Paternalist Liderlik Beklentisi: Y Kuşağı İşletme Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmanın temel amacı, Y Kuşağı bireylerin yöneticilerinden Paternalist Liderlik davranışları bekleyip beklemediklerinin tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda tasarlanan araştırma ile İzmir ilindeki bir devlet üniversitesinin İşletme Bölümünde öğrenim gören 291 Y Kuşağı öğrencinin, gelecekte yöneticilerden bekledikleri ideal liderlik davranışları ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırmada Aycan (2006) tarafından geliştirilen Paternalist Liderlik Anketi – PLA kullanılmıştır. Faktör analizi sonucunda, orijinal ölçekte olduğu gibi beş faktörlü yapı tespit edilmekle birlikte Sadakat Beklentisi yerine Koruyucu Ebeveyn Davranışları olarak adlandırılan yeni ve farklı bir boyutun ortaya çıktığı görülmüştür. Tek örneklem t testi sonucunda, katılımcıların gelecekteki yöneticilerinden bekledikleri Koruyucu Ebeveyn Davranışı, Statü Hiyerarşisi ve Otorite, İş Yerinde Aile Ortamı Yaratma ve Bireyselleştirilmiş İlişki düzeylerinin, varsayıldığı üzere, ortalamadan farklı ve yüksek olduğu saptanmıştır. İş Dışı Konularla İlgilenme düzeyinde ise anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Y Kuşağı, Paternalizm, Paternalist Liderlik

Paternalistic Leadership Expectations: A Research on Generation Y Business Students

Main purpose of this study is to determine whether generation Y individuals expect Paternalistic Leadership behaviors from their managers. In this context, ideal leadership behaviors from future managers expected by 291 generation Y Business students of a state University in Izmir were aimed to measure. Paternalistic Leadership Questionnaire - PLQ developed by Aycan (2006) was used in the study. Although five-factor structure as original scale was determined as a result of factor analysis, a different and a new dimension referred as Protective Parent Behaviors instead of Loyalty Expectation has emerged. As a result of One Sample T Test, levels of Protective Parent Behaviors, Status Hierarchy and Authority, Creating Family Atmosphere at Work and Individualized Relationships expected by participants from future managers are different and higher than mean value was determined, as supposed. No significant difference for Involvement in Employees’ Non-Work Lives level was founded.

Keywords:

Generation Y, Paternalism, Paternalistic Leadership,

PDF

___

AKTAŞ, M. ve SARGUT, A. S. (2011). “İzleyicilerin Kültürel Değerlerine Göre Liderliğe Duyulan Gereksinme Nasıl Farklılaşır?: Kuramsal Bir Çerçeve”, Amme İdaresi Dergisi, 44(4): 145-163.
AYCAN, Z. ve KANUNGO, R. N. (2000). “Toplumsal Kültürün Kurumsal Kültür ve İnsan Kaynakları Uygulamaları Üzerine Etkileri”. Z. Aycan (Ed.), Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 25-53.
AYCAN, Z. (2001). “Paternalizm: Özgün Yönetim ve Liderlik Anlayışına İlişkin Üç Görgül Çalışma”. Yönetim Araştırmaları Dergisi. 1(1): 11-31.
AYCAN, Z. (2006). “Paternalism: Towards Conceptual Refinement and Operationalization”. (Eds. U. Kim, K. S. Yang & K. K. Hwang). Indigenous and Cultural Psychology: Understanding People in Context. New York, NY: Springer: 445-466.
AYCAN, Z.; KANUNGO, R. N. ve MENDONÇA, M. (2016). Kültürler Arası Bağlamda Örgütler ve Yönetim. Koç Üniversitesi Yayını. İstanbul.
BARTLETT, J. E., KOTRLIK, J. W. ve HIGGINS, C. C. (2001). “Organizational Research: Determining Appropriate Sample in Survey Research”. Information Technology, Learning and Performance Journal. 19(1): 43-50.
BAYRAMOĞLU, G. (2018). “X ve Y Kuşağının Liderlik Açısından Karşılaştırılması”. Ege Akademik Bakış Dergisi. 18(1):15-30.
CERİT, Y. (2012). “Paternalistik Liderlik ile Yöneticiden ve İşin Doğasından Doyum Arasındaki İlişki”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2): 35-56.
ÇEVİK TEKİN, İ. ve AKGEMCİ, T. (2016). “Y Kuşağı Çalışanların İş Değerlerinin Araştırılması: Konya İli Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama”. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi. 1(2): 15-52
Deloitte Y Kuşağı Araştırması (2018), https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/about-deloitte/articles/deloitte-y-kusagi-arastirmasi-2018.html, Erişim Tarihi: 29.09.2019
EKİZ, S. (2017). Kamu Kurumlarında Y Kuşağının Liderlik Beklentilerine Etki Eden Demografik Faktörler Üzerine Bir Çalışma: Adana Büyükşehir Belediyesi Örneği. Çağ Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi. Mersin.
ERBEN, G. S. (2004). “Toplumsal Kültür Aile Kültürü Etkileşimi Bağlamında Paternalizm Boyutuyla İşletme Kültürü: Türkiye Örneği”. 1. Aile İşletmeleri Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi: İstanbul. s. 345-356.
ERBEN, G. S. ve ÖTKEN, A. B. (2014). “Paternalistik Liderlik ve İşe İlişkin İyilik İlişkisinde İş-Yaşam Dengesinin Rolü”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 22: 103-121.
ERDEM OKUMUŞ, B. (2016). Kuşak Farkı Özelliklerine Göre Şekillenen Ofis İç Mekan Tasarımı Kriterlerinin İrdelenmesi – Y ve Z Kuşağı Üzerine Araştırma ve Model Önerisi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
ERKUŞ, A., TABAK, A., YAMAN, T. (2010). “Paternalist (Babacan) Liderlik Çalışanların Örgütsel Özdeşleşmelerini ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkiler mi? Bir Özel Hastane Uygulaması”. 9. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 6-8 Mayıs 2010, Zonguldak. s. 594-597.
GELMEZ, M. ve AKÇA ÜRTÜRK, E. (2019). “Özel Bir Hastanede Liderlik Stillerinin ve Çalışan Performansının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1): 51-72.
GÖKTAŞ, P. (2016). “Y Kuşağının İletişim Sorunlarının Analizi ve Çözüm Önerileri: Süleyman Demirel Üniversitesi MYO Örneği”. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 3(11): 32-50.
GÖKTAŞ, P. ve ÇARIKÇI, İ. H. (2016). “Siyasi Liderlerden Beklenen Liderlik ve İletişim Tarzları: Y Kuşağı Üzerine Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 71(3): 855-888.
GÜRCAN, N. (2018). Türk Kültüründe Paternalist Liderlik Davranışlarının İzleyenler Üzerindeki Etkisi: Y Kuşağına Yönelik Bir Araştırma. DEÜ SBE Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
KABASAKAL, H. ve BODUR, M. (2008). “Leadership and Culture in Turkey: A Multifaceted Phenomenon”. 835-874. Culture and Leadership Across the World. The GLOBE Book of In-Depth Studies of 25 Societies. Edited by: Jagdeeo S. Chhokar, Felix C. Brodbeck, Robert J. House. Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, New Jersey.
KELEŞ, H. N. (2011). “Y Kuşağı Çalışanlarının Motivasyon Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 3(2): 129-139.
KÖKSAL, O. (2011). “Bir Kültürel Liderlik Paradoksu: Paternalizm”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15): 101-122.
KURU, İ. (2014). Y Kuşağı ve İş Yaşam Dengesi. Bahçeşehir Üniversitesi, SBE, İKY Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
METE, Y. A. ve SERİN, H. (2015). “Okul Yöneticilerinin Babacan Liderlik Davranışı ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Sinizm Davranışları Arasındaki İlişki”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-2(24): 147-159.
ÖZDAMAR, K. 1999). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-1. Kaan Kitabevi: Eskişehir.
ÖZDEMİR, A. (2013). Yönetim Biliminde İleri Araştırma Yöntemleri ve Uygulamalar. Beta Basım A.Ş., İstanbul.
ÖZKAN, G. (2017). Küresel Eğilimler Doğrultusunda İşin Geleceği: Y Kuşağının Beklentileri ve Kamu İstihdam Kurumlarının Rolü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
PELLEGRINI, E. K. (2006). A Cross-Cultural Investigation of the Relations Among Organizational Justice, Paternalism, Delegation and Leader-Member Exchange (LMX) Relationships. A dissertation of Doctor of Philosophy, University of Miami, Florida.
SIMPLE SIZE CALCULATOR. https://www.surveysystem.com/sscalc.htm, Erişim Tarihi: 12.07.2019.
SARGUT, A. S. (2001). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim. İmge Kitabevi, Ankara.
SCHROEDER, J. L. (2011). The Impact of Paternalism and Organizational Collectivism in Multinational and Family-owned Firms in Turkey. A Thesis of Master of Arts, Department in Psychology, University of South Florida.
ŞENDOĞDU, A. A. ve ERDİRENÇELEBİ, M. (2014). “Paternalist Liderlik ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27): 253-274.
TORUNTAY, H. (2011). Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi, SBE, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
WIEDMER, T. (2015). “Generations Do Differ: Best Practices in Leading Traditionalists, Boomers, and Generations X, Y. And Z”. Delta Kappa Gamma Bulletin, 82(1):51-58.
YÜKSEKBİLGİLİ, Z. (2013). “Türk Tipi Y Kuşağı”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 12(45): 342-353.