Yalnızlık ve Utangaçlık Düzeyinin Özyeterlik ve Öfke Kontrolü Üzerine Etkisi

Öz Bu araştırmanın amacı; yalnızlık ve utangaçlık düzeyinin, özyeterlik ve öfke kontrolü üzerine etkisini incelemektir. Araştırmada ayrıca özyeterlik düzeyinin öfke kontrolü üzerine etkisi ve ele alınan değişkenlerin sosyo-demografik özelliklere göre farklılıkları da araştırılmıştır. Araştırmanın evreni Marmara bölgesindeki lise öğrencileri, örneklem ise Kırklareli’nde çeşitli liselerdeki 738 öğrencidir. Çalışmada sosyo-demografik özelliklere ilişkin frekans analizi, faktör analizi, güvenirlik testi, Kolmogorov-Smirnov normallik testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, basit doğrusal regresyon testi, çoklu regresyon ve korelasyon testleri uygulanmıştır. Sonuç olarak dışadönüklük düzeyinin, özyeterlik ve öfke kontrolü üzerine pozitif bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Diğer bulgular ise sırasıyla şunlar olmuştur: Sosyal ortamlarda sergilenen utangaçlık düzeyi, özyeterlik üzerine negatif etki etmektedir. Kişilerarası utangaçlık düzeyi, öfke kontrolü üzerine negatif etki etmektedir. Özyeterlik düzeyinin, öfke kontrolü üzerine pozitif etkisi vardır. Kız öğrencilerin topluluk içinde utangaçlık düzeyleri ve kişilerarası utangaçlık düzeyleri erkek öğrencilere kıyasla daha yüksektir. Ailenin tek çocuğu durumunda olan öğrencilerin özyeterlik ve öfke kontrolü düzeyleri daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler:

