Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?

Öz Yapabilirlikler yaklaşımı kalkınma ekonomisi, yoksulluk, sosyal seçim kuramı ve sosyal adalet konularında şu ana kadar cevap verilmemiş birçok soruya cevap veren yeni bir yaklaşımdır. Sen ve Nussbaum tarafından geliştirilmiş bir yaklaşım olarak, adil toplumun farklı iyi hayat tanımına sahip bireylerin değer verdiklerini gerçekleştirebildikleri toplum olduğunu iddia etmektedir. Gelecek vadeden bir yaklaşım olmasına rağmen, hangi insan işlevlerin değerli yapabilirlikler olarak tanımlanması gerektiği gibi, kimi konularda muğlaklıklar barındırmaktadır. Bu tartışma içerisinde, Sen değerli işlevlerin bağlamsal olduğunu iddia ederek bireylerin kendileri tarafından tanımlanması gerektiği söylerken; Nussbaum, bireylerin tercihlerinin sosyal yapı tarafından şekillendirildiğine ve dolayısıyla dışarıdan bir gözle tanımlanması gerektiğini iddia etmektedir. Bu çalışma, bir alan araştırmasına dayanarak, bireylerin kendi dezavantajlı koşulları üzerine karmaşık değerlendirmelerde bulunabildiklerini iddia etmektedir. Bu sebeple, Nussbaum’un paternalist ve modernist iddiasına karşı, bireylerin nelere değer verdiklerini göz ardı etmek yerine, daha fazla sosyolojik, antropolojik ve etnografik alan araştırmasıyla, onların değerlemesini etkileyen bağlamsal sınırlılıklara odaklanmayı önermektedir. 
Anahtar Kelimeler:

