İŞGÜCÜ İSTEMİNİ ETKİLEYEN ÜCRET DIŞI BIR UNSUR OLARAK “KAYIT DIŞI İSTİHDAM” VE TÜRKİYE İŞGÜCÜ PİYASASINA ETKİSİ

1973 yılında yaşanan petrol krizi ekonomik, sosyal ve siyasal alanda yaşanan köklü dönüşümler açısından bir kilometre taşıdır. Bir yandan Altın Çağ’ın sona ermesine neden olan bu kriz, bir yandan da azgelişmiş ülkelerin tek çıkar yol olarak gördükleri neo-liberal politikaları hızla yürürlüğe koymalarına kaynaklık etmiştir. Bu anlamda azgelişmiş ülkeler, ticari ve mali serbesti, özelleştirme, düzensizleştirme ve dışa açılma politikaları aracılığıyla küresel ekonomiyle bütünleşmeye ve ekonomik büyümeyi gerçekleştirmeye çalışmışlardır. Ancak bu politikalar, üretimin baştan ayağa değiştiği yeni bir yapı ortaya çıkartmış; amaç ve beklentileri karşılamayan bir bütünleşme örüntüsü doğmuş ve ekonomik büyümeden çok ekonomik krizlerle karşılaşılmıştır. Türkiye’de de diğer azgelişmiş ülkelerden farklı gelişmelerin yaşandığını söyleyebilmek olası değildir. Bu süreçte, çok uluslu işletmelerin maliyet düşürme stratejilerinden biri olarak uygulamaya geçirdikleri üretimin dışsallaştırılmasına ilişkin uygulamalar, bir yandan azgelişmiş ülkelerde işgücü piyasalarına ilişkin koruyucu düzenlemeleri aşındırmış, bir yandan da çok uluslu işletmenin üretim ağında yer almak isteyen yerli işletmeleri kayıt dışına çıkmaya zorlamıştır. Kayıt dışı sektör ve istihdam, kayıtlı sektörü desteklediğine ilişkin şüphe ve endişe uyandıracak kadar hacim kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı da bu şüphe ve endişelerden yola çıkarak, neoklasik işgücü sunumu kuramına göre “kayıt dışı istihdam” olgusunu nedenleri ve sonuçları ile incelemek ve özellikle 2008 yılındaki küresel mali kriz sonrasında Türkiye işgücü piyasasına etkilerini ortaya koymaktır

INFORMAL EMPLOYMENT AS A NON-WAGE FACTOR INFLUENCING LABOUR SUPPLY AND ITS EFFECT ON LABOUR MARKET IN TURKEY

The 1973 oil crisis is a milestone in terms of fundamental transformations in the economic, social and political fields. This crisis, which caused the end of the Golden Age on the one hand, was also the reason for the rapidly advancing neoliberal politics that underdeveloped nations regard as the only way out. In this sense, underdeveloped countries have tried to integrate with the global economy and realize economic growth through commercial and financial liberalization, privatization, deregulation and foreign expansion policies. But these policies have created a new structure in which production changes from beginning to end. A pattern of integration that did not meet the goals and expectations was born and it has been faced with economic crisis more than growth. It is not possible to say that Turkey has experienced different developments than other underdeveloped countries. In this process, applications of externalization of production, which is one of the cost reduction strategies of multinational enterprises, have eroded the protective regulations on the labor market in underdeveloped countries and forced domestic enterprises that want to take place in the production network of the multinational companies. The informal sector and employment have gained as much volume as to raise suspicion and concern that it supports the formal sector. The purpose of this study is to examine the causes and consequences of the "informal employment" phenomenon, based on these doubts and concerns, in relation to the neo-classical theory, and to show its impact on the Turkish labor market especially after the global financial crisis of 2008