Ayşegül LALEOĞLU, Prof. Dr. Emine ÖZMETE

MOBBİNG ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bu çalışmanın amacı insani hizmet örgütlerinde çalışan bireylerin mobbinge uğrama durumlarını değerlendirmekiçin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Mobbing Ölçeği’nin (Vol. Mob. Scale)Türkçe versiyonunungeçerliğini ve güvenirliğini belirlemek üzere yürütülen bu araştırmada kamu kurumlarında çalışan toplam 120 sosyalçalışmacı araştırma kapsamına alınmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini kontrol etmek için bir faktör analizi tekniği olan“Dönüştürülmüş Temel Bileşenler Analizi” uygulanmış, faktör yükü 0.30’ dan düşük olan cümleler ölçektençıkarılmıştır. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı Cronbach Alpha 0,94 olarakbulunmuştur. Faktör analizi sonuçlarına göre mobbing davranışlarını tanımlayan beş alt faktör ortaya çıkmıştır.Yapılan bu çalışmalar ile Mobbing Ölçeğinin Türkiye’de insani hizmet örgütlerinde çalışanlar için geçerli ve güvenilirolduğuna ilişkin sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mobbing, Mobbing Ölçeği, Geçerlik ve Güvenirlik, İnsani Hizmet Örgütleri, Sosyal Çalışmacılar

MOBBING SCALE: STUDY ON VALIDITY AND RELIABILITY

The aim of this study is develop valid and reliable measurement for assessing exposure to mobbing behaviors toemployees who are working in human services organizations. Determine the validity and reliability of the Turkishversion of mobbing scale (Vol. Mob. Scale) 120 social workers, who are working in public institutions, included inthe study. “Transformed Principal Components Analysis”, which is a technique of factor analysis, has beenimplemented in order to control the construct validity of the scale; the sentences which have factor loading lessthan 0.30 have not been figured in calculate to determine the reliability of the scale, Cronbach Alpha internalconsistency was found 0,94. According to results of factor analysis to describe the behaviors of mobbing five subfactors were determined. As a result of this study, it is determined that the Mobbing Scale is valid and reliable toolthat can be used in human service organizations in Turkey.

Keywords:

Mobbing, Mobbing Scale, Validity and Reliability, Human Service Organizations, Social Worker,

