ZİYA GÖKALP’İN MİLLİ MÜZİĞİMİZİ OLUŞTURMAKLA İLGİLİ DÜŞÜNCELERİNİN ATATÜRK’ÜN AYNI DOĞRULTUDAKİ FİKİRLERİNE VE ÇAĞDAŞ TÜRK MÜZİĞİNE ETKİLERİ

Bu çalışmanın amacı, Atatürk’ün ilke ve inklaplarına temel oluşturan kaynaklardan biri olan Ziya Gökalp’in “Türkçülüğün Esasları” adlı eserinde, “Milli Musıki” başlığı altında dile getirdiği, Osmanlı/Türk müziğinin Bizans taklidi ve Türk unsurlarını taşımayan sun’i bir müzik olduğu ve bundan dolayı milli müziğimizi oluşturmak için bir kaynak olamayacağı tespitinin ne derece doğru olduğunu, doğurduğu sonuçları ve tepkileri incelemek ve Çağdaş Türk Müziğinin, bu tespitler sonucu oluşan var edilme politikalarından ne şekilde etkilendiğini ortaya çıkartmaktır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler tarihsel gerçeklere ve kaynaklara dayanılarak yorumlanmıştır. Bu çalışmada Ziya Gökalp’in milli müzik konusunda ortaya koyduğu fikirler ve buradaki yanlışlıklar, onunla karşıt fikirde olanlar ve onu destekleyenlerin dile getirdikleri düşüncelerle birlikte incelenmiş ve bunların karşılığındaki doğru bilgiler sunulmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’ün, bu fikirleri, içerdiği yanlışlıklarla birlikte musıki inkılabında uygulamaktaki amacı da, zamanın gerektirdiği koşullar, kendi kişisel tercihleri ve devlet adamı kişiliği baz alınarak irdelenmiş, kaynakların desteğiyle objektif bir sonuca varılmıştır.

THE EFFECTS OF ZIYA GÖKALP’S IDEAS ABOUT ESTABLISMENT OF OUR NATIONAL MUSIC ON ATATURK’S IDEAS AND ON THE CONTEMPORARY TURKISH MUSIC

The purpose of this research is to analyse the question of correctness, reactions towards and consequences of the determination that “Ottoman/Turkish music is an artificial, imitation of Byzantine music and not has Turkish national elements, therefore it can not seen as a resource to create of our national music” which was said by Ziya Gökalp in his work “The Essentials of Turkism” under the title “National music”.Besides the purpose of this research is to reveal that wherein the Contemporary Turkish Music affected by national music establishment policies which constituted that result of these determinations. In this research, literature review method was used, the knowledges that acquired has been commented on the basis of historical realities and resources.In this research Ziya Gökalp’s ideas on national music and mistakes in these ideas analysed in addition to the ideas of those against him and support him and the correct knowledges has been introduced. Atatürk’s aim to execute the policies under those ideas on music revolution with their mistakes has been explicated by basing on the conditions of that time, his personal preferences and his statesman personality, reached an objective conclusion with confirmation of resources. 

___

Referans1 Arel, H.S., (1990) Türk Musikisi Kimindir, (1. Baskı), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Referans2 Atalay, A., “Türk Müziğinde “Komalı Ses” Var Mıdır?”, Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi, 2015, (7), ss. 39-62.

Referans3 Ataman, S. Y., (1991), Atatürk ve Türk Musıkisi, (1. Baskı), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Referans4 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi (TTK), Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (2006), TTK Yayını, Ankara.

Referans5 Ayas, O. G., “Musiki İnkılabı ve Rus Modeli: Karşılaştırmalı Müzik Sosyolojisi Açısından Bir Tartışma”, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar 2016, (77), ss. 131-155.

Referans6 Behar, C., (2005), Musikiden Müziğe Osmanlı/Türk Müziği: Gelenek ve Modernlik,( 1. Baskı), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Referans7 Boztaş, F., (2009), Onaltıncı Yüzyılın Sonuna Kadar Osmanlı Devleti̇’nde
Tabl Ve Alem Mehterleri̇ Teşki̇latı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C. İstanbul Üni̇versi̇tesi̇, Sosyal Bilimler Ensti̇tüsü Tari̇h Anabi̇lim Dalı, İstanbul.

Referans8 Çonoğlu, S.(Haz.), (2019), Ziya Gökalp - Türkçülüğün Esasları, (1. Baskı), Ötüken Yayınları, İstanbul.

Referans9 Eren, H., “Atatürk ve Ziya Gökalp”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Kasım 1972, C: XXVII, (254), ss. 172-177

Referans10 Galo, G. A., “Leopold Stokowski’s Rarest Recording: Saygun’s Yunus Emre - United Nations 1958”, Association for Recorded Sound Collections Conference, New Orleans L.A. A.B.D., 19- 22 Mayıs 2010.

