AB’ye Katılımı Hazırlayan Ortaklık Anlaşmalarının Tarihi ve Siyasi Süreç Kapsamında Şekillenmesi ve AB Üyeliği Üzerindeki Etkisi

Avrupa Birliği, 3. devletlerle, karşılıklı hak ve yükümlülükler, ortak faaliyetler ve özel usuller öngören ortaklık anlaşmaları yapmaya yetkilidir. Avrupa kıtasındaki devletlerle yapılan ortaklık anlaşmaları, diğer anlaşmalardan farklı olarak, bir yandan AB tarafından dış ilişkilerinin düzenlenmesinde yoğun ve esnek bir şekilde kullanılmakta, diğer yandan ortak devletler tarafından AB ile yakın ilişkiler kurabilmek ve Avrupa bütünleşme sürecine katılabilmek amacıyla kullanılmaktadır. Çalışmamızda AB’ye katılımı hazırlayan ortaklık anlaşmaları olarak nitelendirilen bu tür anlaşmalarının akdedilmesi ve AB üyeliği olgusu arasındaki bağlantı tarihi ve siyasi süreçler içerisinde farklı şekillerde ortaya çıkarak bu konuda çeşitli tartışmalara sebebiyet vermiştir. Buna rağmen ortaklık anlaşmaları taraflar arasındaki ilişkilerin dayandığı en önemli hukuki araç olarak önemini korumuştur. Çalışmamızda bu anlaşmalarının tarihi ve siyasi süreç içerisinde şekillenmeleri ve AB üyeliği üzerindeki etkileri karşılaştırılmalı bir şekilde incelenmektedir

Anahtar Kelimeler:

Avrupa Birliği Üyeliği, Ortaklık Anlaşmaları, Avrupa Anlaşmaları, İstikrar ve Ortaklık Anlaşmaları, Ortak Devlet.

Shaping of Association Agreements Preparing the Accession to the EU during the Historical and Political Processes and their Effects on the EU Membership

The EU has the competence to conclude association agreements with 3rd states, which can involve reciprocal rights and obligations, common actions and special procedures. The association agreements made with European states are used by the EU in the establishment of foreign relations; on the other hand they are used by the associated countries to create closer relations with the EU and to join the European integration process. The link between EU membership and the conclusion of the association agreements preparing for accession to the EU has emerged in different ways during the historical and political processes, giving rise to different discussions on the matter. This paper seeks to comparatively scrutinize the shaping of association agreements and their effects on the EU membership

Keywords:

European Union Membership, Association Agreements, Europe Agreements, Stabilization and Association Agreements, Associated state.,

