GÖÇ YAŞANTISI ÇERÇEVESİNDE ÇOCUKTA PSİKO-SOSYAL UYUM SÜRECİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Alanyazında sıkça belirtilen biçimiyle göç, köklü bir yer değiştirmedir. Bununla birlikte, göçün sadece olumsuz etkilerine odaklanmak ve bu etkilerin kaynağı olarak göçmen bireyin kendisini göstermek maalesef göç olgusunu basite indirgemektedir. Yol açabileceği psikolojik sorunlara rağmen göç aynı zamanda öncüllerine, birey için bir fırsatlar ortamı olma, olumlu etkiler oluşturma ve güçlendirme potansiyeli de taşımaktadır. Göçün bu olumlu nitelikteki çıktılara dair sorular ve dolayısıyla kanıtlar araştırmalarda ihmal edilebilmektedir. Bu çalışma, çocukların dolaylı olarak ya da kendi yaşantıları içinde doğrudan deneyimledikleri göç olgusunun psikososyal etkilerini tarafsız ve gelişimsel bir bakış açısıyla ele almayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle göç türleri tanıtılmış, Türkiye’de göç olgusunun anlamı, motivasyonu, yönü, temel etkenleri belirtilmiştir. Göçün gelişen birey üzerindeki psikolojik ve fizyolojik nitelikli olumsuz etkilerine dair temel bazı kanıtların yanı sıra, göçmenin uyumunda olumlu sonuçlara odaklanan psikolojik sağlamlık çalışmalarına da yer verilmiştir. Göçmen çocuğun başarısız uyumunun bir göstergesi olduğu iddia edilen fakat esasen zorlayıcı yaşam koşullarının çocuğu toplum dışına itmesinin bir sonucu olan suça ise özel bir bölüm ayrılmıştır. Sonuç olarak çocuklar için göç deneyimini, alternatif psikososyal çıktılara yol açan bir biçimde ve daha geniş ekolojik bağlamda düşünmenin önemine dair somut bazı fikir ve önerilerin inşasına çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, çocuk, uyum süreci, psikolojik sağlamlık, suça itilme

AN INVESTIGATION OF THE PSYCHOSOCIAL ADAPTATION AMONG CHILDREN FROM THE FRAMEWORK OF MIGRATION

Migration, as often mentioned in literature, is a radical change of the rooted place. However, focusing only on psychosocial adversities and pointing the migrants as a source of these influences, unfortunately degrades the effects of migration. Despite the psychological problems that migration may lead, it also carries a potential to create opportunities, positive effects and empowerment for the migrant. However questions about these positive outcomes and therefore evidence can be neglected in research. This study aims to discuss the psychosocial effects of immigration, which either children experience indirectly or directly in their own lives, from an objective and developmental point of view. For this purpose first we introduce types of migration and define the meaning, motivation, direction and the key factors of migration in Turkey. In addition to some basic evidence of adverse psychological and physiological effects to the immigrant individual, we also covered psychological resiliency studies in order to focus on the positive adaptation process of migrants. Involvement in crime, which has been claimed as an indicator of maladaptation in migrant children, indeed arise as the challenging conditions push children out of the community, devoted a special section. In the conclusion, some concrete ideas and suggestions on the importance of thinking immigration experience for children as giving pathways to alternative psychosocial outcomes and in the wider ecological context will be cultivated.

Keywords:

Migration, Children, Adaptation Process, Psychological Resilience, Criminalization,

