Kentsel Açık-Yeşil Alanlarda Güvenlik

Kentsel açık-yeşil alanlar, kentte yoğun olarak kullanılan kamusal alanlar arasında yer almaktadır. Dünyanın birçok ülkesinde insanlar, boş zamanlarının bir kısmını kentsel açık-yeşil alanlarda geçirmektedir. Kentsel açık-yeşil alanlar, kullanıcılarına yaşam kalitesi, sosyal, kültürel, ekonomik ve sağlık yönünden olumlu katkılar sağlarken bazen olumsuz etkileri de olabilmektedir. Açık-yeşil alanlara ilişkin mekansal özellikler, bakımsızlık, kalabalık, yabancılar, trafik, iklim olayları, sokak hayvanları, suç tehlikesi ve tehdidi kullanıcının güvenlik algısını olumsuz etkilemektedir. Güvenli olmayan, suç tehlikesi ve tehdidi içeren kentsel açık-yeşil alanlar ise kullanıcılar tarafından tercih edilmez. Bu nedenle temel bir ihtiyaç olarak güvenlik, açık-yeşil alanlarda en önemli ihtiyaçların başında gelmektedir. Sosyal ve kültürel ihtiyaçların karşılanabileceği mekanlar olarak kentsel açık-yeşil alanlar, kullanıcılarına öncelikle güvenli mekanlar sunmalıdır. Daha sonra ise dinlenme, eğlenme, sosyalleşme ve ait olma ihtiyaçlarını karşılayacak mekanları ve kullanımları sunması beklenmektedir. Bu araştırmada; bir ihtiyaç olarak güvenlik kavramından yola çıkarak; kent güvenliği ve kentte güvenlik algısı, kentsel açık-yeşil alanlarda güvenlik algısı açıklanmıştır. Türkiye’de kentsel açık-yeşil alanlarda güvenliği sağlama uygulamaları anlatılmıştır. Güvenli mekanlar oluşturulması ve suçun önlenmesi için tasarım yaklaşımlarına değinilerek güvenli kentsel açık-yeşil alanlar için tasarımda göz önüne alınması gereken konular maddeler halinde açıklanmıştır. Bu çalışmadaki öneriler, daha güvenli açık-yeşil alanlar oluşturmak için peyzaj tasarımı ve tasarım rehberi geliştirmek amacıyla kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Açık-yeşil alan, emniyet, güvenlik, güvenlik algısı, kent güvenliği

Security in the Urban Open-Green Areas

Urban open-green areas are among the public spaces heavily used in the city. In most countries of the world people have spent some of the leisure time in the urban open-green areas. Urban open-green areas could make positive contributions to the users in terms of quality of life, social, cultural, economic and health, and sometimes they could also have negative effects. Spatial features, lack of maintenance, crowded, strangers, traffic, climate events, street animals, criminal danger and threat could occasionally have a negative impact on users’ security perception. Open-green areas where contain insecure, crime danger and threat are not preferred by users. For this reason, security, as a basic human need, is at the forefront of the most important needs in open-green spaces. First of all, urban open-green areas should provide secure spaces to their users. Afterwards, it has been expected that urban open-green spaces should offer spaces and uses that will satisfy their needs for rest, entertainment, socialization and belonging. In this study; it has been explained the concept of security, urban security and perception of security in the city, perception of security in the urban open-green areas, design concepts for creation of secure spaces and preventing the crime. In Turkey, practices for providing security in urban open-green areas have been described. The topics that need to be considered in design have been explained for the more secure urban open-green spaces. The suggestions of this study could be utilized to develop landscape design and design guideline to create open-green areas that feel safer.

Keywords:

