Çatışma Çözme Becerilerine Yönelik İhtiyaçlar ve Çatışma Durumlarını Yönetme Becerileri Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirliği

Öz Okullardaki artan şiddet olaylarıyla birlikte öğrencilerarasındaki anlaşmazlıkları en başından sorun olmadançözmek ya da anlaşmazlıkları önlemek amacıyla,çatışma çözme becerilerini geliştirmeye yönelik,önleyici ve gelişimsel rehberlik hizmetleri gün geçtikçeartmaktadır. Her ne kadar çatışma çözme alanyazınındayayın sıklığı artsa da öğrencilerin çatışma çözmebecerilerini farklı bakış açılarıyla değerlendirmeyeyönelik psikometrik niteliği kanıtlanmış ölçme aracısıkıntısı bulunmaktadır. Bu sebeple de araştırmada ikiparçadan oluşan Çatışma Çözme Ölçeği’nin Türkçeyeuyarlanması kapsamında geçerlik ve güvenirlik çalışmalarıylaölçek parçalarının psikometrik özelliklerininincelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Aydın ilimerkezindeki üç farklı ortaokulda 2011-2012 eğitimöğretim yılının bahar döneminde eğitim gören 175’ikız (%45,10), 212’si erkek (%54.60) olmak üzere cinsiyetsorusunu yanıtlamayan 1 öğrenciyle 388 öğrencikatılmıştır. Araştırma verilerinin toplamasında ölçeklebirlikte kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmadabetimleyici faktör analizi, paralel analiz, doğrulayıcıfaktör analizi, Cronbach alfa, McDonald omega, maddetoplam korelasyonlarıyla %27’lik alt üst gruplariçin bağımsız örneklemler t-testi analizleri kullanılırkenaraştırma istatistikleri SPSS, LISREL ve R paketprogramları kullanılarak yapılmıştır. Araştırma kapsamındayürütülen geçerlik ve güvenirlik çalışmalarısonrasında Çatışma Çözme Ölçeği’nin çatışma çözmebecerilerine yönelik ihtiyaç düzeyini belirlemeye yönelikbirinci kısmının ve çatışma öncesiyle çatışma sırasındaçatışmayı yönetme becerilerini değerlendirenikinci kısmının çatışma çözme becerilerini ve sürecinideğerlendirmede kullanılabileceği belirlenmiştir.

___

  • Akbalık, F. G. (2001). Çatışma çözme ölçeğinin üni- versite öğrencileri formu geçerlik ve güvenirlik ça- lışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Der- gisi, 2(16), 7–13. Arslan, C. (2005). Kişilerarası çatışma çözme ve prob- lem çözme yaklaşımlarının yükleme karmaşıklığı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversi- tesi, Konya. Astor, R. A. & Meyer, H. A. (2001). The conceptuali- zation of violence pron school sub contexts. Urban Education, 36 (3), 374-399. Basilevsky, A. (1994). Statistical factor analysis and re- lated methods: Theory and applications. New York, NY: John and Wiley Sons, Inc. Benson, A. J., Benson, J. M. (1993). Peer mediation: Conflict resolution in schools. Journal of School Psychology, 31, 427-430. Bodine, J. R., Crawford, K. D. (1998). The handbook of conflict resolution education: A guide to building quality programs in schools. San Francisco: Jossey Bass Publishers. Blake, R. R., Mouton, J. S. (1964). The managerial grid. Houston: Gulf Publications. Bowen, N. K. ve Guo, S. (2012). Structural equation modeling. New York; NY: Oxford University Press. Brown, T. A. ve Moore, M. T. (2012). Confirmatory factor analysis. İçinde R. H. Hoyle (Ed.). Handbo- ok of structural equation modeling. (syf. 361-379). New York; NY: The Guilford Press. Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS. Basic concepts, applications, and program- ming. (2. Baskı). New York, NY: Routledge. Denno, D. W. (1990). Biology and violence: From birth to adulthood. Cambridge: Cambridge University Press. Deutsch, M. (1973). The resolution of conflict: Cons- tructive and destructive processes. New Haven, CT: Yale University Press. DeVellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme. Kuram ve Uy- gulamalar (Çev. Ed. T. Totan). Ankara: Nobel Aka- demik Yayıncılık. Dodge, K. A. & Frame, C. L. (1982). Social cognitive biases and deficits in aggressive boys. Child Deve- lopment, 53, 620-635. Dökmen, Ü. (1986). Yüz ifadeleri konusunda verilen eğitimin duygusal yüz ifadelerini teşhis becerisi ve iletişim çatışmalarına girme eğilimi üzerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Duru, E. (2005). Amerika’da lisansüstü öğrenim gören Türk öğrencilerinin yalnızlık düzeylerinin Türkiye örneklemi ile karşılaştırılması ve yalnızlık düzeyi- nin bazı psiko sosyal değişkenler açısından ince- lenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 30, 16-26. Eunson, B. (2007). Communicating in the workplace. Brisbane: John Wiley & Sons. Farrington, D. P. (1991). Childhood aggression and adult violence: Early precursors and later-life out- comes. İçinde D. J. Pepler & K. H. Rubin (Ed.), The development and treatment of childhood aggression (syf. 5-29). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. Fisher, R., Ury, W., & Patton, B. (1991). Getting to yes: Negotiating agreement without giving in (2nd ed.). NY: Penguin. Follett, M. P. (1940). Constructive conflict. İçinde H. C. Metcalf & L. Urwick (Eds.), Dynamic administrati- on: The collected papers of Mary Parker Follett (syf. 30–49). New York, N.Y.: Harper & Row. Goldstein, S. B. (1999). Construction and validation of a conflict communication scale. Journal of Applied Social Psychology, 29(9), 1803-1832. Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1996a). Conflict reso- lution and peer mediation programs in elementary and secondary schools: A review of research. Revi- ew of Educational Research, 66(4), 459-506. Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1996b). Cooperation and the use of technology. İçinde D. H. Jonassen (Ed.), Handbook of Research for Educational Com- munications and Technology (syf. 1017-1044). NY: Macmillan Library Reference. Johnson, D. W., Johnson, R. T., Mitchell, J., Cotton, B., Harris, D., and Louison, S. (1996). Effectiveness of conflict managers in an inner-city elementary school. Journal of Educational Research, 89 (5), 280-285. Hurley, A. M. Y. E., Scandura, T. A., Chester, A., Bran- nick, M. T., Seers, A., Vandenberg, R. J., & Willi- ams, L. J. (1997). Exploratory and confirmatory factor analysis: Guidelines, issues, and alternatives. Journal of Organizational Behavior, 18, 667–683. Jandt, F. E. & Pedersen, P. B. (1996). Constructive conf- lict management: Asia-Pacific cases. Newbury Park: Sage Publications. Kaymak – Özmen, S. (2006). İlköğretim öğrencileri- nin maruz kaldıkları şiddetin türleri ve sıklığı: Kars ili örneği. 1. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu. İstanbul: 28-31 Mart 2006. MEB & UNICEF. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equations modeling. New York, NY: Guilford. Koruklu, N. (1998). Arabuluculuk eğitiminin ilköğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme dav- ranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Ankara. Lulofs, R. S. & Cahn, D. D. (2000). Conflict from theory to action (2. baskı). Boston, MA: Allyn and Bacon. Maurer, R. E. (1991). Managing conflict: Tactics for school administrators. Boston, MA: Allyn & Bacon. Noaks, J. & Noaks, L. (2000). Violence in school: Risk, safety and fear of crime. Educational Psychology in Practice, 16 (1), 69-73. O’Connor, B. P. (2000). SPSS and SAS programs for determining the number of components using pa- rallel analysis and Velicer’s MAP test. Behavior Re- search Methods, Instrumentation, and Computers, 32, 396-402. Philips, E. & Cheston, R. (1979). Conflict resoluti- on: What works? California Management Review, 21(4), 76-84. Pişkin, M. ve Ayas, T. (2005). Lise öğrencileri arasında yaşanan akran zorbalığı olgusunun okul türü ba- kımından karşılaştırılması. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulmuş bil- diri (21-23 Eylül). Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul. Putman, L. L. & Wilson, C. E. (1982). Communicati- on strategies in organizational conflicts: Reliability and validity of a measurement scale. içinde M. Bur- goon (Ed.), Communication Yearbook, 6, (syf. 629- 652). Beverly Hills: Sage Publications. Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management Jo- urnal, 26 (2), 368-376. Rahim, M. A. (2002). Towards a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235. Rahim, M. A. & Bonoma, V. T. (1979). Managing or- ganizational conflict: A model for diagnosis and intervention. Psychological Reports, 44, 1323-1344. Rahim, M. A., Garett, J. E., & Buntzman, G. F. (1992). Ethics of managing interpersonal conflict in orga- nizations. Journal of Business Ethics, 11, 423- 432. Sağkal, A. S., Türnüklü, A. , & Totan, T. (2012). Kişi- lerarası barış için empati: Barış eğitimin empati becerilerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1447-1460. Sarı, S. (2005). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine ça- tışma çözümü becerilerinin kazandırılmasında akademik çelişki, değer çizgisi ve güdümlü tartış- ma yöntemlerinin etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Schrumph, F., Crawford, D. K. & Bodine, R. J. (1997). Peer mediation. Illinios: Research Press. Smith, P. K. (2003). Violence in schools: An overview. İçinde P. K. Smith (Ed.), Violence in schools: The response in Europe (syf. 1-14). London: Routledge Smith, S. W., Daunic, A. P., Miller, M. D., & Robinson, T. R. (2002). Conflict resolution and peer mediati- on in middele school: Extending the process and outcome knowledge base. The Journal of Social Psychology, 142(5), 567-586. SPSS (2009). PAWS statistics 18 core system user’s guide. Illinois: SPSS Inc. Stommel, M. & Wills, C. E. (2004). Clinical research. Concepts and principles for advanced practive nurses. Philadelphia, PA: Lippincontt Williams & Wilkins. Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multi- variate statistics (5. baskı). Boston, MA: Allyn and Bacon. Taştan, N. (2004). Çatışma çözme ve akran arabulucu- luğu eğitimi programlarının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve akran arabulucu- luğu becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Thomas, K. W. (1976). Conflict and conflict manage- ment. İçinde M. D. Dunnetre (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology (syf. 889- 935). Chicago: Rand McNally. Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis. Understanding concepts and appli- cations. Washington, DC: American Psychological Association. Tillett, G. & French, B. (2006). Resolving conflict: A practical approach (3. baskı). South Melbourne, Australia: Oxford University Press. Toch, H. (1993). Good violence and bad violence: Self- presentations of aggressors through accounts and war stories. In R. B. Felson & J. T. Tedeschi (Eds.), Aggression and violence: Social interactionist pers- pectives. Washington, DC: American Psychological Association. Totan, T., İkiz, E. F., & Karaca, R. (2010). Duygusal Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanarak tek ve dört faktörlü yapısının psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 71-95. Totan, T. & Kabasakal, Z. (2013). Sosyal-duygusal Öğrenme Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 203-224. Totan, T. & Yaşar, Y. (2009). Westside sınav kaygısı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 95-109. Türnüklü, A. ve Şahin, İ. (2002). Ilköğretim okulların- da öğrenci çatışmaları ve öğretmenlerin bu çatış- malarla başa çıkma stratejileri. Kuram ve Uygula- mada Eğitim Yönetimi, 8(30), 283-302.
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi