TÜRKİYE AÇISINDAN WAGNER KANUNU’NUN GEÇERLİLİĞİNİN ANALİZİ

Kamu sektörünün toplam ekonomik faaliyetler içerisindeki payının, ekonomik gelişme ile birlikte artması olgusu Wagner Kanunu olarak adlandırılmaktadır. İlk kez Wagner tarafından çok sayıda ülkenin ekonomik verileri ışığında yapılan çalışmanın sonuçlarına göre, kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Kamu harcamalarının artış yönlü bir eğilim göstermesi, devletin ekonomik ve sosyal yapı içerisindeki rolünün zamanla artmış olmasına bağlanmıştır. Bu çalışmada, kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki Wagner Kanunu çerçevesinde, Türkiye açısından test edilmiştir. Dolayısıyla modelde kamu harcamalarının gelir elastikiyetinin sıfırdan veya birden büyük gerçekleşmesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Wagner Kanunu, eşbütünleşme, vektör otoregresyon (VAR), etki-tepki analizi, varyans ayrıştırması

THE ANALYSIS OF THE VALIDITY OF WAGNER’S LAW FOR TURKEY

The growth of public expenditure as a proportion of GNP has received considerable attention from economists, who have mainly directed their attention to the analysis of the reasons for the permanent growth of public expenditure. On the basis of empirical findings, Wagner formulated a law of expanding state expenditure as an inevitable feature of progressive state. He was first scholar to recognize the existence of a positive correlation between the level of economic development and size of the public sector. The purpose of the study is to investigate whether the Turkish case supports Wagner’s Law or not.

Keywords:

Wagner’s Law, cointegration, vector autoregression, impulse-response function, variance decomposition,

PDF

___

CHAREMZA, W.W. ve D.F. DEADMAN (1997), New Directions in Econometric Practice, Edward Elgar, England.
ÇEKEROL, Kamil ve Hüseyin GÜRBÜZ (2003), “Reel Döviz Kuru Değişimleri ile Sektörel Dış Ticaret Fiyatları Arasındaki Uzun Dönem İlişki”, http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/odtu_kamil.pdf
DICKEY, D.A. ve W.A. FULLER (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
DPT (2004), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-2003), Ankara.
EKER, Aytaç (1996), Kamusal Maliye, Doğuş Matbaası, İzmir.
ENDERS, W. (1995), Applied Econometric Time Series, John Wiley&Sons.Inc., USA.
ENGLE, R.F. ve C.W.J. GRANGER (1991), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, in Long-Run Economic Relationships, R.F.Engle and C.W.J.Granger (eds.), Oxford University Press, 81-113.
GRANGER, C.W.J. (1988), “Some Recent Developments in a Concept of Causality”, Elsevier Science Publishers B.V., Holland, 199-211.
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI (2002), Hazine İstatistikleri (1980-2001), Ankara.
JOHANSEN, S. ve K. JUSELİUS (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference On Cointegration:with Aplication to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
JOHANSEN, S., (1988), “Statistical Analysis of Cointegrating Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control,12, 231-254.
KARACA, Orhan (2003), “Türkiye’de Enflasyon-Büyüme İlişkisi:Zaman Serisi Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4, 247-255.
KUTLAR, Aziz (2000), Ekonometrik Zaman Serileri Teori ve Uygulama, Birinci Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
MACKINNON, G. (1991), “Critical Values for Cointegration Tests”, in Long- Run Economic Relationships, R.F.Engle and C.W.J.Granger (eds.),Oxford University Press, 267-277.
MALİYE BAKANLIĞI (2000), 2001 Yılı Bütçe Gerekçesi, Ankara.
MALİYE BAKANLIĞI, http://www.maliye.gov.tr
SIMS, C.A. (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48, 1-48.
STOCK, W. ve M. WATSON (1991), “Variable Trends in Economic Time Series”, in Long-Run Economic Relationships, R.F.Engle and C.W.J.Granger (eds.), Oxford University Press, 17-51.
TCMB, Yıllık Raporları, http://www.tcmb.gov.tr
TERZİ, Harun (1998), “Kamu Harcamaları İle Ekonomik Kalkınma İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, İktisat, İşletme ve Finans, 13(142), 67-78.
TÜRK, İsmail (1992), Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, 1.Baskı, Ankara.
ULUTÜRK, Süleyman (2001), “Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme
Üzerine Etkileri”, Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1, 131-139.
UTKULU, Utku (1997), “How To Estimate Long-Run Relationships in Economics: An Overview of Recent Developments”, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 12(2), 39-48.
WAGNER, A. (1883), “Three Extracts on Public Finance”, Musgrave, A.R.,
Peacock, A.T., (ed.) (1967), Classics in the Theory of Public Finance, 1-27.
YAMAK N. ve Y. KÜÇÜKKALE (1997), “Türkiye’de Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi”, İktisat, İşletme ve Finans, 12(131).
ZENGİN, Ahmet (2001), “Reel Döviz Kuru Hareketleri ve Sektörel Dış Ticaret Fiyatları”, http://www.foreigntrade.gov.tr/ead/DTDERGI/nisan2001/reel.htm