Kapalı Site Olgusunun Değişim Sürecine Bir Bakış: Beykoz Soğuksu Örneği

Türkiye’nin kentsel gündemine 1990’lı yıllardan sonra girdiği bilinen kapalı site olgusu, kentsel alanlara hızlı bir şekilde yayılmış, farklı biçimlerde yerleşme tipleri ortaya çıkarmıştır. Bu yerleşme tipinin mekânsal özellikleri, büyüklükleri, bulunduğu yerle kurduğu ilişki türleri, sitelerin üzerinde bulunduğu arazinin ve yerleşik dokunun değişim biçimleri, siteler içinde sunulan hizmet alanlarının nitelikleri, sitelerde yaşayanların sosyal profilleri ve bu sitelerin kentsel doku ile olan etkileşimleri de zaman içinde kimi kez birbirine benzeyen, kimi kez değişim gösteren bir oluşum sergilemektedir. Bu çalışma, İstanbul’da kapalı sitelerin öncülerinin yer aldığı Beykoz ilçesinde örnek alan olarak seçilen Soğuksu bölgesinde, kendine özgü oluşum tipleri sergileyen kapalı siteleri irdeleyerek, bu olgunun ilk ortaya çıkışıyla şimdiki durumu arasındaki gelişim ve değişim biçimlerini araştırmayı hedeflemektedir.

A Look at the Process of Change in Gated Community Phenomenon: the Case of Beykoz Soğuksu

In 1990’s, «gated community» as a new type of settlement has entered into the Turkish urban areas and since then proliferated rapidly under very different styles. The spatial specificities of this type of housing settlements vary according to the size, the geographical conditions, the social profiles of the settlers and their outside neighbors, as well as the relation between those two parties, and commercial and urban services available in the area. These variables shape each and every “gated community” and create different formations. This study focuses on Soğuksu Area in Beykoz District of İstanbul where the first examples of gated communities were built and compares their situation at the beginning and today with an evolutionary point of view.

___

  • Balchin, Paul N., Isaac, David, Chen Jean (2000), Urban Economics A Global Perspective, pp. 70-71.
  • Özaydın, Gülşen, Öncel, Derin (2010), “Güçsüz Kesimlerin Mekânlarını Anlamak Üzere Bir Deneyim: Beykoz Örneği”, Kentleri Korumak Savunmak, Dünya Şehircilik Günü 33. Kolokyumu Bildiriler Kitabı, Ankara.
  • Pérouse, Jean-François (2011), “Türkiye’de “Güvenlikli” Sitelerin Ortaya Çıkış Süreci: Beykoz İlçesi Örneği”, İstanbul’la Yüzleşme Denemeleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Yalçıntan, Murat Cemal, Çavuşoğlu, Erbatur (2009), “Kentsel Dönüşümü ve Kentsel Muhalefeti Kent Hakkı Üzerinden Düşünmek”, Mimar.İst, sayı: 33.
  • http://.mimdap.org/images/dosya/Aysel-Can-Imar/ACARKENT.doc
  • http://maps.google.com, 2008
  • http://sehir rehberi.ibb.gov.tr/map.aspx