PDF

___

Ahearn, F.Ç., Loughry, M. ve Ager, A.Ç. (1999) The Experience of Refugee Children. A. Ager (Ed.) Refugees: Perspectives on the Experience of Forced Migration içinde (ss. 215-236). London: Pinter.
Aker, T., Ayata, B., Özeren, M., Buran, B. ve Bay, A. (2002). Zorunlu İç Göç: Ruhsal ve Toplumsal Sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(2), 97-103.
Aksel, Ş., Gün, Z., Irmak, T.Y. ve Çengelci, B. (2007). Migration and Psychological Status Of Adolescents in Turkey. Adolescence, 42(167), 589-602.
Ataca, B. ve Berry, J.W. (2002). Psychological, Sociocultural, and Marital Adaptation of Turkish Immigrant Couples in Canada. International Journal of Psychology, 37(1), 13-26.
Avcı, M. (2008). Tutuklu Çocuklar Üzerine Bir Araştırma: Çocukların Suça Yönelmesinde Etkili Olan Toplumsal Nedenler ve Çözüm Önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 49-73.
Aydın, C. (2017). Göçmenlerin Karşılaştıkları Ve Neden Oldukları Bazı Psikolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Analiz. IBAD, 305-316.
Balcıoğlu, İ. ve Samuk. F. (2002). Göç ve Ruh Sağlığımız. İ. Balcıoğlu (Ed.). Medikal ve Psikososyal Açıdan Göç Olgusu içinde (s.40). İstanbul: Alfabe Basım Yayın.
Bayraklı, C. (2007). Dış Göçün Sosyo-ekonomik Etkileri: Görece Göçmen Konutları'nda (İzmir) Yaşayan Bulgaristan Göçmenleri Örneği (Yayınlanmamış doktora tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Berry, J. W. (2006). Contexts of Acculturation. D. L. Sam ve J. W. Berry (Ed.), The Cambridge Handbook of Acculturation Psychology içinde (ss. 97–112). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Berry, J. W., Kim, U., Minde, T. ve Mok, D. (1987). Comparative Studies of Acculturative Stress. International Migration Review, 21(3), 491-511.
Berry, J. W., Phinney, J. S., Sam, D. L. ve Vedder, P. E. (2006). Immigrant youth: Acculturation, identity, and adaptation. Applied Psychology: an International Review, 55(3), 303-332.
Berry, J. W. ve Rinehart, M. A. (2003). A Legacy of Forced Migration: The Removal of the Miami Tribe in 1846. International Journal of Population Geography, 9, 93-118.
Bugay, A., Karakedi, G. ve Erdur Baker, Ö. (2016). Zorunlu Göç ve Mülteci Psikolojisi. Ö. Erdur Baker ve T. Doğan (Ed.), Kriz Danışmanlığı (1. Baskı) içinde ( s.361-398). Ankara: Pegem Akademi.
Cockram, D.M., Drummond, P.D. ve Lee, C.W. ( 2010). Role and Treatment of Early Maladaptive Schemas in Vietnam Veterans with PTSD. Clinical Psychology and Psychotherapy, 17, 165-182.
Dervişoğlu Akpınar, H. ve Öztürk, A. (hazırlanıyor). İç Göç Deneyimleyen Kadınlarla Dayanıklılık: Sosyal Çevreden, Arkadaşlardan ve Eşten Algılanan Desteğin Etkileri.
Duru, E. ve Poyrazlı, Ş. (2007). Personality Dimensions, Psychosocial-Demographic Variables, and English Language Competency in Predicting Level of Acculturative Stress Among Turkish İnternational Students. International Journal of Stress Management, 14(1), 99-110.
Erkan, R. ve Erdoğdu, M. Y. (2006). Göç ve Çocuk Suçluluğu. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(9), 79-90.
Graber, J.A. ve Sontag, L. M. (2009). Internalizing problems during adolescence. R. M. Lerner ve L. steinberg (Ed.), içinde Handbook of adolescent psychology (3. Baskı). New York: Wiley.
Gün, Z. ve Bayraktar, F. (2008). Türkiye'de İç Göçün Ergenlerin Uyumundaki Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(2), 167-176.
Güngör, D. (2007). The Interplay Between Values, Acculturation and Adaptation: a Study On Turkish-Belgian Adolescents. International Journal of Psychology, 42(6), 380-392.
İçduygu, A., Sirkeci, İ. ve Aydıngün, İ. (1998). Türkiye’de İç Göç ve İç Göçün İşçi Hareketine Etkisi. Türkiye’de İç Göç, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 206-244.
Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 129-142.
Karasu, M.A. (2008). Türkiye’de Kentleşme Dinamiklerinin Suça Etkisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 57(4), 255-281.
Kurşunlugil, İ. (2010). Türkiye’ye Yaldızlı Göç: İstanbul’da Yaşayan Avrupa Vatandaşları. Ege Coğrafya Dergisi, 19(1).
Mercan Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-81.
