Nancy Chodorow’un Düşüncesinde Toplumsal Cinsiyet Organizasyonunun Merkezi Unsuru Olarak Annelik

Bu çalışma, sosyoloji bilimi ve psikanalizmi birleştirerek,S. Freud’un cinsiyet gelişimine ilişkin görüşlerini feminist birbakış açısıyla yeniden ele alan nesne ilişkileri kuramcısıNancy Chodorow’un ağırlıklı olarak annelik rolüne ilişkinkuramsal açıklamalarını incelemeye yöneliktir.Kuramında kadının neden anne olmak istediği sorusunuirdeleyen Chodorow’a göre, anneliğin yeniden üretilmesininnedeni, kadınların sürekli kişisel ilişkiye ihtiyaç duymaları vebu ihtiyacın karşılığını diğer bireylerden, özellikle de birincilkonumları kamu alanında belirlenmiş olan erkeklerden alamamalarıdır.Toplumsal cinsiyet organizasyonunun ve de cinsiyetedayalı işbölümünün asimetrik yapısının ana nedenini, asimetrikbir biçimde organize edilen ebeveynlik sisteminebağlayan Chodorow’un düşüncesinde, biyolojik anneliğinyanında sosyo-kültürel anneliğin de “kadın rolü” olarak yapılanması,asimetrik rol organizasyonunun ve toplumsal eşitsizliğinen temel kaynağıdır.Heteroseksüelliği bir norm olarak gören ve feminen sosyalleşmeninbir sonucu olarak kabul eden Chodorow’unkuramsal yaklaşımı, her ne kadar Freud’a yönelik eleştirileriçerse de bu noktada onunla bazı paralellikler taşımaktadır.Chodorow’un feminist-psikanalitik yaklaşımı homoseksüellikve cinsel kimliklerin farklılaşmasına ilişkin açıklamalar karşısındayetersiz ve dar kapsamlı olup, aynı zamanda biyolojikikililiğe dayalıdır. Ona göre, heteroseksüel evlilik ve annelik,cinsiyetin toplumsal organizasyonunda merkezi ve tanımlayıcıbir özelliğe sahiptir.

Anahtar Kelimeler:

Annelik rolü, toplumsal cinsiyet kimliği, cinsiyete dayalı iş bölümü, psikanalizm, feminizm

Theoretical Explanations of Nancy Chodorow on Maternity Role

This study, combining sociology with psychoanalysis, isdevoted to analyze predominantly theoretical explanations ofNancy Chodorow on maternity role, an object relationstheoretician who re-approaches S. Freud’s arguments onsexual development with a feminist point of view.Scrutinizing in her theory the question why the womanwants to be a mother, for Chodorow, the reason of thereproduction of maternity is their constant need for individualrelation and not getting the response of this need from otherindividuals, especially from males whose prime status isidentified in public domain.In Chodorow’s thought – assigns the main reason of theasymmetric structure of the social sex organization and alsosex-based division of labour to the asymmetrically organizedparental system – beside biologic maternity, structuring ofsocio-cultural maternity as “the role of woman” is the majorsource of the asymmetric role organization and socialinequality.Although Chodorow’s theoretical approach, whichregards heterosexuality as a norm and accepts it as theresult of the feminine socialization, contains criticism againstFreud, at this point shows parallelisms with him. Having ashort scope and being inadequate against the explanationson differentiation of homosexuality and sex identities,Chodorow’s feminist-psychoanalyst approach at the sametime depends on biologic duality. According to her,heterosexual marriage and maternity have central anddescriptive characteristics in the social organization of sex.

Keywords:

Maternity role, gender identity, sex-based division of labour, psychoanalysm, feminism,

PDF

___

BASOW, Susan S. Gender: Stereotypes and Roles, Ca- lifornia, Paciic Grove, Brooks/Cole Publishing Company, 1992.
BURR, Vivien. Gender and Social Psychology, London, Routledge, 1998.
CHODOROW, Nancy. “Being and Doing: A Cross-Cultu- ral Examination of the Socialization of Males and Females.” V. GORNİCK ve B. K. MORAN (Ed.), Women in Sexist Society, London: Basic Books, Inc., Publishers, 1971:173-197.
- “Family Structure and Feminine Personality.” M.Z. RO- SALDO ve L. LAMPHERE (Ed.), Woman, Cultu- re, and Society: A Theoretical Overview”, Woman, Culture, and Society, Standfort: Standfort Univer- sity Press, 1974: 43-66.
- The Reproduction of Mothering, Psychoanalysis and the Sociology of Gender, London, University of California Press, Ltd. 1978.
- “Feminism and Psychoanalytic Theory”, S. KEMP ve J. SQUİRES (Ed.), Feminisms, Oxford: Oxford University Press, 1997:182-188.
- “Gender, Relations and Difference in Psychoanalytic Perspective.” The Polity Reader in Gender Studi- es, Oxford: Polity Press, 1998: 41-49.
COLTRANE, Scott. Gender and Families, London, Sage Publications Ltd. 1998.
CONNELL, R. W. Toplumsal Cinsiyet ve ฀ktidar, Toplum, Ki฀i ve Cinsel Politika, (Çev. Cem Soydemir), İs- tanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998.
DONOVAN, Josephine. Feminist Teori, (Çev. Aksu BORA ve DİĞERLERİ), İstanbul: İletişim Yayın- ları, 1997.
GUİRE, Jacqueline Mc., “Sons and Daughters.” A.PHOENİX, A. WOOLLETT ve E. LLOYD, (Ed.) Motherhood: Meaning, Pratices and Ideologies, London, Sage Publications Ltd., 1991: 143-161.
NİCOLSON, Paula. “Motherhood and Women’s Lives”, D. RİCHARDSON ve V. ROBİNSON (Ed.), Intro- ducting Women’s Studies, Feminist Theory and Practice, London, The Macmillan Press Ltd., 1993: 201-223.
ORTNER, Sherry B. “Is Female to Male as Nature Is to Culture?” M.Z. ROSALDO ve L. LAMPHERE (Ed.), Woman, Culture, and Society: A Theoretical Overview”, Woman, Culture, and Society, Stand- fort: Standfort University Press, 1974: 67-87.
PARSONS, T. ve R. F. BALES. Familiy, Socialization and Interaction Process, New York, The Free Press, 1955.
ROSALDO, M. Zimbalist. “Woman, Culture, and Soci- ety: A Theoretical Overview.” M.Z. ROSALDO ve L. LAMPHERE (Ed.), Woman, Culture, and Soci- ety: A Theoretical Overview”, Woman, Culture, and Society, Standfort: Standfort University Press, 1974: 17-42.
STEEVES, H.Leslie. “Feminist Teoriler ve Medya Ça- lışmaları.” Medya, ฀ktidar, ฀deoloji, (Der. Mehmet Küçük), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1999: 127-197.
UNGER, R. ve M. CRAWFORD. Women and Gender: A Feminist Psychology, Philadelphia: Temple Uni- versity Press, 1992.