Yalnızlık, Utangaçlık, Özyeterlik, Öfke

PDF

___

Al Khatib, S.A. (2012). Exploring the Relationship Among Loneliness, Self-esteem, Self-efficacy and Gender in United Arab Emirates College Students. Europe’s Journal of Psychology, 8(1), 159-181.
Alm, C. (2007). The Role of Shyness and Self-focused Attention for Attribution of Reactions in Social Situations to Internal and External Causes. Scandinavian Journal of Psychology, 48, 519-527.
Andersson, L. (1998). Loneliness Research and Interventions: A Review of the Literature. Aging & Mental Health, 2(4), 264-274.
Arslan, C. (2010). Öfke ve Öfkeyi İfade Etme Biçimlerinin, Stresle Başa Çıkma ve Kişiler Arası Problem Çözme Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1), Kış, 7-43.
Aydın, G.S., Muyan, M. ve Demir, A. (2013). The Investigation of Facebook Usage Purposes and Shyness, Loneliness, Procedia-Social and Behavioral Sciences. 93, 737-741.
Aydın, B., İmamoğlu, S. ve Yukay, M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Öfke Yaşantıları ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı 21, 1-18.
Balat, G.U., Sezer, T. ve Tunçeli, H.İ. (2014). Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden Çocukların Annelerinin Öz Yeterlilik ve Öfke Düzeylerinin İncelenmesi. KKEFD, Sayı 29, 47-63.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, Vol.84, No.2, 191-215.
Bandura, A. (1993). Perceived Self-efficacy in Cognitive Development and Functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Caprara, G.V., Steca, P., Cervone, D. ve Artistico, D. (2003). The Contribution of Self-Efficacy Beliefs to Dispositional Shyness: On Social-Cognitive Systems and the Development of Personality Dispositions. Journal of Personality, 71(6), December, 943-970.
Cha, N.H. ve Sok, S.R. (2014). Depression, Self-esteem and Anger Expression Patterns of Korean Nursing Students. International Nursing Review, 61(1), March, 109-115.
Chan, S.H. ve Qiu, H.H. (2011). Loneliness, Job Satisfaction, and Organizational Commitment of Migrant Workers: Empirical Evidence from China. The International Journal of Human Resource Management, Vol.22, No.5, March, 1109-1127.
Cheek, J.M. ve Buss, A.H. (1981). Shyness and Sociability, Journal of Personality and Social Psychology. 41(2), 330-339.
Cheek, J.M. ve Briggs, S.R. (1990). Shyness as a Personality Trait, (Ed:W.R.Crozier.), Shyness and Embarrassment: Perspectives from Social Psychology. Cambridge University Press, Cambridge, 315-337, UK.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
Demir, A. (1989). UCLA Yalnızlık Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(23), 14-18.
Durmuş, B., Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. 5. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
Erözkan, A. (2009). Ergenlerde Yalnızlığın Yordayıcı- ları. İlköğretim Online, 8(3), 809-819.
Fitts, S.D., Sebby, R.A. ve Zlokovich, M.S. (2009). Humor Styles as Mediators of the Shyness-Loneliness Relationship. North American Journal of Psychology, Vol. 11, No. 2, 257-272.
Gibson, D.E., Schweitzer, M.E., Callister, R.R. ve Gray, B. (2009). The Influence of Anger Expressions on Outcomes in Organizations. Negotiation and Conflict Management Research, Vol 2, No 3, 236-262.
Güngör, A. (2001). Utangaçlık Ölçeğinin Geliştirilmesi Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Cilt II, Sayı 15, 17-22.
Hamarta, E. ve Demirbaş, E. (2009). Lise Öğrencilerinin Utangaçlık ve Benlik Saygılarının Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 239-247.
Hill, G.J. (1989). An Unwillingness to Act: Behavioral Appropriateness, Situational Constraint, and SelfEfficacy in Shyness. Journal of Personality, 57(4), 871-890.
Huan, V.S., Ang, R.P., Chong, W.H. ve Chye,S. (2014). The Impact of Shyness on Problematic Internet Use: The Role of Loneliness. The Journal of Psychology, 148(6), 699-715.
Hullman, G.A., Planisek, A., McNally, J.S. ve Rubin, R.B. (2010). Competence, Personality, and Selfefficacy: Relationships in an Undergraduate Interpersonal Course. Atlantic Journal of Communication, 18(1), 36-49.
Jerusalem, M. ve Schwarzer, R. (1992). Self-efficacy as a Resource Factor in Stress Appraisal Processes. R. Schwarzer (ed.), Self-efficacy: Thought Control of Action, 195-213, Washington.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 5. Baskı, Ankara: Asil Yayınları.
Kanak, M. ve Pekdoğan, S. (2015). Ergenlerin Utangaçlık Düzeylerinin Anne-Baba Tutumları ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), No 32, 513-525.