PDF

___

Ivan BİLİARSKY, Ovidiu CRİSTEA, Anca OROVEANU (Der), The Balkans and Caucasus: Parallel Processes on the Opposite Sides of the Black Sea, Cambridge, Cambridge Scholars Publishing, 2012.
Nurettin BİLİCİ, Avrupa Birliği - Türkiye İlişkileri, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları, 2007.
Steven BLOCKMANS ve Adam LAZOWSKİ, The European Union and Its Neighbours, UK, ASSER Yayınları, 2006.
Burcu BOSTANCIOĞLU, Türkiye-AB İlişkilerinin Politikası, Ankara, İmge Kitabevi, 1999.
Hacı CAN, Türkiye - Avrupa Topluluğu Ortaklık Hukukunda Kişilerin Serbest Dolaşımı, İzmir, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yayını, 2006.
Hacı CAN ve Çınar ÖZEN, Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık İlişkisi, Ankara, Gazi Kitap Evi, Ağustos 2005.
David CLARK, The Enlargement and Integration of the European Union: Issues and Strategies, Londra, Routlegde yayın evi, 1997.
Michelle CİNİ, "Culture, Institutions and Campaign Effects: Explaining the Outcome of Malta's EU Accession Referendum", Szcerbiak, Aleks ve Taggart, Paul (Der), EU Enlargement and Referendums, London, Routledge, 2005.
Marise CREMONA (Der), The Enlargement of European Union, Oxford, Oxford University Press, 2003.
Şaban ÇALIŞ, Birol AKGÜN, Önder KUTLU (Der.), Uluslararası Örgütler ve Türkiye, Konya, Çizgi Kitabevi, 2006.
Alan DASHWOOD ve Christophe HİLLİON (Der.), The General Law Of E.C External Relations, Cambridge, Cambridge University Press, 2000.
Arolda ELBASANİ, "Enlargement in the Western Balkans: EU Incentives and Domestic Constrains", Biliarsky, Ivan - Cristea, Ovidiu - Oroveanu, Anca (Der.), The Balkans and Caucasus: Parallel Processes on the Opposite Sides of the Black Sea, Cambridge, Cambridge Scholars Publishing, 2012.
Çağrı ERHAN ve Tuğrul ARAT, "AET'yle İlişkiler", Oran, Baskın (der.), Türk Dış Politikası-Cilt:1 (1919-1980) İstanbul, 5. Baskı, İletişim Yayınları, 2003.
Eric FAUCOMPRET ve Jozef KONİNGS, Turkish Accession to the EU, Satisfying the Copenhagen Criteria, ABD, Routledge Yayınları, 2008.
James GOW, Rachel KERR, Zoran PAJİ (Der.), Prosecuting War Crimes: Lessons and Legacies of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia, Nju Jork, Routledge, 2014.
Aida GUGU, "Main Features of Stabilization and Association Agreements and the Differences with Europe Agreements", Albanian Center for International Trade, Tirane, 2003.
Joni HELİSKOSKİ, Mixed Agreements as a Technique for Organizing the International Relations of the European Community and ist Member States, Kluwer Law International, Hollanda, 2001.
Christophe HİLLİON, "The Copenhagen Criteria and their Progency", Hillion, Christophe (Der), EU Enlargement: A Legal Approach, ABD, Hart Publishing, 2004.
Christophe HİLLİON, (Der), EU Enlargement: A Legal Approach, ABD, Hart Publishing, 2004.
Borg JOSEPH ve Inguanez JOHN, "Malta and the European Community" Busuttil, S - Lerin, F - Mizzi, L. (Der.), Option Meditrraneennes, Malta: Food, Agriculture, Fisheries and the Environment, C. B, S. 07, CIHEAM, Montpellier, 1993.
Eirini KARAMOUZİ, Greece, the EEC and the Cold War, 1974-1979, The Second Enlargement, UK, Palgrave Macmillan, 2014.
Rıdvan KARLUK, Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu ile Olan Ortaklık ilişkileri ve Türk Dış Ticareti içinde Topluluğun Yeri, Eskişehir, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, 1974.
Rıdvan KARLUK, AB ve Türkiye, Ankara, Sekizinci baskı, Beta Yayınları, 2005.
Murat KAVALALI, Avrupa Birliği'nin Genişleme Süreci: AB'nin Merkezi Doğu Avrupa ve Batı Balkan Ülkeleri İle İlişkileri, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, AB İle İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ekim 2005.
Christos KASSİMERİS, "Greece and the American Embrace: Greek Foreign Policy Towards Turkey, the US and the Western Alliance", Tauris Academic Studies Yayınları, Nju Jork, 2010.
Rachel KERR, "Lost in Translation? Perception of the ICTY in the former Yugoslavia", Gow, James - Kerr, Rachel - Paji, Zoran (Der.), Prosecuting War Crimes: Lessons and Legacies of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia, Nju Jork, Routledge, 2014.
John N. KİNNAS, The Politics of Association in Europe, Frankfurt, Campus Verlagi, 1979.
Mustafa KUTLAY, (Der.), Analist: AB Dönem Başkanlıklarının Kıskacında Türkiye - AB İlişkileri, Ankara, USAK Yayınları, 2010.
Adam LAZOWSKİ, "Approximation of Laws", Ott, Andrea ve Kirstyn, Inglis, (Der.) Handbook on European Enlargement: A commentary on the Enlargement Process, The Hague, TMC Asser Press, 2002.