Open-green area, safety, security, security perception, urban security,

PDF

___

Akman Çınar, E. (2012). Fiziksel mekan ve güvenlik algısı: İstanbul Boğaziçi öngörünüm alanı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Aksoy, E. (2007). Suç ve güvenli kent yaklaşımı. Dosya 06, 55, 11-15.
Alpkutlu, M (2014). Modern dünyanın ahlak krizinde çevre güvenliği. 2nd International Symposium on Environment and Morality, 24-26 October, Adıyaman.
Alvim, N. (2016). Crime and in(security) in green spaces: an exploratory study of park rangers perceptions. Porto: Universidade Fernando Pessoa.
ANFA. (2017). ANFA Güvenlik. 7 Ağustos 2017 tarihinde http://www.anfaguvenlik.com.tr/ adresinden erişildi.
Anonim, (2017). Belediye Zabıta Yönetmeliği. 8 Ağustos 2017 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/04/20070411-4.htm adresinden erişildi.
Anonim, (2013, Ağustos 21). Uşak Belediyesi parkları tinercilere terk etti, Karaağaç Mahallesi sakinleri tedirgin. Uşak Haber Merkezi, 1 Ağustos 2017 tarihinde http://www.usakhabermerkezi.com/guncel/usak-belediyesi-parki-tinercilere-terketti-karaagac-mahallesi-sakinleri-tedirgin-h6894.html adresinden erişildi.
Anonim, (2017). Etimesgut parkları bakımlı, temiz, güvenli. 1 Ağustos 2017 tarihinde http://www.etimesgut.bel.tr/index.php?Page=Haberler&DuyuruNo=421 adresinden erişildi.
Anonim, (2017a). Mobil PARK Polisi 1 yaşında, 10 Ağustos 2017 tarihinde http://www.istanbul.pol.tr/etkinliklerimiz/Sayfalar/Mobil-Park-Uygulamasi.aspx adresinden erişildi.
Apak, S. Ülken, G. ve Ünlü, A. (2002). Yeni bir toplu konut yerleşmesinde “güvenlik duygusunun” değerlendirilmesi. itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 1(1), 65-72.
Arjmand, R. (2017). Public urban space, gender and segregation women-only urban parks in Iran. New York: Routledge. Ataç, E. (2007). Suçun kentsel mekandaki algısı; güvensizlik hissi. Dosya 06, 55, 16-23.
Ataç, E. (2008). Kent, güvenlik ve güvenli kent planlaması; Bursa örneği. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Ataç, E. ve Gürbüz, D. (2009). Kentsel mekanda gelişen suça müdahale etmede disiplinler arası güvenlik politikaları. Polis Bilimleri Dergisi, 11(1), 25-46.
Bahar, H. İ. (2009). Sosyoloji. Ankara: Usak Yayınları.
Bedimo-Rung, A. L., Mowen, A. J. ve Cohen, D. A. (2005). The significance of parks to physical activity and public health a conceptual model. American Journal of Preventive Medicine, 28(252), 159-168.
Boyacı, E. (2010). Ülkemizde kent parkı işlevlerini belirleyen etmenler. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Cicerali, E. E. ve Cicerali, L. K. (2016). Çevre ve suç: şehir güvenliğini artırmada çevre psikoloji yaklaşımı. İstanbul Güvenlik Konferansı, 2-4 Kasım, İstanbul.
Crowe, T. D. ve Zahm, D. L. (1994). Crime prevention through environmental design. Land Development, Fall, 22-27.
Crowe, T. D. (2000). Crime Prevention through environmental design: applicants of architectural design and space management concepts. Boston: National Crime Prevention Institute.
Düzgün, Ş. (2007). Suç olgusuna teorik yaklaşımlar ve disiplinler arasılık. Dosya 06, 55, 4-10.
Emniyet Genel Müdürlüğü. (2017, Temmuz 24). 81 ilimizde “Türkiye Huzurlu Parklar Uygulaması” düzenlendi. 26 Temmuz 2017 tarihinde https://www.egm.gov.tr/haberler/Sayfalar/81-Il%C4%B1m%C4%B1zde-%E2%80%9CTurk%C4%B1ye-Huzurlu-Parklar-Uygulamas%C4%B1%E2%80%9D-Duzenlend%C4%B1.aspx adresinden erişildi.
Fay, J. & Garcia, M. L. (2010). Entry control. L. J. Fennely (Der.), Effective physical security içinde (ss. 195-202). USA: Elsevier Butterworth-Heinemann.
Fennelly, L. J. (2004). Effective physical security. USA: Elsevier Inc.
Fırat, A. S. (2008). Yoksulluk, kentlerde suç artışı ve kent merkezlerinde özel güvenlik hizmetleri verilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 201-228.
Fuller, R. A. ve Irvine, K. N. (2010). Interaction between people and nature in urban environments. K. J. Gaston (Der.), Urban ecology içinde (ss. 134-171). New York: Cambridge University Press.
Gehl, J., Litt, D. ve Søholt, H. L. (2002). Public spaces and public life: city of Adelaide. Copenhagen: Gehl Architects Aps. Geray, C. (2007). Güvenli kent ve kente karşı suçlar üzerine. Dosya 06, 55, 50-55.