Motti-Stefanidi, F., Berry, J. W., Chryssochoou, X., Sam, D. L., & Phinney, J. S. (2012). Positive youth adaptation in context. Developmental, acculturation and social psychological perspectives. In A. S. Masten, K. Liebkind, & D. J. Hernandez (Eds.), Realizing the potential of immigrant youth (pp. 117–158). New York, NY: Cambridge University Press.
Okray, Z. (2017). Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Göç: Bir Olgu Sunumu. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 1(1), 51-58.
Ömeroğlu, E., Kandır, A. ve Leah, D. A. (2011). The Social Adaptation and Skills Of Migrant Children Attending Primary School in Turkey. L. D. Adams, A. Kirova (Ed.), Global Migration and Education: Schools, Children and Families (2. Baskı) içinde (ss. 293-306). Taylor & Francis Group: New York.
Özer, İ (2004). Kentleşme, Kentlileşme ve Kentsel Değişme. Bursa: Ekin Kitapevi.
Ployhart, R. E. ve Bliese, P. D. (2006). Individual Adaptability (I-ADAPT) Theory: Conceptualizing the Antecedents, Consequences and Measurement of Individual Differences in Adaptability. C.S. Burke, L.G. Pierge ve E. Salas (Ed.), Understanding Adaptability: A Prerequisite for Effective Performance within Complex Environments içinde (s. 3-39). Emerald Group Publishing Limited.
Pernice, R. ve Brook, J. (1994). Relationship of Migrant Status (refugee or immigrant) to Mental Health. Intarnational Journal of Social Psyciatry, 40, 177-188.
Polat Uluocak, G. (2009). İç Göç Yaşamış ve Yaşamamış Çocukların Okulda Uyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (26), 35-44.
Samarasinghe, K. ve Arvidsson, B. (2002). It is a Different War to Fight Here in Sweden the Impact of Involuntary Migration on the Health of Refugee Families in Transition. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 16(3), 292-301.
Schachner, M. K. (2017). From Equality and Inclusion To Cultural Pluralism- Evolution and Effects Of Cultural Diversity Perspectives İn Schools. European Journal of Developmental Psychology, DOI: 10.1080/17405629.2017.1326378
Sır, A., Bayram, Y. ve Özkan, M. (1998). Zoraki İç Göçün Ruh Sağlığına Etkileri Üzerine Bir Ön Çalışma. Klinik Psikiyatri Dergisi, 1(2), 83-88.
Sipahioğlu, Ö. (2008). Farklı Risk Gruplarındaki Ergenlerin Psikolojik Sağlamlıklarının İncelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Sorhun, E. (2011). Economic and Social Motivation‐Based Im/migration Modeling: The Case of Turkey. Review of Development Economics, 15(2), 356-369.
Şahin C. (2001). Yurt Dışı Göçün Bireyin Psikolojik Sağlığı Üzerindeki Etkisine İlişkin Kuramsal Bir İnceleme. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 57-67.
Şahin Demirkapı, E. (2013). Çocukluk Çağı Travmalarının Duygu Düzenleme ve Kimlik Gelişimine Etkisi ve Bunların Psikopatolojilerle İlişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Şeker, D. ve Uçan, G. (2016). Göç Sürecinde Kadın. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 199-214.
Şevik, A. E., Özcan, H., ve Uysal, E. (2012). İntihar Girişimlerinin İncelenmesi: Risk Faktörleri ve Takip. Klinik Psikiyatri, 15(4), 218-25.
Tuzcu, A. ve Bademli, K. (2014). Göçün psikososyal boyutu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(1), 56-66.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Göç İstatistikleri-Dönemi 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1067 (Erişim Tarihi: 20.05.2018).
Westermeyer, J., Bouafuely, M., Neider J ve ark. (1989) Somatization Among Refugees: An Epidemiologic Study. Psychosomatics, 30,34-43.
Williams, C. L. Ve Berry, J. W. (1991). Primary prevention of acculturative stress among refugees: Application of psychological theory and practice. American Psychologist, 46(6), 632-641.
Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi, Anı Yayıncılık: Ankara.
YanYana Projesi (2018). https://m.mynet.com/suriyeli -multeci-cocuklar-icin-psikososyal-destek-projesi-110104417134. Birey İnsan ve Ruh Sağlığında İZ Derneği. Erişim Tarihi: 30.09.2018.
Yıldız Aslan, S. ve Öztürk, A. (hazırlanıyor). Kültürel Sosyalleştirmenin Göçmen Ergenin Arkadaşlık İlişkileri Kurmasına Etkileri.
Yorulmaz, Ö. ve Giray Yakut, S. (2017). Türkiye’de Suç Oranını Etkileyen Sosyoekonomik Faktörlerin İncelenmesi: Path Analizine Dayanıklı Yaklaşım. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 39(1), 307-322.