Yrd. Doç. Dr. Esra ZEYNEL, Prof. Dr. İlker H. ÇARIKÇI

Akademiyenlerin Mesleki Motivasyon Algı Düzeyini Ölçmeye Yönelik Bir Mesleki Motivasyon Ölçeğinin Tasarımı

Öz Bu çalışmada akademisyenlere yönelik mesleki motivasyon algısını ölçme amaçlı spesifik özellikler taşıyan bir ölçek tasarımı amaçlanmıştır. Söz konusu ölçek çalışması yazarın doktora tezi sürecinde duyduğu ihtiyaç üzerine geliştirilmesi planlanmış bir çalışmadır. Alanyazında akademisyenlere yönelik olarak yapılan mesleki motivasyon algı düzeyine ilişkin araştırmalar için özgün ve tam olarak mesleğin hemen her yönünü kapsayan bir araştırma anketi olması gerektiği düşünülmüştür. Bu amaçla bu çalışmanın yapılmasına karar verilmiştir. Çalışma iki önemli basamaktan oluşmaktadır. İlk basamakta geniş bir literatür araştırması yapılarak motivasyon kuramlarının ortaya koyduğu faktörler belirlenmiştir. İkinci basamakta güncel bir ön çalışma yapılarak akademisyenlere mesleki motivasyon düzeylerini artıran ve azaltan faktörleri ayrıntılı şekilde yazmaları rica edilmiştir. Elde edilen veriler sonucu mesleki motivasyona etki eden faktörler belirlenmiştir. İki temel çalışmanın perspektifinde yeni bir mesleki motivasyon anketi aşamalı olarak tasarlanmıştır. Elde edilen güvenilirlik sonuçları yüksektir ve araştırmaya oldukça uygundur. Anketler sonucunda keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri ile boyutlar oluşturulmuştur. Bu doğrultuda önce açımlayıcı faktör analizi ile boyutlar oluşturulmuş, daha sonra oluşturulan boyutlar doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiş ve geçerliliği kanıtlanmıştır. Araştırma, Türk Kamu Üniversiteleri fakülteleri İşletme Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi ve öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan 378 katılımcı ile tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mesleki Motivasyon, Ölçek Tasarımı, Açımlayıcı Faktör Analizi

