OKTAY TAŞ, ÇAĞDAŞ YAŞAROĞLU, KAYA TOKMAKÇIOĞLU

FİNANSAL OPSİYONLARLA REEL OPSİYONLARIN KARŞILAŞTIRILMASI VE GERÇEK BİR YATIRIM PROJESİNDE REEL OPSİYONLARIN HESAPLANMASI

Opsiyon, sahibine belirli bir zaman dilimi içerisinde herhangi bir yükümlülük altına girmeden anlaşma konusu olabilecek herhangi bir varlığı önceden belirlenmiş bir fiyattan alma (Call option) veya satma (Put option) hakkını verir. Opsiyonların gerçek hayatta reel varlık yatırımları için de kullanılabilir hale getirilmesi ihtiyacı ise reel opsiyonları ortaya çıkarmıştır. Reel opsiyonlar finansal opsiyonlarla benzer özellikler sahiptir. İki tip opsiyon arasındaki en önemli fark reel opsiyonların genellikle finansal piyasalarda işlem görmemesidir. Bu çalışmada ilk olarak finansal ve reel opsiyonlar hakkında bilgi verilmiş ve iki tip opsiyonun karşılaştırması yapılmıştır. Çalışmada ayrıca opsiyon değerleme yöntemleri hakkında bilgi verilerek, gerçek bir yatırım projesine reel opsiyon yöntemi uygulanıp opsiyonun değeri hesaplanmış, klasik proje değerleme yöntemlerine göre kabul edilmeyecek bir projenin opsiyon değeri ile kabul edilebilir bir proje olduğu ortaya çıkmıştır. Kısaca bu çalışmada finansal opsiyonlar ile reel opsiyonlar arasındaki farklar irdelenerek, reel opsiyonlar için gerçek bir uygulama yapılmış ve reel opsiyonların proje değerlemedeki önemi açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Reel opsiyonlar, proje değerleme, opsiyonlar, opsiyon fiyatlama modelleri

THE COMPARISON OF FINANCIAL AND REAL OPTIONS AND THE USE OF REAL OPTIONS IN AN INVESTMENT PROJECT

An option gives its owner the right but not the obligation to buy (Call option) or to sell (Put option) an underlying security in a predetermined period of time at a predetermined price. The use of options in real asset investments gave birth to real options. Real options and financial options have similar properties. The most important difference is that generally real options are not traded in financial markets. In this study first of all, real options and financial options are defined and compared. Also, information about option pricing methods is given. As a case study, real options approach is applied to a real investment project and value of the option is calculated. Consequently, it has been found out that a project, which is not acceptable according to traditional project valuation approaches, becomes acceptable by using real options approach. In brief, in this study differences between financial options and real options are explained and with an actual case study, the importance of real options in project valuation is shown.

Keywords:

Real options, project valuation, options, option pricing models,

PDF

___

AMRAM, M., ve N. KULATILAKA (1999), Real Options - Managing Strategic Investment in an Uncertain World, Harvard Business School Press.
ALPAN, F. (1999), Örneklerle Futures Anlaşmalar ve Opsiyonlar, Literatür Yayıncılık.
BLACK, F., ve M. SCHOLES (1973), “The pricing of Options and Corporate Liabilities”, Journal of Political Economy, 81, 637–654.
COPELAND, T.E., ve V. ANTIKAROV (2001), Real Options - A Practitioner's Guide, TEXERE.
CORNETT, M.M. ve A.S. SAUNDERS (2003), Financial Markets and Institutions, McGraw-Hill Inc.
COX, J. C., ve S.A ROSS (1976), “The Valuation of Options for Alternative Stochastic Processes”, Journal of Financial Economics, 3, 145-166.
COX, J. C., ROSS, S. A. ve M. RUBINSTEIN (1979), “Option Pricing: A simplified Approach”, Journal of Financial Economics, 7, 229-263.
DUBOFSKY, D.A. (1992), Options and Financial Futures, McGraw-Hill Inc..
HULL, J.C. (1991), Introduction to Futures and Options Markets, Pearson Prentice Hall.
HULL, J.C. (2006), Options, Futures, And Other Derivatives, Pearson Prentice Hall.
JARROW, R. ve S. TURNBULL (1996), Derivative Securities, South-Western College Publishing, 1996.
LESLIE, K. J., ve M.P. MICHAELS (1997), “The Real Power of Real Options”, The McKinsey Quarterly, 3, 4-22.
MUN, J. (2002), Real Options Analysis, John Wiley& Sons Inc..
NEELY, J. E. ve R. NEUFVILLE (2001), “Hybrid Real Options Valuation of Risky Product Development Projects”, International Journal of Technology, Policy and Management içinde.
ÖZOĞUL, S.A. (2005), Yatırım Kararlarının Değerlemesinde Reel Opsiyonlar: Bilişim Teknolojileri Yatırım Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
SCHWARTZ, E. S., ve M. MOON (2000), “Rational Pricing of Internet Companies”, Financial Analysts Journal, 56, 62-75
SHAPIRO, A.C. (2005), Foundations of Multinational Financial Management, John Wiley & Sons Inc.
SHARPE, W.F., ALEXANDER, G.J. ve J.V. BAİLEY (1998), Investments, Prentice-Hall.
ULUSAL VE ULUSLARARASI PİYASALAR (2006), Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği.
WANG, T. ve R. DE NEUFVILLE (2005), “Real Options “in” Projects”, 9th Real Options Annual International Conference in Paris.