Duru, R. (1979) Keban Projesi Değirmentepe Kazısı 1973, Ankara Türk Tarih Kurumu Basımevi
Erinç, S. (1953) Doğu Anadolu Coğrafyası, İstanbul üniversitesi yayınları, İstanbul
Erol, O. (1993) “Türkiye 'nin Doğal Yöre ve Çevreleri”. Ege Univ. Edebiyat Fak. Ege Coğrafya Dergisi, Sayı 7, s. 39, İzmir
Erzen, A. (1992) Doğu Anadolu ve Urartular/Eastern Anatolia and Urartians, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara
Esin, U. (1979) İlk üreticiliğe geçiş evresinde Anadolu ve güneydoğu Avrupa, I. Doğal Çevre Sorunları, İstanbul İstanbul Üniversitesi Yayınları
Munsell, (2000) Munsell Soil Charts Color Book.
Pehlivan, M. (1991) Daya (e) ni /Diau (e) hi. Erzurum 1991
Salvini, M. (2006) Urartu Tarihi ve Kültürü, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul
Sevin, V. (2003) Anadolu Arkeolojisi, Der yayınları, İstanbul
Şahin, İ. F. (1995) Fevzi; “Refahiye İlçe Merkezinde Gelişen Bazı Şehirsel Fonksiyonlar”, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 1, sayı 1
Şahin, İ. F. (2000) “Refahiye ve Çevresinin Geçici Kır Yerleşmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 6, Sayı 4
Osten Van der H.H.,(1940) “Ne Urartaelsche Bronze aus Erzincan” VI. İnternational Kongress für Archaelogi 1939, Berlin s.225-229
Özgüç T.(1961) “Altıntepe Kazıları-Excations at Altıntepe”, Belleten 98
Üngör İ.(2014) "Yeni Araştırmalar Işığında Erzincan’ıneskiçağ Tarihi", XVII. Türk Tarih Kongrresi, ANKARA, TÜRKIYE, 15-17 Eylül 2014, vol.I, pp.207-232
Üngör, İ. (2016) “Urartu Maden Ergitme Sahası, “Kurtderesi” İliç Erzincan, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9 sayı:43.
Yazıcı, H. (1995) “Kızıldağ (Sivas) geçidi Çevresinde Coğrafi Gözlemler”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 30 İstanbul