Referans11 Kahramankaptan, Ş.(Ed.), (2013), Hindemith raporları 1935-1936-1937, çev. Elif Damla Yavuz, (1. Baskı), Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, Ankara.

Referans12 Kaplan, M.(Haz.), (1976), Ziya Gökalp “Türkçülüğün esasları”, (1. Baskı), Kültür Bakanlığı Ziya Gökalp yayınları, İstanbul.

Referans13 Karabey, L., (1954), “Muhterem Ziya Gökap ve Musikimiz”, Musiki Mecmuası, Ağustos 1954, (78), ss. 170

Referans14 Karaduman, İ., “Geleneksel Türk Halk Müziğinde Makâm Kavramının Kullanılmasına Edvâr Geleneği Açısından Bir Yaklaşım”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Yaz 2014, (9), ss. 587-601.

Referans15 Özdemir, S., (2009) Popülerleşme Sürecinde Türk Müziği ve Bu Süreçte Bestekâr Sadettin Kaynak, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Referans16 Özgür, Ü., “Antik Yunan Modlarından Ortaçağ (Kilise) Modlarına”, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2001/21, (2), ss. 169-178.

Referans17 Öztuna, Y., (2000), Türk Musikisi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi, (1. Baskı), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.

Referans18 Pelikoğlu, M. C., B. Özşen, “Türk Müziği ve Batı Müziğinde Kullanılan Bazı Tür ve Biçimlerin Birbirlerine Benzerlikleri Üzerine Bir Değerlendirme”, İnönü Üniversitesi Kültür Ve Sanat Dergisi, 2015/1 (2), ss. 51-60.

Referans19 Sağlam, A., (2009), Türk Musıki Devrimi, (1. baskı), Alfa Aktüel Yayınları, Ankara.

Referans20 Sarı, G. Ç., “19. Yüzyil Batılılaşma Hareketlerinin Osmanlı-Türk Müziğine Yansımaları”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018, (1), ss. 31-50.

Referans21 Toksoy, A. C., A. S. Koytak, “19. Yüzyılda Batılılaşma’nın İstanbul’daki Makam Müziği Mekânlarına Etkisi”, Porte Academic Journal of Music and Dance Studies, 2017 (16), ss.7-28.

Referans22 Yarman, O., "Alaturka Müziğin Yasaklanmasında Atatürk: Belgeler Zemininde Bir Çözümleme", Saz ve Söz İnternet Dergisi, 2010, (9), ss.1-37 [http://www.sazvesoz.net/] (Erişim tarihi: 05.10.2019)

Referans23 Yengi, R., “Çağdaş Modern Türk Müziği Bestecisi Açısında Kemal İlerici’nin Türk Müziği için “Dörtlü Armoni” Yaklaşımının Değerlendirilmesi”, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2017/6, (2), ss.741-749

Referans24 Yıldırım, T., “Müzik Sosyolojisi Perspektifi İle Ziya Gökalp’in Hars Ve Medeniyet Ayrımı Üzerinden Geliştirdiği Milli Musıki Fikirlerine Kısa Bir Bakış”, Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2015/4, (7), ss.98-115.

Referans25 Yücel, H., “Türk Halk Müziği Üzerine Bir Inceleme”, Akademik Bakiş Dergisi, Ekim 2011, (26), ss.1-13.

Referans26 Ahmet Adnan Saygun, [http://www.kumsanat.com/blog/15-ahmed-adnan-saygun.html] (Erişim tarihi: 07.10.2019)

Referans27 Alaturka Müziğin Yasaklanmasında Atatürk: Belgeler Zemininde Bir Çözümleme Dr. Ozan Yarman, [http://www.ozanyarman.com/files/ataturk_ve_musiki.pdf], (Erişim tarihi: 02.10.2019).

Referans28 Atatürk ve Müzik, [http://muyorbir.org.tr/haber/ataturk_ve_muzik_2016-04-08_161148] (Erişim tarihi: 04.10.2019).

Referans29 Atatürk’ün Müzik Sevgisi, [http://www.eksd.org.tr/ataturk-muzik-sevgisi/] (Erişim tarihi: 02-10-2019)

Referans30 Doğru, H., “Ziya Gökalp-Mustafa Kemal Atatürk Ve Kurucu İdeoloji Türk Milliyetçiliği”, Yeni Düşünce Dergisi, [http://yenidusunce.com.tr/pages/y1251-ZIYA_GOKALP_%E2%80%93_MUSTAFA_KEMAL_ATATURK_Ve_KURUCU_IDEOLOJI_TURK_MILLIYETCILIGI.html], (Erişim Tarihi 03-10-2019)Hindemith Raporu (E)

Referans31 [cevadmemduhaltar.com/hindemit-raporu-e.html] (Erişim tarihi: 08-10-2019).

Referans32 Ziya Gökalp ve Türk Musıkisi - Salih Zeki Çavdaroğlu [http://www.musikidergisi.net/?p=739] (Erişim tarihi 01-10-2019).