Factotum Ve Paterson Filmlerinde Ahlaksal Öznenin Kurulumu
Michel
Foucault’da etik, bireyin kendisiyle olan ilişkisi sonucunda kendisini
davranışlarının ahlaksal öznesi olarak kurması biçiminde ele alınır. Bireyin
kendisi ile olan ilişkilerinin açığa çıkarılması için Foucault, kendilik
kaygısı incelemelerine başvurur. Kendilik kaygısı temelde kendine özen gösterme
ilkesine dayanan, bireyin bedenen ve ruhen kurduğu bir kendilik ilişkisini
kapsar. Antikçağda bir kültür olarak var olan kendilik kaygısı, aynı zamanda
toplum yaşayışı içinde başkalarıyla olan ilişkilerle birlikte, bir etkileşim
içinde gerçekleşir. Çalışmada, kendi edebi söylemleri yoluyla bilinçli bir var
olma çabası içinde olan karakterlerin hikâyesini anlatan Factotum ve Paterson adlı
filmler ele alınmıştır. Chinaski ve Paterson adlı kahramanların kendilerini
gerçekleştirmek adına kendileriyle nasıl bir ilişki kurdukları, kendilerini
nasıl davranışlarının etik birer özneleri haline getirdikleri kendilik
pratikleri aracılığıyla incelenmiştir. Kendilik kaygısının toplumsal boyutu,
başkalarıyla olan ilişkiler, hikâyelerde
kahramanların yakın ilişki içinde oldukları insanlar ve çalışma hayatları ile
birlikte iktidar ilişkileri başlığı altında ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Michel Foucault, Etik, Kendilik Kaygısı, İktidar İlişkileri, Özgürlük, Factotum
Establisment Of The Moral Subject In Factotum And Paterson Films Abstract
Ethics in Michel Foucault, handled in its form
that to set up oneself as the moral subject of one's behaviour as a result of
the ındividual’s relationship with oneself. In order to reveal the individual's
relations with oneself, Foucault apply to self-anxiety studies. The
self-anxiety that essentially based on the principle of self-attention, involve
self-relations that individual set up physically and mentally. The self-anxiety
that exists as a culture in antiquity also together with relations with others
in the life of society, actualize in an interaction. In this study, Factotum
and Paterson movies, which tell the story of characters who are trying to make
a conscious existence effort through their own literary discourses, are
discussed. Characters that named Chinaski and Paterson how formed a
relationship with themselves in order to realize themselves, and how they made
turn into the ethical subjects of their behavior were examined through the
self-practice. Social dimension of self-anxiety, relations with others, the
people that had close relationship with heroes in stories, it is discussed
under the title of power relations together with their working lives.
Keywords:
Michel Foucault Ethics, Self-Anxiety, Power Relations, Freedom, Factotum, Peterson,
___
BAYRAM, Ahmet Kemal (2018), “Foucault'nun Yöntemi: Hakikatin Söylemsel İnşasının Arkeolojisi ve Soykütüğü”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Degisi, 6 (2), s.217-230.BUKOWSKİ, Charles (2016) Factotum, A. Pardo (çev), Metis Yayınları, İstanbul.
CEYLAN, Can (2015), “Foucault ve İronik Özgürlük”, Akademik Bakış Dergisi, 51, s.183-194.
EROĞLU, Hülya Özçağlar (2016) "Foucault'nun İktidarları", Amme İdaresi Dergisi, 49 (2), s.39-54.
FOUCAULT, Michel (2015), Seçme Yazılar 3, (4. Basım), Işık Ergüden ve Ferda Keskin (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, s.198.
FOUCAULT, Michel (2015a), Seçme Yazılar 4, (4. Basım), Işık Ergüden (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, s.173.
FOUCAULT, Michel (2016), Seçme Yazılar 1, (4. Basım), Işık Ergüden, Osman Akınhay ve Ferda Keskin (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, s.92.
FOUCAULT, Michel (2016a), Seçme Yazılar 2, (5. Basım), Işık Ergüden ve Osman Akınhay (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, s.26-254.
FOUCAULT, Michel (2017), Cinselliğin Tarihi, (Sekizinci Basım), (Hülya Uğur Tanrıöver (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, s.132-332.
FOUCAULT, Michel (2017a), Öznellik ve Hakikat, Sibel Yardımcı (çev), İstanbul Bilgi Üniveristesi Yayınları, İstanbul, s.257, 259.
GÜNDOĞDU, Hakan (Güz 2013), "Foucaultcu Eleştiri Nasıl Anlaşılmalı?", Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 21, s.37-54.
HAMER, Bent (2005), Factotum, (Sinema Filmi).
IŞIK, Sever (Bahar 2012), "Foucault'da İktidar, Özgürlük ve Direniş", Ekev Akademi Dergisi, 51, s.103-114.
IŞIK, Sever (Bahar 2014), "Foucault'da Kendilik Etiği ve Sanat Yapıtı Olarak Yaşam", Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 17, s.101-116.
JARMUSCH, Jim ( 2016), Paterson, (Sinema Filmi).
URHAN, Veli (2010), Fikir Mimarları Dizisi-24 Foucault, Say Yayınları, İstanbul, s.249-261.
URHAN, Veli (2013), Michel Foucault ve Düşünce Sistemleri Tarihi, Say Yayınları, Ankara, s. 20-235.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Aksaray Üniversitesi