Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği

AmaçAraştırma, yaşlılarda beslenme risk düzeyini ve beslenmeyietkileyen faktörleri incelemek amacıyla yürütülmüştür.Gereç ve YöntemTanımlayıcı araştırma, 01 Aralık 2005 – 01 Nisan 2006tarihleri arasında yürütülmüş olup, araştırmanın evreniniBalıkesir Göçmen Konutları beldesinde yaşayan 60 yaş veüstü 167 yaşlı birey oluşturmuştur. Olasılıksız örneklemyöntemi ile seçilen, gönüllü 65 kadın ve 65 erkek araştırmakapsamına alınmıştır.Veriler bir araştırmacı tarafından ev ziyaretleri yapılarak yüzyüze görüşme yolu ile toplanmış, yaşlıların boy ve kilo ölçümleriyapılmıştır. Veri toplama aracı olarak; yaşlıların sosyo-demografiközelliklerini, genel sağlık durumunu, beslenme vesağlık alışkanlıklarını, sosyal destek durumunu belirlemeyeyönelik 48 soruluk anket formu kullanılmıştır. Ayrıca beslenmerisk düzeyinin belirlenmesinde “Beslenme Sağlığını Belirle”kontrol listesinden yararlanılmıştır. Bu listeye göre toplampuanı 0-2 arasında olanlar iyi, 3-5 arasında olanlar orta derecederiskli, 6 ve üzeri olanlar yüksek derecede beslenme riskiolan yaşlılar olarak değerlendirilmişlerdir.Bulgular ve SonuçYaşlıların %29.2’si 60-64 yaş grubundadır, %36.2’si okuryazardır,%66.2’si evlidir ve %22.3’ü yalnız yaşamaktadır.Yaşlıların sağlık sorunları nedeniyle %33.8’inin diyet uyguladığı,%40.0’ının öğün saatlerini önemsemediği, %25.4’ününbazen yemek yaptığı belirlenmiştir. “Beslenme SağlığınıBelirle” kontrol listesine göre yaşlıların beslenme risk düzeyiaçısından %19.5’ünün iyi, %40.7’sinin orta, %39.8’inin yüksekrisk taşıdığı saptanmıştır. Erkeklerin kadınlara, ileri yaştakiyaşlıların genç yaşlılara, dulların evli olanlara, çocuğuolmayanların çocuk sahibi olanlara, gelir durumu kötü olanlarıniyi olanlara, hiç dişi olmayanların dişi olanlara veyaprotez kullananlara ve her gün düzenli ilaç kullananların,aralıklı ilaç kullananlara veya hiç ilaç kullanmayanlara görebeslenme risk düzeyinin daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Factors Affecting Nutrition Health of the Elderly: The Sample of “Göçmen Konutları Beldesi in Balıkesir”

Purpose:The purpose of this research is to analyse nutritional risklevel and the factors affecting nutrition of the elderly.Methods:The descriptive research was carried out between 01December 2005 and 1 April 2006. The population of the studywas consisted of 167 elderly at and over the age of 60 wholived in Immigrant Settlement area of, Balıkesir province. Thesample of the research was consisted of 130 volunteeredelderly (65 women, 65 men) who were selected withnonprobability sampling technique.The data were collected through face-to-face interview bya researcher during home visits and height and weight of theelderly were measured. A questionnaire form, was used inorder to collect data on socio-demographic characteristics,general health status, eating and health habits, social supportstatus. In addition “Determine Your Nutritional Health”checklist was used as data collection instrument to evaluate.According to this list, the ones whose total score is between0 and 2, between 3 and 5, and is 6 and above are consideredto be good, at medium level of risk and at high level ofnutritional risk, respectively.Findings And ResultsAccording to the study results, 29.2% of the elderly were in60 - 64 age group, 36.2% were literate, 66.2% were marriedand 22.3% were living alone. It was found out that 33.8%were on a diet due to health reasons, 40.0% pastover themeal times of meals, 25.4% cooked meals sometimes.According to “Determine Your Nutritional Health-Checklist”,nutritional level of 19.5% of the elderly was good, 40.7% wereat medium level and 39.8% were at high level of nutritionalrisk.It was found out that nutritional risk was higher in men thanwomen, in the ones at older ages than the ones at youngerages, in widowed ones than the married ones, in oneswithout children than the ones with children, in ones with abad level of income than the ones with a good level ofincome, in the ones with no teeth than the ones with teeth orwith dental prothesis and in the ones taking their medicineregularly everday than the ones who take medicine withintervals or the ones who do not take any medicines.It was found out that sex, age, marital status, havingchildren, income, teeth health and medicine taking were thefactors affecting the level of the elderly people.

