TÜKENMİŞLİK VE TÜKENMİŞLİĞİ ETKİLEYEN ÖRGÜTSEL FAKTÖRLERİN ANALİZİNE İLİŞKİN AKADEMİK PERSONEL ÜZERİNDE BİR UYGULAMA

Enerji, güç ya da kaynakların aşırı talepler yoluyla tükenmesi, ilerleyici bir stres süreci, idealizm kaybı vb. şekillerde ifade edilebilen tükenmişlik; bireyler ve örgütler üzerinde yarattığı olumsuz etkilerin fark edilmesiyle birlikte, önemli bir çalışma alanı haline gelmiştir. Çalışmamız kapsamında; akademik personelin tükenmişlik düzeylerinin, demografik değişkenlere ve akademik ünvana göre tükenmişlik düzeylerindeki farklılaşmaların ve son olarak tükenmişliğe etki eden örgütsel faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Burnout that can be defined as exhaustion of energy, power or sources caused by excessive demands; a progressing stress process; and the loss of idealizm, has becomed an important study field as its negative effects have been understood on human and organizations. In this paper, the burnout levels of academic staff, the difference of burnout levels as to demografic variables and academic status, and finally the organizational factors that effect burnout are determined.

___

  • AYTAÇ, Mustafa, Serpil AYTAÇ, Zerrin FIRAT, Nuran BAYRAM ve Aşkın KESER (2001), Akademisyenlerin Çalışma Yaşamı ve Kariyer Sorunları, Uludağ Üniversitesi Araştırma Fonu İşletmesi, Bursa.
  • BİLGİN, Nuri (2003), Sosyal Psikoloji Sözlüğü, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
  • ÇAM, Olcay (2001), “The burnout in nursing academicians in Turkey”, International Journal of Nursing Studies, 38, 201-207.
  • ERGİN, Canan (1992), “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
  • ERGİN, Canan (1995), Akademisyenlerde Tükenmişlik ve Çeşitli Stres Kaynaklarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt. 12, Sayı 1-2, 37-50.
  • GILLESPIE, N. A., M. WALSH, A. H. WINEFIELD, J. DUA ve C. STOUGH (2001), “Occupational stress in universities: staff perceptions of the causes, consequences and moderators of stress”, Work&Stress, 15(1), 53-72.
  • LEITER, Michael P. ve Christina MASLACH (1999), “Six Areas of Worklife: A Model Of The Organizational Context of Burnout”, JHHSA Spring, 472-489.
  • LEITER, Michael P. (2003), Areas of Worklife Survey Manual (Third Edition), Centre for Organizational Research and Development, Wolfville, NS, Canada.
  • MASLACH, Christina, Wilmar B. SCHAUFELI ve Michael P. LEITER (2001), “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, Volume: 52, 397-422.
  • MASLACH, Christina ve Philip G. ZIMBARDO (1982), Burnout – The Cost of Caring, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey.
  • MASLACH, Christina ve Michael P. LEITER (1997), The Truth About Burnout, Jossey-Bass, San Francisco, CA.
  • NAKTİYOK, Atılhan ve Canan Nur KARABEY (2005), “İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1.
  • ÖZDEMİR, H. Deniz (2001, Üniversite Akademik Personelinin Görev Ünvanları Açısından İş Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması, T.C. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
  • PINES, Ayala Malach (1997), “Gender Differences in Burnout: Israelis’ Responses to the Intifada”, European Psychologist, 2(1), 1997, 28-34.
  • SILIĞ, Aylin (2003), Banka Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, T.C. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
  • SURAN, Bernard G. ve Edward P. SHERIDAN (1985), “Management of burnout: Training psychologists in professional life span perspectives”, Professional Psychology: Research&Practice, 16(6), 741-752.
  • SÜRGEVİL, Olca (2005), Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörler: Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • The Areas of Worklife Survey, Measure Description, Centre for Organizational Research and Development, Acadia University, Canada.
  • TÜMKAYA, Songül (1999), “Çukurova Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeyleri”, 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 4, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları; No. 51., 47-60.
  • WRIGHT, Thomas A. ve G. Bonett DOUGLAS (1997), “The Contribution of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizational Behavior, 18, 491-499.