Türkiye’nin G4 Ülkeleri ile Dış Ticaret İlişkilerinin Girdi-Çıktı Modeliyle Analizi

Öz Gelişmekte olan ülkelerin sosyo-ekonomik açıdan ilerleyebilmesi ve gelişmiş ülkeler seviyesine çıkabilmeleri için üretim seviyelerini arttırarak ekonomik büyümeyi sağlamaları gerekmektedir. Dolayısıyla bu ülkelerin üretim miktarını ve milli gelirini arttırabilme sürecinde kullandıkları en önemli araçlardan birisi dış ticarettir. Türkiye’nin son yıllarda ticari faaliyetlerini geliştirdiği ülkelerin arasında G4 ülkeleri olarak adlandırılan Almanya, Japonya, Hindistan ve Brezilya yer almaktadır. Türkiye’nin 2018 yılında G4 ülkeleriyle gerçekleştirdiği toplam dış ticaret hacmi 53.551 milyar dolardır ve bu rakam Türkiye’nin toplam dış ticaretinin %13,7’sine karşılık gelmektedir. Bu çalışmada, Türkiye ile G4 ülkeleri arasındaki dış ticaret ilişkileri ve ülkelerdeki kilit endüstriler Girdi-Çıktı analizi ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Analiz kapsamında 2014 yılı WIOD verileri ile Leontief ters matrisi, kilit endüstriler ve ithalat ters matrisi tüm ülkeler için hesaplanmıştır. Analiz sonuçlarına göre Türkiye ile G4 ülkelerindeki kilit endüstrilerin benzerlik gösterdiği ve bu endüstrilerin Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı ile Temel metallerin imalatı endüstrileri olduğu belirlenmiştir. Ayrıca tüm ülkelerin enerji ve sanayi girdisi bakımından ithalata bağımlı bir ekonomik yapıya sahip oldukları ve bu durumun özellikle Türkiye, Brezilya ve Hindistan’daki endüstrilerarası yapısal bağınlaşmayı zayıflattığı yapılan analizler sonucunda tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Girdi-Çıktı Analizi, Kilit Endüstriler, İthalata Bağımlılık, G4 Ülkeleri, Türkiye Ekonomisi