Kaya, N., Kaya, H., Yalçın Atar, N., Turan, N., Eskimez, Z., Palloş, A. ve Aktaş, A. (2012). Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Öfke ve Yalnızlık Özellikleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(2), 18-26.
Kingsbury, M., Coplan, R.J. ve Rose-Krasnor, L. (2013). Shy But Getting By? An Examination of the Complex Links Among Shyness, Coping, and Socioemotional Functioning in Childhood. Social Development, Vol 22, No 1, February, 126-145.
Lackaye, T. ve Margalit, M. (2008). Self-Efficacy, Loneliness, Effort, and Hope: Developmental Differences in the Experiences of Students with Learning Disabilities and Their Non-Learning Disabled Peers at Two Age Groups. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 6(2), 1-20.
Lam, L.W. ve Lau, D.C. (2012). Feeling Lonely at Work: Investigating the Consequences of Unsatisfactory Workplace Relationships. The International Journal of Human Resource Management, Vol.23, No.20, November, 4265-4282.
Leganger, A., Kraft, P. ve Roysamb, E. (2000). Perceived Self-efficacy In Health Behaviour Research: Conceptualisation. Measurement and Correlates, Psychology and Health, Vol.15, 51-69.
Li, C., Shi, X. ve Dang, J. (2014). Online Communication and Subjective Well-being in Chinese College Students: The Mediating Role of Shyness and Social Self-efficacy. Computers in Human Behavior, 34, 89-95.
McGeown, S.P., Putwain, D., Simpson, E.G., Boffey, E., Markham, J. ve Vince, A. (2014). Predictors of Adolescents’ Academic Motivation: Personality, Self-efficacy and Adolescents’ Characteristics. Learning and Individual Differences, 32, 278-286.
Nurmi, J.E., Toivonen, S., Salmela-Aro, K. ve Eronen, S. (1997). Social Strategies and Loneliness. The Journal of Social Psychology, 137(6), 764-777.
Özdemir, Z. (2010). Lise Öğrencilerinin Prososyal Davranışlarının; Mizah, Öfke ve Utangaçlık Dü- zeylerine Göre İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
Özer, K.A. (1994). Öfke, Kaygı ve Depresyon Eğilimlerinin Bilişsel Alt Yapısıyla İlgili Bir Çalışma. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35.
Papps, B.P. ve O’Carroll, R.E. (1998). Extremes of SelfEsteem and Narcissism and the Experience and Expression of Anger and Aggression. Aggressive Behavior, Vol 24, 421-438.
Rossetto, K.R., Lannutti, P.J. ve Smith, R.A. (2014). Investigating Self-efficacy and Emotional Challenge as Contributors to Willingness to Provide Emotional Support. Southern Communication Journal, Vol.79, No.1, January-March, 41-58.
Russell, D., Peplau, L.A. ve Ferguson, M.L. (1978). Developing a Measure of Loneliness. Journal of Personality Assessment, 42(3), 290-294.
Russell, D., Peplau, L.A. ve Cutrona, C.E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and Discriminant Validity Evidence. Journal of Personality and Social Psychology, Vol.39, No.3, 472-480.
Saruhan, Ş.C. ve Özdemirci, A. (2011). Bilim, Felsefe ve Metodoloji. 2. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
Schwarzer, R. ve Jerusalem, M. (1995). Generalized Self-Efficacy Scale. (Ed.) J. Weinman, S. Wright & M. Johnston, Measures in Health Psychology: A User’s Portfolio. Causal and Control Beliefs. 35-37, Windsor, UK.
Spielberger, C.D., Jacobs, G., Russell, S. ve Crane, R.S. (1983). Assessment of Anger: The State-Trait Anger Scale, (Ed.) J.N. Butcher & C.D. Spielberger. Advances in Personality Assessment, Vol 2, 159- 187, Hillsdale.
Şahin Baltacı, H. ve Demir, K. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Duygusal Zekâları ve Öfke İfade Tarzları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2413-2428.
Tafrate, R.C., Kassinove, H. ve Dundin, L. (2002). Anger Episodes in High and Low-Trait-Anger Community Adults. Journal of Clinical Psychology, Vol. 58(12), 1573-1590.
Telef, B.B. (2011). Öz-yeterlikleri Farklı Ergenlerin Psikolojik Semptomlarının İncelenmesi. Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
Zhang, B., Gao, Q., Fokkema, M., Alterman, V. ve Liu, Q. (2015). Adolescent Interpersonal Relationships, Social Support and Loneliness in High Schools: Mediation Effect and Gender Differences. Social Science Research, 53, 104-117.
Zhao, J., Kong, F. ve Wang, Y. (2012). Self-esteem and Humor Style as Mediators of the Effects of Shyness on Loneliness Among Chinese College Students. Personality and Individual Differences, 52, 686-690.
Zhao, J., Kong, F. ve Wang, Y. (2013). The Role of Social Support and Self-esteem in the Relationship Between Shyness and Loneliness. Personality and Individual Differences, 54, 577-581.
Zysberg, L. (2012). Loneliness and Emotional Intelligence. The Journal of Psychology, 146(1-2), 37-46