Marc MARESCEAU, "Pre-accession", Cremona, Marise (Der.) The Enlargement of European Union, Oxford, Oxford University Press, 2003.
Harwood MARK, Malta in the European Union, England, Ashgate Publishing, 2014.
Ceren MUTUŞ, "AB'den farklı bir yaklaşım: Hırvatistan-Slovenya Sınır Anlaşmazlığı", F. Elmas (Der.), Son Dönem Türk Dış Politikasında Balkanlar: Riskler ve Fırsatlar Ekseninde Bir Bölge, Ankara, USAK Yayınları, 2010.
Ceren MUTUŞ, "Hırvatistan'ın AB Üyeliğinde Mutlu Son: Türkiye İçin Dersler", Kutlay, Mustafa (Ed.), Analist: AB Dönem Başkanlıklarının Kıskacında Türkiye - AB İlişkileri, Ankara, USAK Yayınları, 2010.
Peter-Christian MÜLLER-GRAFF, "Legal framework for EU - CEEC relations", Maresceau, Marc (Der.), Enlarging the European Union, Relation Between the EU and Central and Eastern Europe, London, Longman Press, 1997.Ankara Üniversitesi Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Anabilim DalıAnkara Üniversitesi Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Anabilim Dalı
Baskın ORAN (Der.), Türk Dış Politikası-Cilt:1 (1919-1980), İstanbul, 5. Baskı,
Andrea OTT ve Inglis KİRSTYN, (Der.) Handbook on European Enlargement: A commentary on the Enlargement Process, The Hague, TMC Asser Press, 2002.
Eleni PANAGİOTAREA, Greece in the Euro, economi delinguency or system failure?, UK, ECPR Press, 2013.
Dimitris PAPADİMİTRİOU, "The EU's Strategy in the Post-Communist Balkans", Southeast European and Black Sea Studies, September 2001, C.1, S.3, ss. 69-94.
Steve PEERS, "Living in Sin:Legal Integration Under the EC-Turkey Customs Union", European Journal of International Law, 1996 S.7, ss. 411-430.
Steve PEERS, "EC Frameworks of International relations: Co-operation, Partnership and Association", Dashwood, Alan - Hillion Christophe (Der.) The General Law Of E.C External Relations, Cambridge, Cambridge University Press, 2000.
Davies P. SİANİ, "Introduction: international intervention (and non-intervention) in the Balkans", P. Siani-Davies (Der.), International Intervention in the Balkans since 1995, London and New York, Routledge Press, 2003.
Lynn Elizabeth RAMSEY, The Polish Europe Agreement: An Analysis Of Implementation And Implementation Theory In European Union External Relations Agreements, yayınlanmamış doktora tezi, School Of Law University Of Glasgow, Nisan 1998.
Stephanie Laulh SHAELOU, The EU and Cyprus: Principles and Strategies of Full Integration, Hollanda, Martinus Nijfohh Publishers, 2010.
Christina J. SCHNEİDER, "Enlargement Processes and Distributional Conflicts, The Politics of Discriminatory Membership in the European Union", Springer Science, + Business Media B.V, C. 132, S. 1, 2007, ss. 85-102.
Aleks SZCERBİAK ve Paul TAGGART (Der.), EU Enlargement and Referendums, London, Routledge, 2005.
Allan F. TATHAM, Enlargement of the European Union, Netherlands, Kluwer Law International, 2009.
Fehmi AĞCA, "Batı Balkanların Geleceğinde Avrupa Birliği ve Türkiye'nin Rolü", Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, C5, No:1, 2010, ss. 45-65.
Fındıkçı AYDIN, "Orta ve Doğu Avrupa Ülkelerinin Avrupa Birliğine Tam Üyeliklerinin Dünü, Bugünü ve Geleceği", Mülkiye Dergisi, C: XXV, S: 228, 2001.
Hacı CAN, "Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık İlişkisinin Hukuki Çerçevesi", Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Güz 2003, C.3, S.1, ss. 19-44.
Elif GÜRSOY, "Avrupa Anlaşmalarının Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkelerinin Ekonomik Gelişimine Etkisi", www.dtm.gov.tr/dtmadmin/.../avrupa_anlasmalarinin_merkezi_ve.doc
Rıdvan KARLUK, "Avrupa Birliği'nin Balkanlara Genişlemesi: Balkan Ülkelerine Üyelik Perspektifi", International Conference On Eurasian Economies 2014.
Stefania PANEBİANCO ve Rosa ROSSİ, "EU attempts to export norms of good governance to the Mediterranean and Western Balkan countries", Jean Monnet Working Papers in Comparative and International Politics.
John REDMOND, "Cyprus, Malta and the European Community Accession, Association or Partnership", Washington, 1993, (paper presented at European Community Studies Association Third Biannual Conference).
Soyalp TAMÇELİK, "Kıbrıs ve Avrupa Birliği İlişkileri - I", Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2003, ss. 165-186.
Mustafa TURKEŞ ve Göksu GÖKSÖZ, 'The European Union strategy towards the Western Balkans: exclusion or integration?', East European Politics and Societies, C.20, S.4, 2006, ss. 675-677.
