Karanlık Suya Batan Kadın İmgesi: Ophelia - Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Resim ve Fotoğraf Sanatında Delilik

Bu makale, Batı düşünce tarihinde ve sanatında delilik ile kadın arasındaki ilişki üzerine gönderme yaparak başlar. Hamlet Ophelia’ sının yorumlanması, toplumsal cinsiyet, kadının konumu ve edebiyat alanlarındaki söylemler içindeki önemi bağlamında ele alınarak Ophelia’nın resme ve fotoğrafa aktarılmasında sanatçıların yaklaşımları incelenmiştir. Deli kadın fenomeni insanlık tarihiyle aynı yaştadır ve sanat tarihi boyunca bu görsel imgenin geçirdiği dönüşümler, kadına yönelik toplumsal tutumlarda ve kadına yüklenen görevlerle koşut ilerler. Ophelia gençliği, güzelliği ve masumiyetiyle olduğu kadar solgun yüzü, deliliği ve genç yaşta ölümüyle kutsal kadın kavramının edebiyattaki en yakın benzeri olduğu gibi tüm deli kadınların da duayeni sayılır. Shakespeare’in oyununda dolaylı olarak anlatılan Ophelia’nın ölüm sahnesi birçok şair, yazar gibi ressamların ve fotoğrafçıların da ilgi odağı olur. John Everett Millais 1852’de yaptığı Ophelia resmi ile dönemi ve sonrasındaki sanatçılara ilham verir. Bu çalışma Ophelia özelinde deliliğin kadınlık durumu ile neden ve nasıl ilişkilendirildiğini analiz edecektir. Analizler, Ophelia’nın resme ve fotoğrafa aktarılmasında sanatçıların yaklaşımlarına ve feminist kuramcıların argümanlarına dayanmaktadır.

Image of the Woman Sinking Down the Dark Water: Ophelia - Insanity in the Art of Painting and Photography in the Context of Gender in Society

This article starts with a reference to the relationship between insanity and women in Western history of thought and art. The interpretation of Hamlet’s Ophelia is discussed within the context of gender, the status of women and its significance in the discourses of literature, and the approach of artists in depicting Ophelia in paintings and photography is analysed. Madwoman phenomenon is as old as the history of humanity, and the transformation of this visual image progresses in parallel with the societal attitude towards women and the role attributed to women. As Ophelia is the closest representative of the concept of the holy woman in literature with her youth, beauty and innocence as much as with her pale face, insanity and death at a young age, she is also considered to be the doyenne of all the madwomen. Ophelia’s scene, which is indirectly depicted in Shakespeare’s play, became a focus of interest for many painters and photographers as well as poets and authors. John Everett Millais inspires the artists of his time and beyond with the Ophelia painting he made in 1852. This study will analyse how and why insanity is associated with femininity, through the specific case of Ophelia. The analyses are based on the approach of the artists in depicting Ophelia in paintings and photographs, and the arguments of feminist theoreticians.

___

KAYNAKÇA Bachelard, G. (1999). Water and Dreams. The Pegasus Foundation.

Bozer, D.A. (2019). Shakespeare'in Hamlet Oyununda Çürümüşlük ve Hastalık İzlekleri ve İmgeleri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Haziran/June 2019 - 36(1), 110-121. doi: 10.32600/huefd.469147

Foucault, M. (2017). Deliliğin Tarihi (Çev: M. A Kılıçbay). 7.bs. Ankara: İmge Kitabevi.

Hapgood, R. (2004). Hamlet Nerdeyse Absürd: Ertelemenin Dramatürjisi (Çev: A. Çetiner). Mimesis Tiyatro/Çeviri ve Araştırma Dergisi Hamlet Özel Sayısı, S:10, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayını. 117-131.

Karadağ, Ö. (2017). Disiplinlerarası ve Medyalararası bir Yeniden Yazma Eylemi Olarak Metin ve Performans: Hamlet Makinesi (1977) & “Ophelia’ya Ölüm Yakışır” (2005). Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi –Studien zur deutschen Sprache und Literatur 2017/II. s.23-48. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/394104

Kaup, M. (1993). Mad Intertextuality: Madness in Twentieth-Century Women’s Writing. Trier: WVT Wissenschaftlicher Verlag Trier.

Neely, C. (1991) Documents in Madness: Reading Madness and Gender in Shakespeare's Tragedies and Early Modern Culture. Shakespeare Quarterly, 42.3

Pearl S. (2009). Through a Mediated Mirror: The Photographic Physiognomy of Dr. Hugh Welch Diamond. History of Photography, 33(3):288-305.

Pınarbaşı, S. Ö. (2003). Batı Resminde Ophelia Betimleri. Sanat Tarihi Yıllığı, S.16, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını. s.107-122.

Shakespeare W. (2007). Hamlet (Çev. B. Bozkurt). 9.basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Showalter, E. (1980). Victorian Women and Insanity. Victorian Studies, 23/2, 157-181.

Showalter, E. (2004). Ophelia’nın Temsili: Kadınlar, Delilik ve Feminist Eleştirinin Sorumlulukları (Çev: Z. Okan-G. Tunç). Mimesis Tiyatro/Çeviri ve Araştırma Dergisi Hamlet Özel Sayısı, S:10, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayını. 247-265.

Tigner, A. L. (2012). Literature and the Renaissance garden from Elizabeth I to Charles II. Londra ve New York: Routledge.

Ussher, J. M. (2011). The Madness of Women: Myth and Experience. London: Routledge.

http://americaneighbourhood.blogspot.com/2010/11/ophelia.html Erişim T. 15.08.2018.

___

APA Okkalı, İ , Kılıç Sarıkaya, D . (2020). Karanlık Suya Batan Kadın İmgesi: Ophelia - Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Resim ve Fotoğraf Sanatında Delilik . ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi , (3) , 117-134 . DOI: 10.46372/arts.689071