Greene, M. (2003). Urban safety in residential areas: spatial variables in crime and feeling of (in)security, World Bank Urban Research Symposium, 15-17 December, Washington D.C.
Güleç Solak, S. (2017). Mekan-kimlik etkileşimi: kavramsal ve kuramsal bir bakış. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 13-37.
Hilborn, J. (2009). Dealing with crime and disorder in urban parks. USA: Center for Problem-Oriented Policing, Inc.
İnceoğlu, M. ve Aytuğ, A. (2009). Kentsel mekanda kalite kavramı. Megaron, 4(3), 131-146.
Kahraman, M. D. (2004). İnsan ihtiyaçları ve mekansal elverişlilik kavramları perspektifinde yaşanılırlık olgusu ve mekansal kalite. Planlama, 24(2),74-84.
Kaypak, Ş. (2012). Güvenlikte yeni bir boyut; çevresel güvenlik. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(8), 1-22.
Kaypak, Ş. (2016). Kentsel bir sorun olarak kentsel güvenlik. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 33, 35-50.
Kula, S. ve Çakar, B. (2015). Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi bağlamında toplumda bireylerin güvenlik algısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(12), 191-210.
Kundak, S. (2013). Kentsel güvenlik ve emniyet. 25th International Building&Life Congress, 28-30 March, Bursa.
Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü. (1996). Avrupa Kentsel Şartı. Ankara: Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü.
Mambretti, I. M. (2011). Urban parks between safety and aesthetics. Zürich: Vdf Hochschulverlag AG an der ETH.
Maslow, A. H. (1943). A Theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
Milliyet. (2017, Temmuz 23). “Türkiye Huzurlu Parklar” uygulamasında yüzlerce kişi gözaltına alındı. Milliyet Gazetesi, 26 Temmuz 2017 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/-turkiye-huzurlu-parklar--gundem-2489695/ adresinden erişildi.
Mimarlar Odası. (2008). Avrupa Kentsel Şartı-2, Aydan Erim (Çev.), Ankara: Mimarlar Odası.
Neisiani, B. A., Seyedan, S. M. ve Radfar, E. (2016). Urban green spaces assessment approach to health, safety and environment. International Journal of Human Capital in Urban Management, 1(2), 123-132.
Newman, O. (1972). Defensible space: people and design in the violent city. London: Architectural Press.
Newman, O. (1996). Creating defensible space. Washington: US Department of Housing and Urban Development.
Payam, M. M. (2014). Daha güvenli bir çevre oluşturmada ahlakın etkisi. 2nd International Symposium on Environment and Morality, 24-26 October, Adıyaman.
Pektaş, E. K. (2003). Belediye yönetiminde zabıta hizmetleri ve 21. yüzyıl kentinde zabıtanın yeri (Afyon Belediyesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Pourahmad, A., Mahdi, A. ve Bahnamiri, M. M. (2013). Urban security; public spaces a review and survey of security levels in parks of Qom's Second District. Security and Social Order Strategic Studies Journal, 5(1), 1-4.
Project for Public Spaces. (2009, January 1). What role can design play in creating safer parks?, 19 Haziran 2017 tarihinde https://www.pps.org/reference/what-role-can-design-play-in-creating-safer-parks/adresinden ulaşıldı.
Şahin, D. (2016). Kent güvenliği algısı ve suç korkusu. 4th International Congress on Urban and Environmental Issues and Policies, 20-22 October, İstanbul.
Yücel, F. G. (2007). Kaliteli kent parkı tasarımı, Mimarlık, 334. 17 Ağustos 2017 tarihinde http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=52&RecID=1297 adresinden ulaşıldı.
Türk Dil Kurumu. (1983). Türkçe sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2016, Ocak 22). İllerde yaşam endeksi, 2015, Haber Bülteni, sayı: 24561, 26 Temmuz 2017 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24561 adresinden ulaşıldı.
Uluslararası Sivil Toplumu Destekleme ve Geliştirme Derneği. (2012). Dünya ticaret ve finans merkezine doğru İstanbul kent güvenliği. Ankara: Usak&STD.
Welsh, B. C., Farrington, F. P., ve O’dell, S. J. (2010). Effectiveness of public area surveillance for crime prevention: security guards, place managers and defensible space. Swedish: Swedish National Council for Crime Prevention, Information and Publications.
Yeang, L. D. (2006). Quality of place: the north’s residential offer. London: Leeds City Region Llewelyn Davies Yeang.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.