Kırık Pencereler Teorisi’nin İstanbul Metropoliten Alanı’nda Geçerliliğinin Testi

Dünyada ve Türkiye’de şehirlerde suç kaynaklı güvenlik sorunu çözülmesi gereken öncelikli sorunlar arasında yer almaktadır. Kent güvenliğinin sağlanmasında suç ile ilgili kurulan teorik modeller kamu yöneticileri için önemli politika araçları olarak kullanılabilir. Kent güvenliği politikalarının oluşturulmasında farklı suç teorileri üretildikleri disiplinlere göre çeşitlenen değişik suç önleme yaklaşımları sunmaktadır. Suçun mekânsal dağılımındaki faktörleri inceleyen yaklaşımlar arasında yer alan “Kırık Pencereler Teorisi” literatürde de karşımıza çıkan ve geliştirilmesinde New York’ta başarılı bir uygulamanın sebep olduğu bir teoridir. Bu nedenle bu çalışmada Kırık Pencereler Teorisi’nin İstanbul’da kent güvenliğinin sağlanması için uygun bir teori olup olmadığı test edilmiştir. Kırık Pencereler Teorisi gerek sosyal gerekse de fiziksel yapıya ilişkin faktörleri suç önleme amaçlı olarak kullanması nedeniyle de önemlidir. Kırık Pencereler Teorisi’ne ilişkin kavramlar “Kırık Pencereler Döngüsü” adı altında şematize edilerek modellenmiştir. Bu modelin test edilmesi için path analizi kullanılmıştır. Path analizi modelde belirlenen ilişkilerin test edilmesine olanak sağlamaktadır. Path analizi modelde belirtilen ilişkiler çalışma alanında toplanan veriye mükemmel uyum sağlamadığı durumlarda bu ilişkilerin yerine alternatif teorik olarak kabul edilebilir yeni ilişkiler tanımlanmasına olanak sağlamaktadır. Böylelikle var olan teorik model modifikasyonlarla çalışma alanına uygun hale getirilebilmektedir. Kırık Pencereler Modeli’nin testi için İstanbul’da kentsel alanda yaşayan 1837 bireyle yüz yüze anket görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Bu örneklem büyüklüğüne ait hata payı ±%2.29’dur. Path analizi sonucunda Kırık Pencereler Döngüsü’nün tanımladığı faktörler arasındaki ilişkiler modifiye edilerek İstanbul için geçerli bir model olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kırık Pencereler Teorisi, Path Analizi, Suç Önleme, Fiziksel Çevre, Sosyal Çevre

Test of Validity of Broken Windows Theory in Istanbul Metropolitan Area

Some of the main urban security issues in Turkey, and in the world, are related to criminal incidences. There is a wide diversity of crime theories varying in their approaches and explanations, with respect to the disciplines they are developed in. Some of these theoretical models also have practical implications and, therefore, constitute the basis of political instruments for urban security. The “broken windows theory” is among such theoretical explanations of the geography of crimes since it is based on the observations pertaining to successful results in a security administration practice in New York. The broken window theory is significant because it draws on the spatial as well as social factors of crime and evaluates them in regard to measures of preventing crime.This paper aims to test whether the broken windows theory may be employed to explain the geography of crime in Istanbul. Further, it questions if it can be an appropriate theoretical basis of administrative measures in providing urban security. For this purpose, the concepts related to the theory are presented in a model diagram and tested with the path analysis technique. The data for testing the model was collected in a survey in the urban area of Istanbul, in 2011 1837 face-to-face interviews were conducted with the households in the selected probability sample for which the sampling error was calculated to be ±2,29%. The path analysis is especially convenient if the data collected in the field does not present a perfect compatibility with the model. In that case, it allows the researcher to define new relations among the variables and modify the model which may lead to an alternative theory. As a result of the path analysis, it is concluded that the broken windows model may be employed in Istanbul with some modifications of the relations defined in the original model.

