Türk Kültür ve Devlet Geleneğinde Kadın

İnsanoğlunun ataları olarak kabul edilen Âdem ile Havva’dan beri “kadın” dünya üzerinde var olmuştur. Doğanın ve yaşam şartlarının tüm zorluklarına rağmen “kadın”, dünyada kendi varlığını sürdürmek için sürekli bir mücadele içerisinde bulunmuştur. Bu mücadelenin boyutu, her toplumun kadına olan farklı yaklaşımıyla belirginleşmiştir. Dünya medeniyeti içerisinde, Türk kültür ve devlet geleneğinde “kadın” önemli bir değere sahiptir. Bu değerin ortaya çıkmasında şüphesiz Türk kültürünün sahip olduğu geleneksel bakış açısı büyük rol oynamıştır. Türk kültür ve devlet geleneğinde kadının toplum içerisindeki rolü, geçmişten günümüze birçok değişiklik göstermiştir. Yaşanan bu değişim dini, sosyal ve kültürel değişimlerle birlikte şekillenmiştir. Günümüz dünyasında ortaya çıkan teknolojik ve toplumsal değişimlerin etkisiyle Türk kültür ve geleneğinde “kadın”, toplumun sağlam temeller üzerinde inşa edilmesi ve aile yapısının sağlıklı bir şekilde devam etmesi için önemli role sahiptir. Bu çalışma, Türk kültür ve devlet geleneğinin bir unsuru olan “kadın”ın, Eski Türklerle başlayıp cumhuriyet’in ilan edilmesine kadar geçen sürede, devlet ve toplum açısından taşıdığı önemi ifade etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türk Devlet Geleneği, Türk Kültürü, Toplumsal Değişim, Türklerde Kadın, Kadının Toplumsal Rolü

PDF

___

Ağçoban, Sıddık, “Kadın Olgusunun Kültürel Gelişimi ve İslam’da Kadının Yeri Üzerine Tartışmalar”, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), Haziran, 2016, 2 (1), s.14-24.
Aksay, Nuran Durak, “Eski Türk Toplumunda Kadının Sosyal Statüsü”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, C. 93, 2010, s.149-166.
Aksoy, İlhan, “Toplumsal ve Siyasal Süreçte Türk Kadını”, Yasama Dergisi, Sayı: 32, 2017, s.7-20.
Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Atatürk’ün söylev ve demeçleri, 29.03.1923 tarihli Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, http://www.atam.gov.tr/ataturkun-soylev-ve-demecleri/konyada-kadinlar-ile-konusma, Erişim Tarihi: 06.03.2019.
Çaha, Ömer, Sivil Kadın, Ankara, 1996.
Çakır, Serpil, Osmanlı Kadın Hareketi, İstanbul, 2016.
Çakmak, Banu, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Uzanan Çizgide Osmanlıda Kadın Hareketleri, Dönemin Tiyatrosunda Kadının Temsili ve Kadın Sorunu”, Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölüm Dergisi, 18, s.45-79.
Demir, Nilüfer Özcan, “II. Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Feminizmi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 16 (2), s.107-115.
Durmuş, İlhami, Türk Tarihinin Öncüleri, Ankara, 2013.
Ergin, Muharrem, Orhun Abideleri, İstanbul, 2013.
Gökalp, Ziya, Türk Medeniyeti Tarihi, İstanbul, 1974.
Göksel, Burhan, Çağlar Boyunca Türk Kadını ve Atatürk, Ankara, 2010.
Göksel, Burhan, “Atatürk ve Kadın Hakları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 1, S. 1, 1984, s.213-235.
Gündüz, Ahmet , “Tarihi Süreç İçerisinde Türk Toplumunda ve Devletlerinde Kadının Yeri ve Önemi”, The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (5), 2012, s.129-148.
Hunkan, Ömer Soner, Türk Hakanlığı Karahanlılar, İstanbul, 2011.
İnan, Abdulkadir, Makaleler ve İncelemeler, Ankara, 1987.
İzgi, Özkan, Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları, Ankara, 2017.
Kafesoğlu, İbrahim, Türk Milli Kültürü, İstanbul, 2015.
Kocatürk, Utkan, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Ankara, 1984.
Köymen, Mehmet Altay, Tuğrul Bey ve Zamanı, İstanbul, 1976.
Kurnaz, Şefika, Cumhuriyet Öncesi Türk Kadını, Ankara, 1991.
Kurt, Abdurrahman, “Osmanlı Kadınının Sosyo-Ekonomik Konumu”, Osmanlı, C. 5, 1999, s.434-448.
Ortaylı, İlber, Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek, İstanbul, 2007.
Ögel, Bahaeddin, Dünden Bugüne Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul, 2001.
Özdener, Kadri Süreyya, “İslam Öncesi Türklerde Kadının İçtimai Yeri”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, S. 22, s.235-245.
Sağ, Vahap, “Tarihsel Süreç İçerisinde Türk Kadını ve Atatürk”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 2, S. 1, 2001, s.9-23.
Sevim, Ali ve Merçil, Erdoğan, Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara, 1995.
Sevinç, Necdet, Türklerde Kadın ve Aile, İstanbul, 2007.
Taşağıl, Ahmet, Kök Tengri’nin Çocukları, İstanbul, 2017.
Tavernier, Jean-Baptiste, 17. Yüzyılda Topkapı Sarayı, İstanbul, 2010.
Tekin, Talat, Orhon Yazıtları, Ankara, 2010.
Tellioğlu, İbrahim, “İslam Öncesi Türk Toplumunda Kadının Konumu Üzerine”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], Sayı: 55, 2016, s.209-224.
Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul, 2009.
Turan, Osman, Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul, 2009.
Turan, Şerafettin, Türk Kültür Tarihi, İstanbul, 1994.
Yılmaz, Ayfer, “Türk Kültüründe Kadın”, Milli Folklor, Yıl: 16, Sayı: 61, 2004, s.111-123.