198105

SÜNNET PERSPEKTİFİNDEN AİLEYE BAKMAK: SABİTELER VE DEĞİŞKENLER

Değişimin, insanları gelişimle beraber bir dönüşüme de zorladığı zamanlardan geçen aile kurumu, “Neler sabit kalmalı?” sorusunun muhataplarından birisidir. Değişime karşı direnmeli mi, yoksa değişime rağmen ayakta kalması gereken sabiteleri belirleyerek, onları korumalı ve geleceğe taşımalı mı? Verili yapı içinde zamanla değişebilecek niteliklerin muhafazakâr bir içgüdüyle değişemez addedilmesi temel sorunlardan biri ise mihenk taşı mesabesindeki sabitelerin gerekli önem atfedilmediğinden yitip gitmesi de benzer oranda problemdir. Bu makale, sünnet perspektifinden bakarak aile hakkında söz konusu edilebilecek sabiteleri ve değişkenleri irdelemekte “Sünnetin zaman ve zemine bağlı olarak aileye tanıdığı değişim alanı nedir?” ve “Hz. Peygamber(s.a.v), aile sistemi içerisinde ne gibi sabiteler öngörmektedir?” sorularına cevap aramakta; bu bağlamda adalet, merhamet, sevgi ve sadakat gibi dört sabitenin üzerinde yoğunlaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sünnet, aile, aile yapısında değişkenler, aile yapısında sabiteler, değerler.

LOOKING AT FAMILY FROM SUNNAH PERSPECTIVE: CONSTANTS AND VARIABLES

Family encounters the question “what should remain constant?” in recent years that forces people to change, develop, and evolve. Would family resist to social and global changes or would it determine the basic constants and transmit them to future? Main challenge at this point is to determine what is constant and what is variable. here are always two risks as considering variable features as constant ones and/or losing main constants because of lack of protection. his article discusses family from the point of sunnah. Main questions of this article are those: “According to Sunnah which components of family are changeable depending on time and space” and “what are the constants of family in the sight of Prophet Mohammad (PBUH)”. he answers focus on four main constants as justice, compassion, love, and loyalty.

Keywords:

Sunnah, family, variables in family, constants in family, values,

PDF

___

Açıkel, Y. (2006). Hz. Peygamber’in evrensel mesajlarından ‘adalet’ prensibi. VI. Kutlu
Doğum Sempozyumu Tebliğler Kitabı (ss. 69-79). Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi
Yayınları.
Ahmed b. Hanbel. (trs.). el-Müsned, I-IV. İstanbul: Dâru’l-Kütübi’l-İslâmî.
Batar, Y. (2012). Empatik düşündürme yoluyla merhamet eğitimi -Kur’an ve Hz.
Peygamber’in uygulamaları ışığında-. Diyanet İlmi Dergi, 48(1), ss. 43-66.
el-Buhârî, Muhammed b. İsmail. (1995). Sahîhu’l-Buhârî (el-Câmiu’l-Müsnedü’s-Sahîhu’lMuhtasar
min Umûri Rasûlillâh sallallâhü aleyhi vesellem ve Sünenih ve Eyyâmih).
Haz. Muhammed Nizâr Temîm-Heysem Nizâr Temîm. Beyrut: Dâru’l-Erkam.
ed-Dârimî, Abdullah b. Abdurrahmân. (1987). es-Sünen. I-II. hk. ve hr. Fevvâz Ahmed
Zümerlî-Hâlid es-Seb’ el-Alîmî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş’as es-Sicistânî. (trs.). es-Sünen, I-IV. Haz. Muhammed
Muhyiddîn Abdülhamîd. İstanbul: el-Mektebetü’l-İslâmî.
Elmalı, A. (1997). Kur’an-ı Kerim’de adalet (adl) kavramı. Harran Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 3, ss. 283-328.
Görgülü, Ü. (2013). Kadınların kamu idareciliği bağlamında Nisa Suresi 34. ayete analitik
bir yaklaşım. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 21, ss. 383-394.
İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd. (1994). es-Sünen. I-II. hk. Muhammed
Fuâd Abdülbâkî. Kahire: Dâru’l-Hadîs.
İbn Manzûr. (trs.). Lisânü’l-Arab. Beyrut.
Karagöz, İ. (2001). Kur’an’da sıdk kavramı ve sadık insan. Diyanet İlmi Dergi, 37(1), ss.
-117.
Kasapoğlu, A. (2010). Bir kişilik özelliği olarak Kur’an’da sadakat. İnönü Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), ss. 119-155.
Kasapoğlu, A. (2012). Kur’an’da adalet psikolojisi-adaleti engelleyen psiko-sosyal faktörler.
Hikmet Yurdu, 5(10), ss. 61-106.
Köse, S. (2010). Günümüz Türk aile dokusunda zihniyet değişikliği üzerine gözleme dayalı
bir analiz. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 15, ss. 151-174.
Kur’an-ı Kerim Meali. (2013). (H. Karaman, A. Özek, İ. K. Dönmez, M. Çağrıcı, S. Gümüş,
A. Turgut, Çev.) Ankara: TDV Yayınları.
Küçük, R. (2007). İslam kültüründe sevgi için kullanılan kavramlar (muhabbet, meveddet,
rahmet ve merhamet). Kutlu Doğum- 2006: İslâm Ahlâkı ve Sevgi (ss. 73-909).
Ankara: TDV Yayınları.
Mâlik b. Enes. (1993). el-Muvatta’. I-II. Haz. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Kahire: Dâru’lHadîs.
Martı, H. (2009). Hazreti Peygamber’in ahlâkî çöküşü engellemede düşünce kalıplarını
değiştirme yöntemi (iman-ahlâk bağının vazgeçilmezliği özelinde bir deneme.
Nebevî Mesajın Evrenselliği Sîret Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 168-182). Konya:
Konya İlahiyat Derneği Yayınları.
Müslim, İbnü’l-Haccâc el-Kuşeyrî. (1995). el-Câmiu’s-Sahîh. I-XIX. Haz. Muhammed
Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
en-Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. (1994). es-Sünen. I-IX. Haz. Abdülfettâh
Ebû Ğudde. Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye.
Okuyan, M. (2004). Kur’an’da rahmet kavramı ve Hz. Peygamber’in âlemlere rahmet oluş
keyfiyeti. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi,14, ss. 29-63.
et-Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. (1987). el-Câmiu’s-Sahîh. I-V. hk. Ahmed
Muhammed Şâkir. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
Ünal, İ. H. (2010). İslam düşüncesinde ailenin dini temelleri. Küreselleşen Dünyada Aile
Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 117-121). Ankara: TDV Yayınları.
Ünal, İ. H. (2011). Yen içinde kalmayan kol. Kadın ve aile yazıları. Ankara: Diyanet İşleri
Başkanlığı Yayınları.