PDF

___

Aiello, A., Dientinger, P., Nardella,C., Bonafede, M. (2008), A Tool for Assessing the Risk of Mobbing in Organizational Environments: The “Val.Mob.” Scale, Prevention Today, 3: 9– 24.
Akgeyik, T., Güngör, M., Uşen, Ş., (2007), Individual and Organizational Consequences of Mobbing in the Workplace: A Case of Banking Sector (A Survey), Journal of Academy of Business and Economics, 7: 3, 150-158.
Bilgel, N., Aytaç, S., Nuran, B., (2006), Bullying in Turkish White-Collar Workers, Occupational Medicine, (56):4, pp. 226-231.
Brodsky, C.M. (1976), The Harassed Worker. Toronto- Lexington: Lexington Books
Carnero, M. A., Martinez, B. (2005), Economic and Health Consequences of the Initial Stage of Mobbing: The Spanish Case. June, 2005. http://www. webmeets.com/files/papers/SAE/2005/104/CM05_june05.pdf, Erişim Tarihi: 17 Temmuz 2013
Çalışkan, O.(2005), Turizm İşletmelerinde Çalışanlara Yapılan Yıldırma Davranışları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İçel: Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Davenport,N., Distler S.R., Elliot G.(1999),Mobbing Emotional Abuse in The American Workplace. Ames, Iowa :Civil Society Pub.
Davenport, N., Schwartz, R., Elliott, G. (2003), Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz (Çev: O.Önertoy). Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Djurkovic, N., Mccormack, D., Casimir, G. (2004), The Physical and Psychological effects of Workplace Bullying and Their Relationship to Intention to Leave: A Test of the Psychosomatic and Disability Hypotheses, International Journal of Organization Theory and Behavior, (7) : 4, pp. 469-497.
Ege, H. (2002), The Expert Appraisal of The Damage Bullying. Milan, Giuffrè Editore.
Einarsen, S., Raknes, B.I. (1997), Harassment at Work and Victimization of Men. Violence and Victims, 12, pp. 247-263.
Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., Cooper, C.L. (2003), Bullying and Emotional Abuse in the Workplace: International Perspectives in Research and Practice, Taylor and Francis, eScholarID:4b2215.
Eroğlu, F. (1996), Davranış Bilimleri, Birinci Baskı, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Gök, S., (2011), Prevalence and Types of Mobbing Behavior: A Research on Banking Employees, International Journal of Human Sciences, (8):1, pp. 319-334.
Hoel, H., Cooper, C.L., Faragher, B. (2001), The Experience of Bullying in Great Britain: The İmpact of Organizational Status. European Journal of Work and Organizational Psychology. 10, pp. 443 – 465.
Işık, E. (2007), İşletmelerde Mobbing Uygulamaları İle İş Stresi İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, S.B.E İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Kerlinger, F.N. (1973), Foundations of Behavioral Research. Hold, Rinehart and Winston.
Kırel, Ç. (2007), Örgütlerde Mobbing Yönetiminde Destekleyici Ve Risk Azaltıcı Öneriler, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7: pp. 317 – 334.
Leymann, H. (1990,) Important Note in Preface to Heinz Leymann, Mobbing And Psychological Terror At Workplaces, Violence and Victims.
Leymann, H. (1996), The Content and Development of Mobbing at Work, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), pp. 165-184.
Maarit, V. (2003), Workplace Bullying- A Study on the Work Environment, Wellbeing and Health, Unpublished PhD Thesis, Helsingfors.
Nielsen, M.B., Matthiesen, S. B., Einarsen, S. (2010), The Impact of Methodological Moderators on Prevalence Rates of Workplace Bullying. A Meta-Analysis, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83, pp. 955-979
Pastore, L. (2006), The Phenomenon of Bullying, Psychological Aspects And Tools of Action Research. Milan, Franco Angeli
Quine, L. (1999), Workplace Bullying in NHS Community Trust: Staff Questionnarie Survey, British Medical Journal, (318): pp. 71 - 78, 228-232.
Rayner, C. (1997), The Incidence of Workplace Bullying, Journal of Community & Applied Social Psychology, (7): 3, pp. 199 – 208
Reichert, E. (2003), Workplace Mobbing: A new Frontier for the Social Work Profession, Professional Development: The International Journal of Continuing Social Work Education. Vol. 5 No. 3. İşyerinde Mobbing: Sosyal Hizmet Mesleği İçin Yeni Bir Öncelik Alanı. (Çeviren: E. Özmete). Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e- Dergisi.21 Ekim 2010.
Salin, D. (2001), Prevalence and Forms of Bullying Among Business Professionals: A Comparison of Two Different Strategies for Measuring Bullying. European Journal of Work and Organizational Psychology, Volume 10, Issue 4.
Salin, D. (2003), Workplace Bullying Among Business Professionals – Prevalance, Organisational Antecedents and Gender Differences, Swedish School of Economics and Business Administration, Unpublished Report, Helsingfors.
Soares, A. (2002), Bullying: When Work Becomes Indecent, Canada
Tabachnick, B. G., Fidel, L. S. (2007), Using Multivariate Statistics, Fifth Edition, Pearson Education. Inc., p. 1008.
Thylfors, I. (1987), Scapegoats: On Exclusions And Bullying in Work Life, Stockholm, Sweden: Natur och Kultur.
Tınaz, P. (2006), Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz, Çalışma ve Toplum Dergisi, 10: 19 – 24.
Tınaz, P. (2008), İş Yerinde Psikolojik Taciz. Beta Basım Yayın, İstanbul.
Tınaz, P., Gök, S., Karatuna, I., (2010), Türkiye’de İşyerinde Psikolojik Taciz Oranının ve Türlerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, (9): 34, pp. 1-11.
Tınaz, P., Gök, S ve Karatuna, I., (2013), Sosyal Güvenlik Kurumu Çalışanlarının İşyerinde Psikolojik Taciz Algıları: Yaygınlık, Türler, Nedenler ve Bireysel Mücadele Yöntemleri. Çalışma İlişkileri Degisi. Cilt 4, Sayı 1, Sayfa: 39-53
TÜİK (2011), İstatistiklerle Kadın, http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod= KitapDetay Erişim Tarihi: 01.10.2012
Unison (2000), Police Staff Bullying Report, 1777, London: UNISON.
Vandekerckhove, W., Commers, M.S.(2003), Downward Workplace Mobbing: A Sign of Times, Journal of Business Ethics, (45):1, pp. 41-50.
Vartia, M.(1996),The Sources of Bullying: Psychological Work Environment and Organizational Climate. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), pp. 203-215.
Westhues, K. (2003), The Mobbings at Medaille College in 2002, University of Waterloo,Canada.
Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004), Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
Yeşiltaş, M., Demirçivi, B. M. (2010), İş Görenlerin Yıldırma Eylemlerine Maruz Kalma Durumları Üzerine Bir Araştırma: Antalya Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi (21), 2, pp. 214.
Yıldırım, D., Yıldırım, A. ve Timuçin, A. (2007), Mobbing Behaviours Encountered by Nurse Teaching Staff. Nursing Ethics, 14(4):447-63, 463-5.
Zapf, D. (1999), Organizational Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work, International Journal of Manpower, 20: pp. 70 – 85.
Zapf, D., Einarsen, S.,Hoel, H., Vartia, M. (2003), Empirical Findings On Bullying in The Workplace. (Eds.: Einarsen, S.; Hoel, H.; Zapf, D., Cooper, C.L.). Bullying and emotional abuse in the workplace: International perspectives in research and practice. London: Taylor &Francis, 104 – 126.