Çocukluk Çağı Travma Ölçeğinin (ÇÇTÖ) Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Bu araştırmanın amacı Çocukluk Çağı Travma Ölçeğini Türk kültürüne uyarlamaktır. Ölçek geçerliliği için ölçek maddeleri Türkçe’ye çevrilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğini değerlendirmek üzere KMO ve Barlett’s Testi yapılmıştır. Çalışmada yapı geçerliliği için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Güvenirlik yöntemlerinden madde istatistikleri, testi yarılama ve Cronbach Alpha Katsayısı'ndan yararlanılmıştır. Zamana karşı değişmezliğini test etmek için üç hafta arayla aynı örnkeleme ölçek uygulanmıştır. KMO değerinin .964; Barlett değerinin 10652.579 ve p=0.000 olduğu tespit edilmiştir. 25 madde ve beş alt faktörden oluşan ÇÇTÖ’ye ilişkin model incelendiğinde X2/Sd, CFI, IFI, RMSEA, RMR ve SRMR uyum indekslerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu ve PNFI ve PGFI değerlerinin iyi uyum değerlerini yakaladığı görülmüştür. Madde puanları ile toplam ölçek puanı arasında pozitif yönde ilişki saptanmış olup bu ilişki istatistiksel olarak da anlamlı bulunmuştur (r=0.51 ile 0.87 arasında olup p=0.000). Tüm maddelerin madde ölçek toplam korelasyon değerleri 0.30’un üstünde bulunmuştur. ÇÇTÖ’nün Cronbach Alpha değeri 0.970 ve alt boyutların Cronbach Alpha değeri 0.930 ile 0.957 arasında değişmektedir. ÇÇTÖ’nün zamana karşı değişmezliğini belirlemek amacıyla yapılan ön test – son test ölçümleri arasında pozitif yönlü doğrusal bir ilişki olduğu istatistiksel olarak da anlamlı bulunmuştur (r=0.809; p=0.000). Sonuç olarak ÇÇTÖ’nün geçerli ve oldukça güvenilir olduğu, zamansal olarak değişim göstermediği saptanmıştır.

Adaptation of Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) To Turkish Culture: Validity and Reliability

The aim of this study is adaptation of Childhood Trauma Questionnaire to Turkish culture. For the validity of the scale, it was translated into Turkish. To evaluate the construct validity of the scale, KMO Test and Barlett's Test were used. In the study, CFA was performed for construct validity. Item statistics, half-way test and Cronbach's Alpha Coefficients were used as reliability methods. In order to test the invariance of time, the scale was applied to the same sample at three weeks intervals. The value of KMO was found to be .964 and Barlett to be 10652.579 and p=.000 When the model for CTQ consisting of 25 items and five sub-factors were examined, it was seen that the x2/sd, CFI, IFI, RMSEA, RMR and SRMR fit indexes were at an acceptable level and that PNFI and PGFI values achieved good fit. A positive correlation was found between item scores and total scale scores, and this relationship was statistically significant (r=.51 to .87 and p=.000). Total item correlation values of all items were found to be above .30. The Cronbach Alpha of CTQ was .970 and the Cronbach Alpha of the sub-dimensions ranged from .930 to .957. A positive linear correlation was found between pre-test and post-test measurements which were conducted to determine the invariance of CTQ (r=.809; p=.000). It was found that CTQ was valid and highly reliable and did not show any change in time.

___

Aksayan, S., & Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 4(1), 9-14.

Alpar, R. (2016). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.

Baş, T. (2010). Anket. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Bernstein, D.P., Fink, L., Handelsman, L., Foote, J., Lovejoy, M., Wenzel, K., Sapareto, E., & Ruggiero, J. (1994). Initial reliability and validity of a new retrospective measure of child abuse and neglect. Am J Psychiatry, 151, 1132–1136.

Bernstein DP, Fink L. 1998. Childhood Trauma Questionnaire: A retrospective self-report manual. San Antonio, TX: The Psychological Corporation.

Bernstein, D. P., Stein, J. A., Newcomb, M. D., Walker, E., Pogge, D., Ahluvalia, T., Stokes, J., Handelsman, L., Medrano, M., Desmond, D., & Zule, W. (2003). Development and validation of a brief screening version of the Childhood Trauma Questionnaire. Child Abuse & Neglect, 27(2), 169-190.

Bernstein, D. P., Ahluvalia, T., Pogge, D., & Handelsman, L. (1997). Validity of the childhood trauma questionnaire in an adolescent psychiatric population. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 36, 340-348.

Boomsma, A. (2000). Reporting analyses of covariance structures. Structural Equation Modeling, 7(3), 461-483.

Burns, N., & Grove, S. K. (2001). The practice of nursing research: conduct, critique, & utilization. Philadelphia, PA: W.B. Saunders Company.

Buss, E. K., Warren, M. J., & Horton, E. (2015). Trauma and treatment in early childhood: a review of the historical and emerging literature for counselors. The Professional Counselor, 5(2), 225–237.

Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.

Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.

Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.

Büyüköztürk, Ş. Akgün, Ö. E., Kahveci, Ö., & Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.