PDF

___

Ayaş, N. (2017). Import dependency of sectors and major determinants: an ınput output analysis. European Journal of Sustainable Development Research, 2(1), 1-16.
Bocutoğlu, Ersan (1990). Endüstrilerarası iktisat, teori ve türkiye uygulamaları. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Botric, V. (2013). Indetifying key sectors in crotian economy based on input-output tables. EIZ Working Papers (EIZ-WP-1302), The Institute of Economics, Zagreb. https://www.eizg.hr/UserDocsImages/publikacije/serijske-publikacije/radnimaterijali/Identifying_Key_Sectors_in_Croatian_Economy_Based_on_Input- Output_Tables.pdf (Erişim Tarihi: 11. 09. 2019)
Chang, Y., Shin, S. ve Lee, P. T. (2014) Economic impact of port sectors on south African economy: an input–output analysis. Transport Policy, 35, 333–340. doi:10.1016/j.tranpol.2014.04.006
Chen, W., Xu, D. ve Liu, J. (2015). The forest resources input–output model: an application in China. Ecological Indicators, 51, 87–97. doi:10.1016/j.ecolind.2014.09.007
Choi, S., Ji, H. ve Zhao, X. (2014). Identifying Key Sectors Using Regional Input-Output Model At Sub-National Level, 54th Congress of the European Regional Science Association: "Regional Development & Globalisation: Best practices", 26-29 August 2014, St. Petersburg, Russia, European Regional Science Association (ERSA), Louvain-la-Neuve. http://www-sre.wu.ac.at/ersa/ersaconfs/ersa14/e140826aFinal00995.pdf (Erişim Tarihi: 14. 08. 2019).
Duarte, R., Langarita, R. ve Choliz, J. S. (2017) The electricity industry in Spain: a structural analysis using a disaggregated input-output model. Energy, 141:2640-2651. doi:10.1016/j.energy.2017.08.088
Duman, A. ve Özgüzer, G. E. (2012). An ınput-output analysis of rising ımports in Turkey. Ekonomik Yaklaşım, 23(84), 39-54.
Ersungur, Ş. M. ve Ekinci, D. E. (2015). Türkiye ve doğu asya ülkeleri arasındaki dış ticaret ilişkileri: girdi-çıktı yöntemiyle bir analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(4), 721-748.
Ersungur, Ş. M. ve Kızıltan, A. (2007). Türkiye ekonomisinde ithalata bağımlılığın girdi-çıktı yöntemiyle analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 267-278.
Ersungur, Ş. M. ve Kızıltan, A. (2011). Türkiye ekonomisinde sektörlerin istihdama etkileri: girdi-çıktı yaklaşımıyla bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10.Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 25(0), 155-163.
Ersungur, Ş. M., Bayramoğlu, T. ve Pabuçcu, H. (2017). Türkiye’nin almanya, rusya ve çin ile ticari ilişkileri: girdi-çıktı analizi bir uygulama. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 252-267.
Ersungur, Ş. M., Ekinci, D. E. ve Takım, A. (2011). Türkiye ekonomisinde ithalata bağımlılıktaki değişme: girdi-çıktı yaklaşımıyla bir uygulama. Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 25, 1-11.
Eşiyok, B. A. (2008). Türkiye ekonomisinde üretimin ve ihracatın ithalata bağımlılığı, dış ticaretin yapısı: girdi-çıktı modeline dayalı bir analiz. Uluslararası Ekonomi ve Dış Ticaret Politikaları, 3(1-2), 117-160.
İnançlı, S. ve Konak, A. (2011). Türkiye’de ihracatın ithalata bağımlılığı: otomotiv sektörü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 343-362.
Jahangard, E. ve Keshtvarz, V. (2012). Identification of Key Sectors for Iran, South Korea and Turkey Economies: A Network Theory Approach. Iranian Economic Review, 16(32), 41- 63. https://pdfs.semanticscholar.org/0858/02aa6ea7dd45535f08f97444b2e30ef26938.pdf (Erişim Tarihi: 11. 09. 2019).
Knuuttila, M., Vatanen, E., Niemi1, J. ve Csaba J. (2014) Import Dependency of Food Production. Poster paper prepared for presentation at the EAAE 2014 congress ‘agri-food and rural ınnovations for healthier societies’ August 26 to 29, 2014 Ljubljana, Slovenia. https://pdfs.semanticscholar.org/a3a3/7356d88168714492d9cc70dd621459e1c 9b7.pdf (Erişim Tarihi: 01.10.2019)
Kucera, D. ve Milberg, W. (1994). Deindustrialization and changes in manufacturing trade: factor content calculations for 1978-1995. Review of World Economics, 139(4), 601-624. Doi: 10.1007/BF02653106
Maden, S., I. ve Ertürk, M. (2018). Türk turizm sektörünün ithalata bağımlılığının değerlendirilmesi üzerine bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 980-983.
Marconi, N., Rocha I. L. ve Magacho, G. R. (2016). Sectoral capabilities and productive structure: an input-output analysis of the key sectors of Brazilian economy. Brazilian Journal Of Political Economy, 36(3), 470-492. doi:10.1590/0101-31572016v36n03a02
Matallah, K. E. (2007). A multiplier and linkage analysis: case of algeria. journal of north africa Economies 1, 287–300. https://www.univchlef. dz/RENAF/Articles_Renaf_N_01/article_09.pdf (Erişim Tarihi: 11.10.2019).
Özdil T., Turdaliyeva A. ve Ganiyev C. (2011). Girdi-çıktı analizi yaklaşımıyla kırgızistan ekonomisinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 25(0), 353-371.
Rua, C. ve Lechon, Y. (2016). An integrated multi-regional input-output (mrio) analysis of miscanthus biomass production in france: socia-economic and climate change consequences. Biomass And Bioenergy, 94, 21-30. DOI:10.1016/j.biombioe.2016.08.003
Timmer, M. P., Dietzenbacher, E., Los, B. Stehrer, R. ve De Vries, G. J. (2015). An illustrated user guide to the world input-output databes: the case of global automotive production. Review of International Economics, 23, 575-605. DOI: 10.1111/roie.12178
TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 (Erişim Tarihi: 29.09.2019).
World Bank, World Development Indicators, Https://Databank.Worldbank.Org/Source/World-Development-İndicators (Erişim Tarihi: 27.09.2019).
World Input-Output Database, National Input-Output Tables, http://www.wiod.org/database/niots16 (Erişim Tarihi: 20.09.2019).