Keywords:

Broken Windows Theory, Path Analysis, Crime Prevention, Physical Environment, Social Environment,

PDF

___

Abdullah, A., Razak, N. A., Salleh, M. N. M., ve Sakip, S. R. M. (2012). Validating crime prevention through environmental design using structural equation model. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 36, 591-601.
Aksoy, E (2011). Güvenli kent planlama ilkeleri, kentsel suçları önleme kapsam ve yöntemleri: Ankara Kenti örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Altunbaş, U. (2015). Çocukların suça sürüklenmesinde fiziksel ve sosyo-mekansal faktörlerin etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Aslan, S (2016). Sosyal dışlanma bağlamında genç suçluluğu. (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Avcı, M (2009). Çocuk suçluluğunun toplumsal nedenleri (Erzurum ili örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Alpar, R., (2011). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler, 3. Baskı, Ankara, Detay Yayıncılık.
Anselin, L., Cohen, J., Cook, D., Gorr, W. ve Tita, G. (2000). Spatial Analysis of Crime. Criminal Justice, 4, 213-262.
Berber, N (2015). Türkiye'de çocuk suçluluğu ile mücadele politikası analizi: İstanbul örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Beşer, Y (2010). Uyuşturucu madde suçlarının önlenmesinde coğrafi bilgi sisteminin kullanımı: Beyoğlu İlçesi pilot çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Bilen, Ö., (2016). İstanbul’da suçu etkileyen faktörlerin istatistiksel modellenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Çalışkan, M (2016). Kutsal günlerin suç olgusu üzerine etkileri (İstanbul ve Sakarya örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Çetin, D (2010). Ankara'nın iki ilçesinde suç korkusu çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Çoban, S (2012). Sosyal çevrenin etkilerinin çocukların suç ve problemli davranışlarıyla ilişkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Çınar, E. A. ve Çubukcu, E., (2012). The influence of micro scale environmental characteristics on crime and fear. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 35, 83-88.
Day, K., Anderson, C., Powe, M., McMillan, T., ve Winn, D., (2007). Remaking minnie street: the impacts of urban revitalization on crime and pedestrian safety. Journal of Planning Education and Research, 26, 315-331.
Dündar, Ö (2017). Malvarlığına karşı işlenen suçlar ile işsizlik arasındaki ilişkinin mekansal bağımlılığı: Türkiye üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Doran, B. J. ve Lees, B. G., (2005). Investigating the spatiotemporal links between disorder, crime, and the fear of crime. The Professional Geographer, 57(1), 1-12.
Erdoğan, A., Gedik, A. ve Düzgün, H. Ş. (2010). Integrated analysis of crime ıncidents within a loose-coupled gis-based system: case of etlik policestation zone in 2000. Gazi University Journal of Science, 23(4), 531-550.
Ferguson, K. M. ve Mindel, C. H., (2007). Modeling fear of crime in dallas neighborhoods: a test of social capital theory. Crime & Delinquency, 53(2), 322-349.
Gökulu, G (2011). Mağduriyet risk algısı ve suç korkusu: ODTÜ öğrencilerine yönelik bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Ha, T., Oh, G. S. ve Park, H. H., (2015). Comparative analysis of defensible space in cpted housing and non-cpted housing. International Journal of Law, Crime and Justice, 43, 496-511.
Hinkle, J. C., Weisburd, D., (2008). The irony of broken windows policing: A micro-place study of the relationship between disorder, focused police crackdowns and fear of crime. Journal of Criminal Justice, 36, 503–512.
Jacobs, J., (1961). The death and life of great american cities, New York, Random House.
Kaygısız, Z., Saraçlı, S. ve Dokuzlar, K.U., (2005). “İllerin gelişmişlik düzeyini etkileyen faktörlerin path analizi ve kümeleme analizi ile incelenmesi”, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 26-27 Mayıs 2005, İstanbul.
Keil, T. J., Vito, G. F. ve Andreescu, V., (1999). Perceptions of neighborhood safety and support for the reintroduction of capital punishment in Romania: results from a bucuresti survey. Int J Offender Ther Comp Criminol, 43, 514-534.
Karamanoğlu, Y E (2014). Türkiye kırsalı bölgesel suç verilerinin analizi:Zaman serileri yaklaşımı. (Yayımlanmamış doktora tezi). Kara Harp Okulu Komutanlığı, Ankara.
