YOLSUZLUK VE YOLSUZLUĞUN VERGİ YAPISI ÜZERİNE ETKİLERİ

Öz Yeni bir fenomen olmayan yolsuzluga, son yillarda artan bir ilgi sözkonusudur. Farkli tanimlari yapilan yolsuzluk, en yaygin ve basit sekliyle özel çikar için kamu gücünün suistimal edilmesi olarak tanimlanabilir. Bu Dünya Bankasinin kullandigi bir tanimdir. Özellikle 1990’li yillardan sonra tüm gelismis-gelismekte olan ülkelerin yolsuzluga daha fazla önem vermelerinin çesitli nedenleri bulunmaktadir.Yolsuzluk tek bir faktörle açiklanamayacak kadar karmasik bir yapiya sahiptir. Bu karmasik yapiyi açiklamak üzere gelistirilen, yolsuzlugu tesvik edici faktörler iki ana baslikta toplanabilir. Bunlar; dogrudan faktörler (hukuki düzenlemeler ve izinler, vergileme yapisi, harcama kararlari, piyasa fiyatinin altinda mal ve hizmet sunumu gibi) ve dolayli faktörlerdir (bürokrasinin niteligi, kamu sektörü ücret düzeyi, ceza sistemi gibi). Yolsuzlugun birtakim ekonomik, mali, sosyal ve siyasal etkileri vardir. Ayrica yolsuzluk düzeyinin gelismekte olan ülkelerde, gelismis ülkelere göre daha yüksek oldugu görülmektedir. Bu alanda yapilan çesitli arastirmalar, vergi yapisinin yolsuzluga neden olan bir faktör oldugunu göstermektedirler. Ayni zamanda vergileme alaninda yolsuzluk da vergi gelirlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Yüksek yolsuzluk düzeyine sahip ülkelerde tahsil edilen vergilerin GSYIH içindeki payi (diger faktörler veri iken) daha düsük olmaktadir. Bu çalismada Türkiye’de yolsuzluk ve vergi yapisi arasindaki iliskisiyi göstermeye yardimci olan bir ampirik çalismaya ve yolsuzluga karsi alinmasi gereken temel önlemlere yer verilmektedir.