Childhood Trauma: A Comprehensive Review of Effects, Assessments, and Treatments of the American Medical Association, 286(24), 3089-3096. [Cited 2019 January 25 ]. Available from: https://www.researchgate.net/publication/311125520

Cook, A., Spinazzola, J., Ford, J., Lanktree, C., Blaustein, M., Cloitre, M., & Mallah, K. (2017). Complex trauma in children and adolescents. Psychiatric annals, 35(5), 390-398.

Crowley, S. L., & Fan, X. (1997). Structural equation modeling: Basic concepts and applications in personality assessment research. Journal of personality assessment, 68(3), 508-531.

Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.

Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Yayınevi.

De Bellis, M. D., & Zisk, A. (2014). The biological effects of childhood trauma. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 23(2), 185-222.

Dube, S. R., Anda, R. F., Felitti, V. J., Chapman, D. P., Williamson, D. F., & Giles, W. H. (2001). Childhood abuse, household dysfunction, and the risk of attempted suicide throughout the life span: findings from the Adverse Childhood Experiences Study. Jama, 286(24), 3089-3096.

Finkelhor, D., & Browne, A. (1985). The traumatic impact of child sexual abuse: A Conceptualization. American Journal of Orthopsychiatry, 55, 530-541.

Güven, Ş. T., & İşler, A. (2015). Epilepsili Çocuklarda Nöbet Öz-Yeterlik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Arch Neuropsychiatr, 52, 47-53.

Hayduk, L., Cummings, G., Boadu, K., Pazderka-Robinson, H., & Boulianne, S. (2007). Testing! testing! one, two, three–Testing the theory in structural equation models! Personality and Individual Differences, 42(5).841-850.

Hoe, S. L., (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.

Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. 2008. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.

Hu, L. T., & Bentler, P. M. 1999. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.

İçağasıoğlu-Çoban, A., & Bulut, I. 2016. Cinsel istismara uğramış ergen kızlarla grup odaklı sosyal hizmet uygulaması. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 80-94

Karasar, N. 2016. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.

Kırımsoy, E., Acar, H., & Sevük, H. Y. (2013). Sosyal çalışma görevlileri için eğitim kitabı, Ankara.

Koçak, C., Albayrak, S. A., & Duman, N. B. (2014). Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(3), 16-21.

McDonald, R. P, & Ho, M. H. R. (2002). Principles and practice in reporting structural equation analyses. Psychological methods, 7(1), 64-82.

Munro, B. H., (2005). Statistical methods for health care research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

National Child Traumatic Stress Network. (2010). Early childhood trauma. Retrieved from http://www.nctsn.org/sites/default/files/assets/pdfs/nctsn_earlychildhoodtrauma_08-2010final.pdf

Nelson, B. S, & Wampler, K. S, (2000). Systemic effects of trauma in clinic couples: An exploratory study of secondary trauma resulting from childhood abuse. Journal of Marital and Family Therapy, 26(2), 171–184

Osofsky, J. D., (2003). Prevalence of children’s exposure to domestic violence and child maltreatment: Implications for prevention and intervention. Clinical Child and Family Psychology Review, 6, 161–170.

Öner, N. (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler: bir başvuru kaynağı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı. Ankara: Seçkin Yayınevi.

Rhodes, A., Jasani, B., Barnes, D., Bobrow, L., & Miller, K. (2000). Reliability of immunohistochemical demonstration of oestrogen receptors in routine practice: interlaboratory variance in the sensitivity of detection and evaluation of scoring systems. Journal of clinical pathology, 53(2), 125-130.

Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323-338.

Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.

Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.

Shonkoff, J. P. (2010). Building a new biodevelopmental framework to guide the future of early childhood policy. Child Development, 81(1), 357-367

Straus, M. A., & Gelles, R. J. (1990). How violent are American families? Estimates from the national family violence resurvey and other studies. M. A. Straus ve R. J. Gelles (Eds), Physical violence in American families: Risk factors and adaptations to violence in 8,145 families (p. 95–112). New Brunswick, NJ: Transaction.

Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulama. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-73.

Şar, V., Öztürk, E., & İkikardeş, E. (2012). Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeğinin Türk Uyarlamasının Geçerlilik ve Güvenirliği. Türkiye Klinikleri, 32(4), 1054-1063.

Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.

Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi SPSS veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.

Terr, L. C. (1995). Childhood Traumas: An outline and overview. G.S. Everly ve J. M. Lating (Ed.), In Plenum series on stress and coping. Psychotraumatology: Key papers and core concepts in post-traumatic stress (pp. 301-320). New York, NY, US: Plenum Press.

WHO (World Health Organization), 2014. Health for the world’s adolescents A second chance in the second decade. Geneva 27, Switzerland: Who Press.

Yücel, D. (2016). Çocuk istismarı ve ihmali. M. B. Gönültaş, D. Yücel (Ed.), In Adli sosyal hizmet: Yaklaşım ve müdahale (pp. 88-110). Ankara: Nobel Yayınevi.

___

APA Kırlıoğlu, M , Teki̇n, H . (2020). Adaptation of Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) To Turkish Culture: Validity and Reliability . Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi , 11 (2) , 325-335 .