___

  • Arlı M, Şanlıer N, Demirel H.(2003).Yaşlılarda Stres ve Beslenme İlişkisi, II.Ulusal Yaşlılık Kongresi, Denizli, 81-91.
  • Atilla S, Egemen A. (1991). Yaşlıların Ev Koşullarında Beslenme Durumları, Beslenme ve Diyet Dergisi, 20: 70-78.
  • Bayık A. (2005). Yaşlılıkta Beslenme, Yaşlı Hasta Bakım Kursu Ders Kitabı, İzmir, 29.
  • Baysal A. (2003). ‘‘Yaşlılıkta Beslenme’’, II.Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı,Denizli, 1-9.
  • Beck AM, Ovesen L, Osler M. (1999). The “Mini Nu- tritional Assement” (MNA) and The “Determine Nutri- tional Health” Checklist (NSI Checklist) as Predictors of Morbidity and Mortality in an Elderly Danish Pop- ulation, British Journal of Nutrition, 81, 31-36. Erişim tarihi: 07.09.2006.
  • Bobroff L. (2006). Determine Your Nutritional Health, http://edis.ifas.ufl.edu/HE944Erişim tarihi:07.09.2006.
  • Boyacıoğlu S. (2005). Beslenme, Sağlıklı Yaşlanma, Öncü Basımevi, Ankara.175-178.
  • Charney C. (2005). Nutrition Screening and Assess- ment in Older Adults, Today’s Dietitian, vol 7;5, 10- 14. Erişim tarihi:07.09.2006.
  • Clarke MP. (1993). Nutrition Screening Determine Your Risk, Cooperative Extension Service Kansas State University http://www.oznet.ksu.edu/library/ fntrz/gt332.pdf Erişim tarihi: 07.09.2006.
  • Çekal N. (2003). Huzurevlerinde Kalan Yaşlıların Beslenme Servisi Örgütünden Memnuniyet Düzey- leri. II.Ulusal Yaşlılık Kongresi, Denizli, 209-216.
  • Dramalı A, Özbayır T. (1992). Toplumda Yaşlı Birey- lerin Sağlık ve Beslenme Durumları ve Bu Konuda Bil- gilerinin Saptanması, Uluslararası Hemşireler Birliği Sempozyum, Ankara, 238-241.
  • Ekici B, Özdemir S. (2003). Yaşlı Bireylerin Sağlık ve Evde Bakım Durumlarının Değerlendirilmesi, Hemşirelik Forumu, Temmuz-Ağustos, 27-36.
  • Esen A.(2006).Yaşlılık ve Beslenme, Ed: Çiçek Fadıloğlu, İleri Geriatri Hemşireliği, Meta Basım, 63- 76.
  • Eşer İ. (1998). Yaşlıların Beslenme Durumu ve Bu Du- rumu Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi, İ.Ü.Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4:4, 45-52,
  • Fadıloğlu Ç. (2006). Yaşlılığın Toplumsal Boyutu, Ed: Çiçek Fadıloğlu,İleri Geriatri Hemşireliği, Meta Basım, 19-34.
  • Gözüm S. (2002). Birinci Basamak Sağlık Hizmet- lerinde Yaşlı Bakımı, I.Ulusal Geriatri Kongresi, An- talya, 103-105.
  • Groot LCPGM, Beck AM, Schroll M, Staveren WA. (1998). Evaluating the DETERMİNE Your Nutritional Health Checklist and the Mini Nutritional Assessment as Tools to Identify Nutritional Problems in Elderly Europeans. European Journal of Clinical Nutrition, vol 52; 12, 877-883. Erişim tarihi:07.09.2006.
  • Güzey A. (1992). Yaşlılık ve Beslenme, Türk Hemşireler Dergisi, 42;2, 11-12.
  • Khorshid L. (1992). Sağlıklı Yaşlanma İlkeleri, Sağlıklı Yaşlanma, Uluslararası Hemşireler Birliği Sem- pozyum Kitabı, Ankara, 334-337.
  • Khorshid, L. (1996). Yaşlıların Beslenmesi ve Hemşirelerin Sorumlulukları, E.Ü.H.Y.O.Dergisi, 12;3, 141-146.
  • Koçar H. (2002). Yaşlı Dünyada, yaşlılık ve Geriatrik Tıp, I.Ulusal Geriatri Kongresi, Antalya, 3-6.
  • Kuczmarski MF, Cooney T. (2006). Validation of the Determine Your Nutritional Health Checklist, Erişim tarihi: 07.09.2006. http://nutritionandaging.fiu.nedu/ Center_Initiatives/Rural_America/Kuczmarski_..
  • Küçükerdönmez Ö, Köksal E, Rakıcıoğlu N, Pekcan G. (2002). Altmışbeş Yaş ve Üzeri Bireylerde Beslenme Durumunun Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma, I.Ulusal Geriatri Kongresi, Antalya, 177.
  • Nutrition Screening: Determine Your Nutrirional Health Checklisthttp//www.geriatricsreviewsyllabus. org /content/agscontent/grs6nutr.htm… Erişim tarihi: 07.09.2006
  • Nutritonal Status Assessment Form, Erişim tarihi:07.09.2006http//classes.kumc.edu/som/amed 900/ExposureSkills/nutritonal_status_assessment.h...
  • Öztop H, Telsiz M. (2001). Yaşlı Ana-Babaların Yetişkin Çocukları İle İlişkileri, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi,1(1), 57-62.
  • Parlar S. (2006). Yaşlılarda Görülen İnkontinans, Ed: Çiçek Fadıloğlu, İleri Geriatri Hemşireliği, Meta Basım, 117-128.
  • Rakıcıoğlu N. (2002). Yaşlılık ve Beslenme, I.Ulusal Geriatri Kongresi, Antalya, 117-121.
  • Şanlıer N, Arlı M. (1998). Yaşlılıkta Beslenme, Sürekli Tıp Eğitimi, 7;12.
  • Şanlıer N, Tokyürek Ş, Arpacı F. (2003). Yaşlıların Gelir Yönetiminde Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesi, II.Ulusal Yaşlılık Kongresi, Denizli, 383-390.
  • Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması TNSA-2003. (2004). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri En- stitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara,18.
  • Tosun N, Akbayrak N. (2002). Çeşitli Rahatsızlıklarda Geriatri Polikliniğine Başvuran Yaşlı Hastaların İlaç Kullanım Özellikleri ve Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi, Hemşirelik Forum Dergisi, cilt 5;6, 40-45.
  • Yabancı N. (2005). Yaşlılık ve Beslenme, III Ulusal Yaşlılık Kongresi, İzmir,163-175.
  • Yılmazer İ, Gürdağ M. (1982). Yaşlılık ve Yaşlılıkta Beslenme, Beslenme ve Diyet Dergisi, cilt 11, 17-29.