Yapabilirlik Yaklaşımı, Sen

___

Alkire, S. (2002a). Valuing Freedoms: Sen’s Capability Approach and Poverty Reduction. UK: Oxford University Press. Alkire, S. (2002b). Dimensions of Human Development. World Development, 30 (2), 181-205. Alkire, S. (2005). Why the Capability Approach. Journal of Human Development, 6 (1), 115-33. Alkire, S. (2008). Using the Capability Approach: Prospective and Evaluative Analyses. Flavio Comim, Mozaffer Qizilbash, Sabina Alkire (Ed.), The Capability Approach: Concepts, Measures and Applications içinde (s. 26-51). US: Cambridge University Press. Alkire, S., Deneulin, S. (2009). The Human Development and the Capability Approach. Severine Deneulin, Lila Shahani (Ed.), An Introduction to the Human Development and the Capability Approach içinde (s. 22-48). UK: Earthscan. Arun, M. O. (2016). A Sociological Application of Sen’s Capability Approach to (Dis)advantages in Turkey. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Manchester Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Okulu, Manchester. Bentham, J. (2005). An Introduction to the Principle of Morals and Legislation. Oxford, UK: Oxford University Press. (Özgün eser 1789 tarihlidir) Burchardt, T. (2009). Agency Goals, Adaptation and Capability Set. Journal of Human Development and Capabilities, 10 (1), 3-19. Campbell, T. (2010). Justice. UK: Palgrave Macmillan. Comim, F. (2008). Measuring Capabilities. Flavio Comim, Mozaffer Qizilbash, Sabina Alkire (Ed.), The Capability Approach: Concepts, Measures and Applications içinde (s. 157-200). US: Cambridge University Press. Deneulin, S. (2002). Perfectionism, Paternalism and Liberalism in Sen and Nussbaum’s Capability Approach. Review of Political Economy, 14 (4), 497-518. Dreze, J., Sen, A. K. (2002). India: Development and Participation. UK: Oxford University Press. Elliot, J. (2005). Using Narrative in Social Research: Qualitative and Quantitative Approaches. UK: Sage Publications. Elster, J. (1982). Sour Grapes Utilitarianism and Genesis of Wants. A. K. Sen, B. Williams (Ed.), Utilitarianism and Beyond içinde (s. 219-38). UK: Cambridge University Press. Fukuda-Parr, S. (2003). The Human Development Paradigm: Operationalizing Sen’s Ideas on Capabilities, Feminist Economics, 9 (2-3), 301-17. Hume, D. (2006). An Enquiry Concerning the Principle of Morals. UK: Oxford University Press. (Özgün eser 1751 tarihlidir) Khader, S. (2009). Adaptive Preferences and Procedural Autonomy. Journal of Human Development and Capabilities, 10 (2), 169-87. Lawler, S. (2002). Narrative in Social Research. Tim May (Ed.), Qualitative Research in Action içinde (s. 242-258). UK: Sage Publication. Locke, J. (1956). The Second Treatise of Government and a Letter Concerning Toleration. UK: Basil Blackwell & Mott Limited. (Özgün eser 1689 tarihlidir) Lukes, S. (1974). Power: A Radical View. UK: Macmillan. Menon, N. (2002). Universalism without Foundation? Economy and Society, 31 (1), 152-69. Mitchell, C. (2011). A Narrative Inquiry of Women’s Lives in Mugu, Nepal: Identities, Power Relations and Education. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Queens Üniversitesi/Eğitim Fakültesi, Belfast. Nozick, R. (1974). Anarchy, State, and Utopia. US: Basic Books Inc. Nussbaum, M. (1987). Nature, Function and Capability: Aristotle on Political Distribution (Rapor No: 31), Helsinki: WIDER Working Papers. https://www.wider.unu.edu/sites/default/files/WP31.pdf Erişim 09.09.2016. Nussbaum, M. (1999). Women and Equality: The Capabilities Approach. International Labour Review, 138 (3), 227-45. Nussbaum, M. (2000). Women and Human Development: The Capabilities Approach. UK: Cambridge University Press. Nussbaum, M. (2003). Capabilities as Fundamental Entitlements: Sen and Social Justice. Feminist Economics, 9, 33-59. Nussbaum, M. (2007). Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership. Cambridge, MA: Harvard University Press. Nussbaum, M. (2011). Creating Capabilities: The Human Development Approach. Cambridge, MA: Harvard University Press. Okin, S. M. (2003). Poverty, Well-being, and Gender: What Counts, Who’s Heard. Philosophy and Public Affairs, 31 (3), 280-316. Qizilbash, M. (2002). Development, Common Foes and Shared Values. Review of Political Economy, 14 (4), 463-80. Polkinghorne, D. (1991). Narrative and Self-Concept. Journal of Narrative and Life History, 1 (2-3), 135-53. Rawls, J. (1985). Justice as Fairness: Political not Metaphysical. Philosophy & Public Affairs, 14 (3), 223-51. Rawls, J. (2001). Justice as Fairness: A Restatement. US: The Belknap Press of Harvard University Press. Rawls, J. (2003). A Theory of