Sezen UĞURLU, "Political Criteria for Accession to the EU: Human Rights Conditionality and the Croatian Case" Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2013, C: 68, No. 3, ss. 165-190.
Ceren UYSAL, "Türkiye - Avrupa Birliği İlişkilerinin Tarihsel Süreci Ve Son Gelişmeler", Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, C.1, 2001, ss. 140-153.
Mehmet Murat ERDOĞAN, Soğuk Savaş Sonrasında Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri 1990-2005, yayınlanmamış doktora tezi, Ankara, 2006.
Günay Aylin GÜRZEL, Greece's Accession To The EU And Its Integration Process, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara, Eylül, 2004.
Avrupa Birliği Antlaşması
Avrupa Birliğinin İşleyişi Hakkında Antlaşma
Avrupa Topluluğu Antlaşması
Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması
AET - Türkiye Ortaklık Anlaşması ve Katma Protokol
AET - Yunanistan Ortaklık Anlaşması
AET - Malta Ortaklık Anlaşması
AET - Kıbrıs Ortaklık Anlaşması
AT - Polonya Ortaklık Anlaşması
AT - Estonya Ortaklık Anlaşması
AT - Bulgaristan Ortaklık Anlaşması
AT - Macaristan Ortaklık Anlaşması
AB - Arnavutluk İstikrar ve Ortaklık Anlaşması
AB - Makedonya İstikrar ve Ortaklık Anlaşması
AB - Hırvatistan İstikrar ve Ortaklık Anlaşması
AB - Sırbistan İstikrar ve Ortaklık Anlaşmas
88/345/EEC Council Decision of 22 June 1988 on the conclusion of the Joint Declaration on the establishment of official relations between the European Economic Community and the Council for Mutual Economic Assistance.
Bulletin of the European Communities No 12, Volume 22, 28.12.1989, L 375.
Commission Opinion On Turkey's Request For Accessıon To The Community. Brussels, 20 Aralık 1989.
Comission Of The European Communities, Greece And The European Community, Europe Information, 14/78, Eylül 1978.
EUCJ - Case 12/86 Demirel
EU - Western Balcans Thessaloniki Summit, 21 June 2003, Declaration.
European Council, Presidency Conclusions - Thessaloniki, 19 and 20 June 2003.
European Council Santa Maria de Feira Summit 2000, Conclusion of Presidency.
European Commission Zagreb Summit 24 November 2000 Final Declaration.
European Commission Opinion on the application for membership of the European
Economic Community (EEC) by Greece On 29 January 1976. Bulletin of the
European Communities. February 1976, n° Supplement 2/1976. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
General Affairs Council, Review of the Stabilisation and Association Process, Annex Section III, Brussels, 11-12 June 2001, Press 01/226.
TBMM, Katma Protokolün onaylanmasını 22 Temmuz 1971 tarih ve 1448 sayılı Kanunla uygun bulmuştur (Resmi Gazete, 29 Aralık 1972, No: 14406).
Official Journal of the European Communities, No 26, 1963.
Rapport fait au nom de la commission politique sur les aspects politiques et institutionnels de l'adhésion ou de l'association à la Communauté par M. Willi Birkelbach Rapporteur. [s.l.]: Services des publications des Communautés européennes, 15.01.1962. 20 p. ISBN 2837/2/62/2. (Assemblée parlementaire européenne, Documents de séance 1961- 1962, Document 122).
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:r18003
http://www.cefta.int/
http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-92-27_en.htm?locale=en
http://core.ac.uk/download/pdf/5079883.pdf
http://www.usakgundem.com/yazar/1496/merkel'in-'İmtiyazlı-ortaklık'-önerisi-neanlama-geliyor.html
http://aei.pitt.edu/960/1/enlargement_greece.pdf
http://www.cvce.eu/content/publication/1999/1/1/add5c5dd-118f-412d-bf8a- 277a9fc1f239/publishable_en.pdf
http://www.ikv.org.tr/icerik_print.asp?id=32
http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/turkey/association_agreement_1964_en.pdf
http://ec.europa.eu/enlargement/countries/detailed-countryinformation/albania/index_en.htm
http://eeas.europa.eu/kosovo/index_en.htm
https://euobserver.com/opinion/128157
http://www.ikv.org.tr/ikv.asp?id=282
http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4274269.stm
http://www.delhrv.ec.europa.eu/?lang=en&content=62
http://ec.europa.eu/enlargement/index_en.htm
http://ec.europa.eu/enlargement/countries/detailed-country-information
http://aei.pitt.edu/65135/1/BUL333.pdf
http://aei.pitt.edu/4475/1/4475.pdf
http://ec.europa.eu/enlargement/about/directorate-general/index_en.htm
http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/turkiye_-_ab_kronoloji.pdf

ISSN: 1303-2518
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2001
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi