Çinlilerin İslamiyeti Yayma Çabaları: Amiral Zheng He Örneği

Çin’in İslam ve Müslümanlarla ilişkisi her zaman merak ve tartışma konusudur. Genel olarak söz konusu ilişkinin düşmanca nitelik taşıdığı kabul edilir. Acaba bu bir olgu mu algı mıdır? Bunun cevabı İslamın yayılış tarihine yeni boyutlar getireceği gibi geçmişten günümüze Çin-İslam ilişkilerine de ışık tutacaktır. Bu bağlamda Çinli amiral Zheng He’nin faaliyetleri ilgi çekicidir. Zheng He Ming Hanedanlığı döneminde (1368-1644) Müslüman bir ailede dünyaya geldi. Yongle imparatoru tarafından donanmaya amiral olarak atandı. 1405-1433 yılları arasında Hint Okyanusundan Afrika sahiline kadar filosuyla yedi kez seyahat düzenledi, 36 yeri ziyaret etti. O,’nun mesela Endonezya’ya olan seferinde önceliği ticaretten çok elçi gibi barış ve Ming İmparatorluğu'nun hakimiyeti ve gücünü anlatmaktı. Zheng He'nın yolculuklarına ilişkin Ming tarihi kayıtları ve diğerlerince yazılanlar güvenilir kaynaklardır. Ancak literatürde İslam'ı Güney Asya'da yaymadaki rolüne ilişkin bilgi yok denecek kadar azdır. Bununla beraber yerel tarih ve sözlü tarihte bu konuda birçok rivayet ve menkıbe bulunmaktadır. Zheng He ve yardımcıları başlangıçta İslamiyeti Java’daki Çin topluluğuna yaymışlardı. Daha sonra bu Çin kökenli Müslümanlar İslam’ın Java ve Güney Asya’da yayılmasında büyük roller oynadılar. Bu makale söz konusu bu olguya ışık tutmayı amaçlayan mütevazı bir girişimdir. Anahtar Kelimeler:Zheng He, Ming Hanedanlık dönemi, Çinli Müslüman Amiral, İslamın Güney Asya’ya yayılması.

Anahtar Kelimeler:

Zheng He, Ming Hanedanlık dönemi, Çinli Müslüman Amiral, İslamın Güney Asya'ya yayılması

PDF

___

Ceylan, Fatma Ecem.’’Müslüman Amiral Zheng He’nın aile tarihine bir bakış,Curr. Res. Soc.Sci. 2(2),(Nisan 2016):37-45.
Fei, Xin. Denizaşırı ülkelerdeki görevlerin genel Araştırması (星槎胜览), China:Beijing Zhonghua Book Company (中华书局),1954.
Graaf, Hermanus Johannes de Graaf- Pigeaud, Th.G.Th.Chinese Muslims in ]ava in the 15th and 16th Centuries: Malay Annals of Semerang and Cerbon, Australia: Melbourne Monash University,1984
Gong, Zeng.Record of Countries in the Western Oceans (西洋藩国志), China: Beijing Zhonghua Book Company (中华书局),1981
Hong, Changzuo.’’Hazine gemilerinin kalıntıları ve Hazine gemilerinin büyüklüğü (宝船厂遗址及宝船尺度问题)’’. Zheng He’nın batı okyanuslarına yolculukları hakkında seçilmiş makaleler 1905-2005 (郑和下西洋研究文选 1905-2005). Ed. Zheng He Batı Okyanuslarına seyahatleri 600. Yıldönümü anısı etkinlik hazırlama grubu(郑和下西洋600周年纪念活动筹备小组编).664-670. China:Beijing Ocean Press,2005
Hong, Huanchun.’’Zheng He batı okyanusuna yolculukları ve Erken Ming dönemi dış dostane ilişkileri(明初对外友好关系与郑和下西洋)’’.Zheng He üzerine yüzyılın araştırmalarından seçilmiş makaleler (郑和研究百年论文选). Eds. Wang Tianyou - Wan Ming.119-137.China: Beijing University Press,2004.
Huang, Shengzheng. Batı Okyanusunda Ticaretin listesi(西洋朝贡典录). China: Beijing,Zhonghua Book Company (中华书局),2000
Joe, Liem Tian.Semerang Tarihçesi:1416-1931(Dari Djamannja Sam Poo Sampai Terhapoesnja Kongkoan). Indonesia:Hasta Wahana,2004
Leslie, Donald Daniel. Islam In Traditional China: A Short History To 1800.Australia: Canberra College of Advanced Studies,1986
Levathes, Louis.When China Ruled to the Seas: The treasure fleet of the Dragon Throne . New York:Oxford University Press, 1994
Ma, Huan.Ying Ya Sheng Lan Okyanusların Genel Araştırması (瀛涯胜览).China: Beijing, Zhonghua Book Company (中华书局),1985
Özay, Mehmet.’’Çin donanması’nın Müslüman Türk Amirali: Cheng Ho (1371-1433)’’, Güneydoğu Asya Çalışmaları,( Aralık 2011):5
Shihou, Li,’’Seyyid Ajall ve Zheng ailesinin şeceresi üzerine yeni araştırmalar(郑氏家谱首序)及(赛典赤家谱)新证)’’. Zheng He üzerine yüzyılın araştırmalarından seçilmiş makaleler (郑和研究百年论文选), Eds. Wang Tianyou - Wan Ming.130-136. China: Beijing University Press,2004.
Suryadinata, Leo,’’ Zheng He, Semerang and Islamization of Java Between History and Legend.Admiral Zheng He and South East Asia. ed. L.Suryadinata.72-93.Singapore: Seng Lee Press Pte.Ltd.,2005.
Tingyu, Zhang.Ming Tarihi(明史).erişim:15 Ocak 2019.http://gj.zdic.net/archive.php?aid=784
Tong, Shuye,’’Zheng He’nın Batı Okyanusuna seyahatlerinin doğasını gözden geçirme (重论“郑和下西洋”事件之贸易性质)’’. Zheng He üzerine yüzyılın araştırmalarından seçilmiş makaleler (郑和研究百年论文选).Eds. Wang Tianyou - Wan Ming.60-67.China: Beijing University Press,2004.
Viviano, Frank. ‘’China’s Great Armada’’. National Geographic(July 2005):34-36
Xi, Longfei,’’Nanjing Hazine tersanesi gemi kalıntılarının keşfinden Zheng He’nın hazine gemileri hakkında görüş (从南京宝船厂遗址的发掘成果看郑和的宝船)’’. Zheng He’nın batı okyanuslarına yolculukları hakkında seçilmiş makaleler 1905-2005 (郑和下西洋研究文选 1905-2005). Ed. Zheng He Batı Okyanuslarına seyahatleri 600. Yıldönümü anısı etkinlik hazırlama grubu(郑和下西洋600周年纪念活动筹备小组编).685-690.China: Beijing Ocean Press,2005.
Xiang, Da,’’Hadım Sanbao’nun batı denizlerine yolculukları hakkında bazı kaynaklar(关于三宝太监下西洋的几种资料)’’.Zheng He’nın batı okyanuslarına seyahatleri hakkında seçilmiş makaleler1905-2005 (郑和研究百年论文选1905-2005.ed. Zheng He Batı Okyanuslarına seyahatleri 600. Yıldönümü anısı etkinlik hazırlama grubu(郑和下西洋600周年纪念活动筹备小组编).9-31.China:Beijing University Press,2004.
Yang, Wei.’’Admiral Zheng He’s Voyages to the West Oceans’’. Maritime Asia 19/2 (Fall 2014):26-30.
Yang, Yi.’’The Global life of Zheng He’’. UNIVERSITÂT WIEN Global History and Global Studies(February 2014):1-22 , erişim:15 Ocak 2019.https://www.academia.edu /6783621/ The_Global_ Life_of_Zheng_He
Yuanzi, Kong. Çin ve Endonezya arasında kültürel degişim (中国印度尼西亚文流).China: Pekin Üniversitesi yayınları(北京大学出版社),1999
Zeng, Guoxin. ‘’Zheng He’nın Batı Okyanuslarına seyahatlerinin asıl amacı nedir ( 郑和下西洋的真正目的是什么 )’’.Erişim:15 Ocak 2019. http://blog.sina.com.cn/s/ blog _b3787a830101px3h.html
Zheng, Hesheng - Zheng, Yijun,’’Zheng He batı okyanusundaki seyahat gemileri hakkında(略论郑和下西洋的船). Zheng He’nın batı okyanuslarına yolculukları hakkında seçilmiş makaleler 1905-2005 (郑和下西洋研究文选 1905-2005), Ed. Zheng He Batı Okyanuslarına seyahatleri 600. Yıldönümü anısı etkinlik hazırlama grubu(郑和下西洋600周年纪念活动筹备小组编).631-642. China:Beijing Ocean Press,2005
Zheng, Hesheng-Zheng, Yijun. Zheng He batı okyanusuna seyahatleri bilgilerinin derlemesi ( 郑和下西洋资料汇编 ) .China:Beijing, Ocean Press (海洋出版社),2005.
Zheng, Hesheng - Zheng, Yijun,’’Zheng He batı okyanuslarına seyahat hikayeleri hakkında yeni bulgular (郑和下西洋史事新证)’’. Zheng He’nın batı okyanuslarına yol-culukları hakkında seçilmiş makaleler 1905-2005(郑和下西洋研究文选 1905-2005). Ed.Zheng HeBatı Okyanuslarına seyahatleri 600.Yıldönümü anısı etkinlik hazırlama grubu(郑和下西洋600周年纪念活动筹备小组编).712-722. China:Beijing Ocean Press,2005