Justice. US: The Belknap Press of Harvard University Press. Riessman, C. K. (2002). Narrative Analysis. A. Michael Huberman, Matthew B. Miles (Ed.), The Qualitative Researcher’s Companion içinde (s. 216-71). US: Sage Publication. Riessman, C. K., Speedy, J. (2007). Narrative Inquiry in Psychotherapy Professions: A Critical Review. D. Jean Clandinin (Ed.), Handbook of Narrative Inquiry: Mapping a Methodology içinde (s. 426-56). US: Sage Publication. Robeyns, I. (2003). Sen’s Capability Approach and Gender Inequality: Selecting Relevant Capabilities. Feminist Economics, 9 (2-3), 61-92. Robeyns, I. (2005a). The Capability Approach: A Theoretical Survey. Journal of Human Development, 6 (1), 93-114. Robeyns, I. (2005b). Selecting Capabilities for Quality of Life Measurement. Social Indicators Research, 74, 191-215. Robeyns, I. (2006). The Capability Approach in Practice. The Journal of Political Philosophy, 14 (3), 351-76. Robeyns, I. (2009). Capability Approach. Jan Peil, Irene Van Staveren (Ed.), Handbook of Economics and Ethics içinde (s. 39-46). UK: Edward Elgar Publishing Limited. Sen, A. K. (1979a). Utilitarianism and Welfarism. The Journal of Philosophy, 76 (9), 463-89. Sen, A. K. (1979b). Equality of What? – The Tanner Lecture on Human Values. http://tannerlectures. utah.edu/_documents/a-to-z/s/sen80.pdf Erişim 21.09.2016. Sen, A. K. (1983a). Poverty and Famines: An Essay on Entitlement And Deprivation. UK: Oxford University Press. Sen, A. K. (1983b). Poor, Relatively Speaking. Oxford Economic Papers, 35 (2), 153-69. Sen, A. K. (1985a). The Standard of Living – The Tanner Lecture on Human Values. http://tannerlectures. utah.edu/_documents/a-to-z/s/sen86.pdf Erişim 24.09.2016. Sen, A. K. (1985b). A Sociological Approach to the Measurement of Poverty: A Replay to Professor Peter Townsend. Oxford Economic Papers, 37 (4), 669-76. Sen, A. K. (1987). Commodities and Capabilities. 3rd Edition. Delhi: Oxford University Press. Sen, A. K. (1990). Justice: Means versus Freedoms. Philosophy & Public Affairs, 19 (2), 111-21. Sen, A. K. (1992). Inequality Re-examined. US: Oxford University Press. Sen, A. K. (1997). On Economic Inequality. UK: Clarendon- Oxford University Press. Sen, A. K. (1999). Development as Freedom. US: Knopf Borzoi Books. Sen, A. K. (2004). Dialogue: Capabilities, Lists and Public Reason: Continuing the Conversation. Feminist Economics, 10 (3), 77-80. Sen, A. K. (2005). Human Rights and Capabilities. Journal of Human Development, 6 (2), 151-66. Sen, A. K. (2009). The Idea of Justice. US: The Belknap Press of Harvard University Press. Squire, C. (2008). Experience-Centred and Culturally- Oriented Approaches to Narrative. Molly Andrews, Corinne Squire, Maria Tamboukou (Ed.), Doing Narrative Research içinde (s. 42-64). UK: Sage Publication. Spector-Mersel, G. (2010). Narrative Research: Time for a Paradigm. Narrative Inquiry, 20 (1), 204-24. Stewart, F. (2001). Book Review: Women and Human Development: The Capabilities Approach by Martha Nussbaum. Journal of International Development, 13 (8), 1191-2. Teschl, M., Comim, F. (2005). Adaptive Preferences and Capabilities: Some Preliminary Conceptual Explorations. Review of Social Economy, 63 (2), 229-47. Townsend, P. (1979). Poverty in the United Kingdom. UK: Penguin Books. Townsend, P. (1985). A Sociological Approach to the Measurement of Poverty: A Rejoinder to Professor Amartya Sen. Oxford Economic Papers, 37 (4), 659- 68. Townsend, P. (1987). Deprivation. Journal of Social Policy, 16 (2), 125-46. Trahar, S. (2009). Beyond the Story Itself: Narrative Inquiry and Auto-ethnography in Intercultural Research in Higher Education. Forum: Qualitative Social Research, 10 (1), Article 30. http://www. qualitative-research.net/index.php/fqs/article/ view/1218/2653 Erişim 04.09.2016. Walby, S. (2012). Sen and the Measurement of Justice and Capabilities: A Problem in Theory and Practice. Theory, Culture, and Society, 29 (1), 99-118. Watts, M. (2009). Sen and the Art of the Motorcycle Maıntenance: Adaptive Preferences and Higher Education. Studies in Philosophy and Education, 28, 425-36. Watts, M. (2013). The Complexities of Adaptive Preferences in Post-Compulsory Education: Insights from the Fable of the Fox and Grapes. Journal of the Human Development and Capabilities, 14 (4), 503-19. Young, M. (2011). The Rise of the Meritocracy with a New Introduction by the Author, New Brunswick, London: Transaction Publishers. (Özgün eser 1958 tarihlidir). Zimmermann, B. (2006). Pragmatism and the Capability Approach. Challenges in Social Theory and Empirical Research. European Journal of Social Theory, 9 (4), 467-84.

