YEREL YÖNETİM REFORMUNDA YERELLEŞME–MERKEZİLEŞME DİKOTOMİSİ: 6360 SAYILI YASA ÖRNEĞİ
2000’li yılların başından itibaren gerçekleşen yerel yönetim reformlarının arka planında, halkın ihtiyaçlarına daha hızlı ve etkili cevap verebilecek yeni bir yönetsel yapı ve anlayışın oluşturulması ihtiyacı vardır. Reformlarda, yerelleşmenin ön planda olduğu, hizmetlerin halka yakın birimler tarafından yürütülmesinin daha etkin ve verimli sonuçlar doğuracağı vurgulanan temel hususlardandır. Ancak son yıllarda yerel yönetimlerin görev ve yetki alanında yapılan düzenlemelerde yerelleşmeden çok yerelde merkezileşmenin önünün açıldığı eleştirileri sıklıkla dile getirilmektedir. Bu çalışmada, koalisyon dönemlerinin ardından tek başına iktidara gelen AK Parti hükümeti tarafından Avrupa Birliği üyelik sürecinin de rüzgarıyla özellikle 2000’li yılların başlarında yerelleşme yönünde olumlu adımlar atıldığı ifade edilmektedir. Ancak bu yerelleşme adımlarının süreklilik gösteremediği ve hükümetin ikinci döneminde çeşitli iç ve dış faktörlerin etkisiyle etkinliğini kaybettiği ileri sürülmektedir. Hükümetin ikinci ve üçüncü dönemlerinde yerelleşme yönünde yapıldığı ileri sürülen yerel yönetim reformlarının yerelde merkezileşmeyi doğurduğu vurgulanan hususlardandır. Çalışma kapsamında örnek olay olarak 6360 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ele alınacak ve yerelleşme-merkezileşme dikotomisi incelenecektir.
Anahtar Kelimeler:
yerelleşme, merkezileşme, reform, kamu yönetimi, yerel yönetim
DECENTRALIZATION-CENTRALIZATION DICHOTOMY IN LOCAL GOVERNMENT REFORM: THE CASE OF LAW NO:6360
In the background of local government reforms from the beginning of 2000’s, there is a need for a new administrative structure and understanding that can respond to the needs of the public more quickly and effectively. In terms of local government reforms, both giving particular importance to decentralizaton and operating services by units close to the public create efficient and effective results. On the other hand, paving the way for centralization in the local is frequently expressed rather than decentralization in regulations on the duties and authorities of local governments in recent years. Positive steps towards decentralization especially in the mid of 2000s is pointed out through wind of both JDP which is came to power alone after coalition governments and the EU membership process in this study. However, it is emphasised that these decentralization steps had lost their effectiveness due to various internal and external factors in the second and third period of the government.
Keywords:
decentralization, centralization, reform, local government,
___
- 5393 Sayılı Kanun
- 6360 Sayılı Kanun
- Ataay, Faruk, Acar, Ergül (2012). Devletin Yeniden Yapılandırılması venYerelleşme. http://www.yayed.org/id15-yayed-gorusu/faruk-ataay-ergul-acar-devletin-yeniden yapilandirilmasi-veyerellesme.php?#.Wuy2iNOFNPM (İndirilme Tarihi: 17.03.2013)
- Aydın, Ahmet Hamdi. Kamu Yönetimine Giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
- DPT. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Yerel Yönetimler Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara, 2001.
- Gül, Hüseyin and Seda Batman. “Dünya ve Türkiye Örneklerinde Metropoliten Alan Yönetim Modelleri ve 6360 Sayılı Kanun”. Yerel Politikalar Dergisi. V.1, N.3, Ocak-Temmuz 2013.
- Güler, Birgül Ayman. “Bütünşehir Belediyesi TBMM Komisyon Konuşmaları”,12.11.2012. http://www.birgulaymanguler.net/files/BUTUNSEHiR.pdf. (İndirilme Tarihi: 17.05.2014)
- İzci, Ferit and Menaf Turan. “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Kanun İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol.18, No.1, 2013, p.117-152.
- Karakılçık, Yusuf. Yeni Yerel Bölgesel Gelişmeler Işığında Yerel Yönetimler. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2013.
- Keleş, Ruşen. “Yeni Anakent (Büyükşehir) Belediyeleri Oluşturulmalı mı?”. Yerel Politikalar Dergisi. Vol.1, N.2, May-August 2012, p.
- Köse, H. Ömer. “Yerel Yönetim Olgusu ve Küreselleşme Sürecindeki Yükselişi”. Sayıştay Dergisi. Vol.52, 2004, p.1-40.
- Koyuncu, Emre and N. Tunga Köroğlu. “Büyükşehir Tasarısı Üzerine Bir Değerlendirme”, TEPAV. November 2012. http://www.tepav.org.tr/upload/files/13524625179.Buyuksehirler_Tasar isi_Uzerine_Bir_Degerlendirme.pdf. (İndirilme Tarihi: 21.01.2013)
- Koyuncu, Emre. “Yenilenen Yerel Yönetim Sisteminde Belediye ve İl Özel İdarelerinin Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Alacakları Payların Karşılaştırmalı Analizi”, TEPAV. November 2012. http://www.tepav.org.tr/upload/files/13528786764.Yenilenen_Yerel_Yo netim_Sistemi_Karsilastirmali_Analizi.pdf. Retrieved on 21.11.2013.
- On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.6360&Mev zuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=5&No=6360
- Öztürk, Kübra. “Decenralization Policy of Turkey In The Process of Accession to The EU: The Metropolitan Municipality Law”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). 2004. Marmara Üniversitesi/AB Enstitüsü, İstanbul.
- Parlak, Bekir and Cantürk Caner. Karşılaştırmalı Siyasal ve Yönetsel Yapılar. Ankara: Orion Kitabevi, 2013.
- T.C. Anayasası
- Toksöz, Fikret, Ali Ercan Özgür, Öykü Uluçay, Levent Koç, Gülay Atar and Nilüfer Akalin. Yerel Yönetim Sistemleri. İstanbul: Tesev Yayınları, 2009.
- UNDP (2004). Decentralized Governance for Development: A Combined Practice Note on Decentralisation. Local Governance and Urban/Rural Development, http://www. undp.org/governance/docs/DLGUD_PN_ English.pdf, (İndirme Tarihi:17-02-2017).
- YAYED (2012). Bütünşehir Kanunu Ne Getirmektedir?. http://www.yayed.org/id287-incelemeler/buyuksehir-kanunu-ne-getirmektedir.php, (İndirme Tarihi: 16.03.2013)
- ISSN: 2146-0817
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
YEREL YÖNETİMLERDE İNOVASYON UYGULAMALARINA YÖNELİK BİR DEĞERLENDİRME
Yusuf ESMER, Muhammet YÜKSEL, Onur ŞAYLAN
ÖLÇEK YAPISINA GÖRE KKTC’DE BELEDİYELERİN BÜTÇE PERFORMANSI
YEREL YÖNETİM REFORMUNDA YERELLEŞME–MERKEZİLEŞME DİKOTOMİSİ: 6360 SAYILI YASA ÖRNEĞİ
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ODAKLI SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞİM MODELİ
Hakkı Can ÖZKAN, Hikmet Selim ÖKEM
ÇOCUK DOSTU ŞEHİRLER: LÜLEBURGAZ ÖRNEĞİ