PDF

___

Akman, Y., Kelecioğlu, H., Bilge, F. (2006). Öğretim Elemanlarının İş Doyumlarını Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 11-20.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: KariyeR.
Benedetti, A. A., Diefendorff, J.M., Gabriel, A.S., Chandler, M. M. (2015). The Effects of Intrinsic and Extrinsic Sources of Motivation on Well-Being Depend on Time of Day: The Moderating Effects of Workday Accumalation. Journal of Vocational Behavior 88, 38-46.
Carr, P.B., Walton G.M. (2014). Cues of Working Together Fuel Intrinsic Motivation, Journal of Experimental Social Psychology, 53, 169-14.
Cucu-Ciuhana, G, Guită-Alexandru, I. (2014). Organizational Culture Versus Work Motivation For The Academic Staff İn A Public University, Procedia - Social and Behavioral Sciences 127 (448 – 453).
Çokluk, Ö., G. Şekercioğlu & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik : SPSS ve LISREL uygulamaları, Ankara: Pegem.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (1985). Intrinsic Motivation and Self Determination in Human Behavior. New York: Plenum.
Deci, E.L., Ryan, R.M., Williams G.C. (1996). Need Satisfaction And The Self-Regulation of Learning, Learning and Individual Differences, 8 (3), 165-183.
Donovan, J.J. (2009). İş Motivasyonu. Deniz Yürür (Çev). N. Anderson vd. (Ed). Handan Kepir Sinangil (Türkçe Ed). Endüstri, İş ve Örgüt Psikolojisi El Kitabı, 2. Cilt- Personel Psikolojisi içinde (61-88). İstanbul: Literatür.
Dorsan, H., (2007), Akademik Personelin Iş Doyum Düzeylerinin Incelenmesi, (Kıbrıs–Yakın Doğu Üniversitesi örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Eren, E. (2010). Örgütsel ve Davranış Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta.
Gül, H., Oktay, E. (2009). Ücret, Kariyer, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler: Karaman Valiliğinde Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 223-237.
Güney, S., (2011a), Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel
Güney, S., (2011b), Davranış Bilimleri, Ankara: Nobel.
Hackman, J.O., Oldham, G. R. (1976). Motivation Through the Design of Work: Test of a Theory. Organizational Behavior And Human Performance 16, 250-279.
Herzberg, F., (1966), Work and the nature of Man, Publishing Company (1st printing). Cleveland, Ohio, USA: The World.
Herzberg, F., B. Mausner & Snyderman, B.B. (2010). The Motivation to Work, New Jersey. USA: Transaction.
Hinton, M., Biderman, M. (1995). Empirically Derived Job Characteristics Measures And The Motivating Potential Score, Journal Of Business And Psychology, 9, (4), 355-364.
Hitka, M., Balazova, Z. (2015). Comparison of Motivation Level of Service Sector Employees in The Regions of Slovakia and AustriA. 2nd Global Conference on Business, Economics, Management and Tourism, 30-31 October 2014, Prague, Czech Republic/Procedia Economic and Finance, 23, 348- 355.
Hitt, M.A., C.C. Miller & Colella, A. (2011). Organizational Behavior (3th Edition). Asia: John Wiley&Sons.
Jaengaksorn, N., Ruengtrakula, A., Piromsombata, C. (2015). Developing Self-Efficacy And Motivation To Be A Teacher Scale, Thai version, ICEEPSY 2014/ Procedia - Social and Behavioral Sciences 171, 1388 – 1394.
Kart, M. E., Güldü, Ö. (2008). Self-Determination Scale: The Adaptation Study. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 41 (2), 187-207.
Keser, A. (2011). Çalışma Psikolojisi, Bursa: Ekin. Landy, F. J. & Conte, J. M., (2010). Work In The 21st Century, An Introduction to Industrial And Organizational Psychologh, USA: Wiley.
Latham, G.P. (2000). Motivate Employee Performance through Goal Setting. Edwin A. Locke (Ed). The Blackwell Handbook of Principles Organizational Behavior. USA: Blackwell.
Latham, G.P. (2007). Work Motivation, History, Theory. Research, and Practice. USA: Sage
Latham, G.P. & Locke, E.A., (2008). Employee Motivation, Julian Barling, & Cary.L. Cooper (Ed). The Sage Handbook of Organizational Behavior, Volume1: Micro Approaches. London: Sage.
Latham, G.P.& Locke, E.A., 2009 .Employee Motivation. Julian Barling, & Cary.L. Cooper (Ed).The Sage Handbook of Organizational Behavior, Volume2: Macro Approaches. London: Sage.
Lawler E, E., Suttle, J. L. (1973). Expectancy Theory and Job Behavior I, Organızational Behavior And Human Performance 9, 482-503.
Lazaroiu, G., (2015). Work Motivation And Organı- zational Behavior. Contemporary Readings in Law and Social Justice, 7 (2), 66–75.
Litalien, D., Guay, F. A, Morin.,J.S. (2014). Motivation for PhD Studies: Scale Development And Validation. Learning and Individual Differences, 41, 1-13.
Locke, E.A., (1968). Toward a Theory of Task Motivation and Incentive. Organizational Behavior and Human Performance, 3, 157-189.
Locke, E.A. & Latham, G.P. (1990). A Theory of Goal Setting and Task Performance. NJ: Prentice-Hall. Locke, E.A. (1996). Motivation Through Conscious Goal Setting, Applied & Preventive Psychology 5, 117-124.
Luthans, F. (2008). Organizational Behavior (11th Edition). Singapore: McGraw- Hill Marcinkeviciüte, L., Zukovskisi, J. (2014). Staff Motivation in Municipal Administration: Example of R.
Hackman’s and G. Oldham’s Work Characteristics Model, Research For Rural Development, 2, 178- 183.
Maslow, A. H. (1987). Motivation and Personality, Robert Frager, James Fadiman, Cynthia McReynolds, Ruth Coc (Çev). USA: Longman.
Newstrom, J.W & Davis, K. (1997). Organizational Behavior : Human Behavior At Work (10th Edition). USA: McGraw- Hill.
Northcraft , G.B. & Neale, M.A. (1990). Organizational Behavior: A Management Challenge. USA: The Dryden.
Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2011). Örgütsel Davranış, Bursa: Ekin.
Robbins, S.P. & Judge, T.A., (2009). Organizational Behavior (13th Edition). New Jersey: Pearson.
Robbins, S.P. & Judge, T.A. (2012). Essentials of Organizational Behavior (11th Edition). USA: Pearson.
Ryan, R. M., Deci, E. L. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions. Contemporary Educational Psychology 25 54–67
Sabuncuoğlu, Z. & Tüz, M. (2008). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Alfa Aktüel.
Semerci, A.S., (2005). İş Motivasyonu ve Sonuçları: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda Bir Uygulama. (Uzmanlık Yeterlilik Tezi). Türkiye Cumhuriyet Bankası/ İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Ankara.
Shantz, A., Latham, G.P. (2009). An Explaratory Field Experiment of The Effect Subconcious and Concious Goals on Employee Performance. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 109, 9–17.
Shouksmith, G., (1989). A Construct Validation Of A Scale For Measuring Work Motivation. New Zealand Journal Of Psychology, 18, 76-81.
Smerek, R.E., Peterson, M. (2007). Examınıng Herzberg’s Theory: Improving Job Satisfaction among Non-Academic Employees at a University, Research in Higher Education, March, 48 (2), 229- 250.
Stajkovic, A.D, Luthans, F. (1998). John W Slocum, Jr., (Ed). Social Cognitive Theory and Self Efficacy: Going Beyond Traditional Motivational and Behavioral Approaches. Organizational Dynamics, 62-74.
Stoaber, J., Davis, C.R., Tomnley, J. (2013). Perfectionism ve Workaholism in Empoloyees: The Role of Work Motivation,. Personality and Individual Differences 55, 733-738.
Tremblay, M. A., Blanchard, C. M., Taylor, S., Pelletier, L.G., Villeneuve, M. (2009). Work Extrinsic and Intrinsic Motivation Scale: Its Value for Organizational Psychology Research. Canadian Journal of Behavioural Science, 41 (4), 213–226.
Weiss, D.J., vd., (1967), Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire, Industrial Relations Center, University of Minnesota, Minneapolis.
Zeynel, E. (2014). Akademisyenlere Yönelik Mesleki Motivasyon, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/Sosyal Bilimler Üniversitesi, Isparta.