Köseoğlu, M. (2017). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan kadınların suç mağduriyeti korkusu. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kul, M. (2009). Toplumda suça ilişkin korkunun yapılaşması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Köklü, E., Yirmibeşoğlu, F., (2017). Investigation of fear of crime in city centers through the example of Beşiktaş Sinanpaşa neighborhood. Current Urban Studies, 2017, 5, 356-378.
Kuo, F. E. ve Sullivan, W. C., (2001). Environment and crime in the inner city: does vegetation reduce crime?. Environment and Behavior, 33,343-367.
Larsson, D. (2006). Exposure to property crime as a consequence of poverty. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 7, 45-60.
Brunson, L., Kuo, F. E. and Sullivan, W. C. (2001). Resident appropriation of defensible space in public housing: implications for safety and community. Environment and Be-havior, 33,626-652.
Marzbali, M. H., Abdullah, A., Razak, N. A. ve Tilaki, M. J. M., (2012). Validating crime prevention through environmental design construct through checklist using structural equation modelling. International Journal of Law, Crime and Justice, 40, 82-99.
Miceli, R., Roccato, M. ve Rosato, R., (2004). Fear of crime in Italy: spread and determinants. Environment and Behavior, 36(6), 776-789.
Mohit, M. A. ve Hannan, M. H. E., (2012). A study of crime potentials in taman melati terrace housing in Kuala Lumpur: issues and challenges. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 42, 271-283.
Naghibi, M. S., Faizi, M., Khakzand, M. ve Fattahi, M., (2015). Achievement to physical characteristics of security in residential neighborhoods. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 201, 265-274.
Özaşçılar, M. ve Ziyalar, N., (2015). Unraveling the determinants of fear of crime among men and women in Istanbul: Examining the impact of perceived risk and fear of sexual assault, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 1–18.
Özçetin, D. (2014). Türkiye'de kent yoksullarının haber söyleminde damgalanması ve suçlulaştırılması: Kapkaç olayları ve 'sorunlu' alt sınıf mahallelerinin temsili. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Öztürk, M (2015). Sosyolojik açıdan suç korkusu ve yaşam memnuniyeti: Mersin ili örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
Ros´en, B., (1997a). “Asymptotic theory for order sampling”. Journal of Statistical Planning and Inference, 62(2):135-158.
Ros´en, B., (1997b). “On sampling with probability proportional to size”. Journal of Statistical Planning and Inference, 62(2):159-191.
Rowbottom, K. A. H., Gifford, R. ve Shaw, K. T., (1999). Defensible space theory and the police: Assessing the vulnerability of residences to burglary. Journal of Environmental Psychology, 19, 117-129.
Sakip, S. R. ve Abdullah, A., (2012). Measuring crime prevention through environmental design in a gated residential area: A pilot survey. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 42:, 340-349.
Sakip, S. R., Johari, N. ve Salleh, M. N. M., (2012). The relationship between crime prevention through environmental design and fear of crime. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 68, 628-636.
Sousa, W. H., Kelling, G. L. (2004). “Broken windows” Criminology and Criminal Justice.
Şeker, M., (2011). İstanbul’da yaşam kalitesi araştırması. İstanbul, İTO Yayınları.
Tezcan, E (2015). Ergenlerde suça sürüklenmenin sosyal psikolojik arka planı. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
Welsh, B. C., Braga, A. A., ve Bruinsma, G. J. N., (2015) Reimagining broken windows: from theory to policy. Journal of Research in Crime and Delinquency. 52(4) 447-463 DOI:10.1177/0022427815581399
Wilson, J. Q. ve Kelling, G. L., (1982). Broken windows: Derleyenler: Le Gates, R. T. ve Stout, F., (2000). City reader, Second Edition, Routledge, 107, Paris.
Yamane, T., (2001). Temel örnekleme yöntemleri. İstanbul; Çevirenler: Esin, A., Bakır, M. A., Aydın, C. ve Gürbüzsel, E., (2001), 1. Baskı, Literatür Yayıncılık.
Yavuzer, İ (2013). Türk şehirleri için mekânsal suç analizi ile suç önleme stratejileri geliştirme: Keçiören örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi ,Ankara.
Yılmaz, V. ve Çelik, H. E., (2009). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi – I, 1. Baskı, Ankara, PEGEM Akademi.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.