___

Bibtex @araştırma makalesi { ausbd417418, journal = {Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, issn = {}, eissn = {2667-8683}, address = {}, publisher = {Anadolu Üniversitesi}, year = {2016}, volume = {16}, pages = {9 - 24}, doi = {10.18037/ausbd.417418}, title = {Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?}, key = {cite}, author = {Arun, Dr. M. Onur} }
APA Arun, D . (2016). Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi? . Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 16 (5) , 9-24 . DOI: 10.18037/ausbd.417418
MLA Arun, D . "Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?" . Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 (2016 ): 9-24 <
Chicago Arun, D . "Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 (2016 ): 9-24
RIS TY - JOUR T1 - Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi? AU - Dr. M. Onur Arun Y1 - 2016 PY - 2016 N1 - doi: 10.18037/ausbd.417418 DO - 10.18037/ausbd.417418 T2 - Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 9 EP - 24 VL - 16 IS - 5 SN - -2667-8683 M3 - doi: 10.18037/ausbd.417418 UR - Y2 - 2016 ER -
EndNote %0 Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi? %A Dr. M. Onur Arun %T Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi? %D 2016 %J Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi %P -2667-8683 %V 16 %N 5 %R doi: 10.18037/ausbd.417418 %U 10.18037/ausbd.417418
ISNAD Arun, Dr. M. Onur . "Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 / 5 (Kasım 2016): 9-24 .
AMA Arun D . Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 16(5): 9-24.
Vancouver Arun D . Yapabilirlikler Yaklaşımı ve Değerli Yapabilirliklerin Tanımlanması Sorunsalı Yanlış Bilinç Mi, Yapısal Eşitsizlikler Mi?. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 16(5): 9-24.
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Sayıdaki Diğer Makaleler

İş Etiğine İlişkin Tutumlar ve Başlıca Felsefi Kategorileri Özelinde Yönetici-Çalışan Algısı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yrd. Doç. Dr. Emre SEZİCİ, Yrd. Doç. Dr. Hakan KARA

Muhasebenin Ekonomi Politiği: İç Dinamikler

Yrd. Doç. Dr. Canol KANDEMİR

Does ICT Penetration Enhance Tax Revenue?: Panel Evidence

Prof. Dr. Cüneyt KOYUNCU, Prof. Dr. Rasim YILMAZ, Asst. Prof. Dr. Mustafa ÜNVER

BİST’te İşlem Gören Spor Kulüplerinin Futbol Maçlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi

Yrd. Doç. Dr. Muhammed Mustafa Tuncer ÇALIŞKAN, Arş.grv. Devran DENİZ

Operasyonel Mükemmellik Üzerine İsraflar İçin Bir Model Denemesi

Öğr. Grv. Dr. Mehmet Nuri İNEL, Prof. Dr. Hakan YILDIRIM

Barber-Client Communication: What They Talk and What Secret They Share in Barber Armchairs!

Assoc. Prof. Dr. Rüçhan GÖKDAĞ

İş Yükü Algısı ve İş Yükünün İnsan Kaynakları Yönetiminde Kullanımı: Eskişehir’de Otel İşletmeleri Örneği

Arş. Grv. Ezgi ATİK, Prof. Dr. Meryem AKOĞLAN KOZAK

Enflasyon Hedeflemesi Rejiminde Para Politikasının Analizi: Türkiye İçin Dinamik Stokastik Genel Denge Modeli Tahmini

Yrd. Doç. Dr. Bilgin BARİ, Prof.dr. İlyas ŞIKLAR

Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Kurumsal Yönetim Uygulamaları Sonrası İç Denetimin Gelişen Rolü: Türkiye’de İç Denetçilerin Algısı Araştırması

Yrd. Doç. Dr. Burak ÖZDOĞAN, Prof. Dr. Semra ÖNCÜ

Tarihi ve Kültürel Değerlerin Dans Yoluyla Topluma Aktarımına İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi: Eskişehir’in Tarihi ve Kültürel Değerlerinin Anlatımında “TYMBRİS’İN DANSI”

Doç. Dr. Hasan ÇALIŞKAN, Öğr. Grv. Bülent BATMAZ, Prof. Dr. Deniz TAŞCI, Öğr. Grv. Feyzan ŞENBAYRAM, Okt. M. Bektaş TUNCER, Öğr. Grv. Deniz AKALIN, Öğr. Grv. Ahmet Ş. ERKOÇAK, Öğr. Grv. Muharrem FERATAN, Arş. Grv. Mustafa ULUYOL