___

Bibtex @ { spcd227320, journal = {Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi}, issn = {2148-9424}, eissn = {2651-4265}, address = {}, publisher = {Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı}, year = {2007}, volume = {12}, number = {12}, pages = {33 - 46}, doi = {10.21560/spcd.99517}, title = {Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği}, key = {cite}, author = {Sönmez, Suzan and Bayık Temel, Prof.Dr. Ayla and Kıray Vural, Arş.Gör. Bilgin} }
APA Sönmez, S. , Bayık Temel, P. A. & Kıray Vural, A. B. (2007). Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği . Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi , 12 (12) , 33-46 .
MLA Sönmez, S. , Bayık Temel, P. A. , Kıray Vural, A. B. "Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği" . Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 12 (2007 ): 33-46 <
Chicago Sönmez, S. , Bayık Temel, P. A. , Kıray Vural, A. B. "Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği". Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 12 (2007 ): 33-46
RIS TY - JOUR T1 - Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği AU - SuzanSönmez, Prof.Dr. AylaBayık Temel, Arş.Gör. BilginKıray Vural Y1 - 2007 PY - 2007 N1 - DO - T2 - Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 33 EP - 46 VL - 12 IS - 12 SN - 2148-9424-2651-4265 M3 - UR - Y2 - 2022 ER -
EndNote %0 Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği %A Suzan Sönmez , Prof.Dr. Ayla Bayık Temel , Arş.Gör. Bilgin Kıray Vural %T Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği %D 2007 %J Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi %P 2148-9424-2651-4265 %V 12 %N 12 %R %U
ISNAD Sönmez, Suzan , Bayık Temel, Prof.Dr. Ayla , Kıray Vural, Arş.Gör. Bilgin . "Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği". Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 12 / 12 (Mart 2007): 33-46 .
AMA Sönmez S. , Bayık Temel P. A. , Kıray Vural A. B. Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2007; 12(12): 33-46.
Vancouver Sönmez S. , Bayık Temel P. A. , Kıray Vural A. B. Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2007; 12(12): 33-46.
IEEE S. Sönmez , P. A. Bayık Temel ve A. B. Kıray Vural , "Yaşlılarda Beslenme Sağlığını Etkileyen Faktörler: Balıkesir İli Göçmen Konutları Beldesi Örneği", , c. 12, sayı. 12, ss. 33-46, Mar. 2007, doi:10.21560/spcd.99517